Jump to content

Özgür irade var mı?


Recommended Posts

  • İleti 252
  • Created
  • Son yanıt

Top Posters In This Topic

Özgür irade diye bir şey var mı?Yoksa özgür irade bir yanılsama mı ve biz insanlar da sadece düşündüğünü sanan birer organik robot muyuz? Lütfen bana bunu detaylıca aciklarmisiniz? Özgür irade yoksa neden yok.

Dininize göre özgür irade yok.

Her şey zaten olup bitmiş.

Her şeyin olup bitmediğini düşünürsek de insanların davranışlarını dininin isteğine göre, cehennem korkusuyla, allah rızasıyla veya cennete gitme isteğiyle yapmış olması yine o insanların özgür olmadığını gösterir.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bu durum 3 şekilde öne sürülebilir.

a-) Zaman tanrı tarafından belirlendi

Bu hesaplamaya göre önceden ne olacağı belirli olduğu için bu kararın dışına çıkamazsınız. Bu duruma göre özgür irade olamaz. Örneğin; şu anda bu yazıyı okuyacak olman belirlenmiş bir gelecek ise bu durumun dışına hiç bir şekilde çıkamazsın bu kararı kendin vermiş gibi görünmen yalnızca bir yanılsamadır. Buna bağlı olarak her olmuş, olan ve olacak olan her şey tanrının sorumluluğundadır. Herhangi bir ''yaratılmış'' yaşam formuna hüküm giydirilmesi adaletli değildir.

b-) Zaman nedenselliğe göre belirlenmiştir.

Basitçe başlarsam geçmiş değiştirilemez. Çünkü değiştirdiğin geçmişten etkilenirsen ilerde değiştirdiğin şekilde değiştiremeyeceğin için işler boka sarar.

Örnek olarak geçmişte kendini öldürürsen gelecekte yaşayıp geçmişe dönüp kendini öldüremezsin.

ancak iradeyi kısıtlayan gelecektir bu durumda işimiz geçmişle değil.

10 sn sonra elini havaya kesin olarak havaya kaldıracağın bilgisi gelecekten bize gelmiş olsun. Temelde yapabileceğin 2 şey vardır. İlki elini kaldırmamak ancak bu mümkün olamaz, çünkü kendi geleceğinden gelen kesin bir bilgi söz konusudur eğer elini kaldırmazsan bilgi nereden geldi ? gelemez çünkü ortada elini kaldıran yoktur. ikinci seçenek ise elini kaldırmaktır bu durumda özgür iradeye güle güle deriz.

Buradaki kilit nokta geleceği bilmemektir. Eğer biliyor olsaydık yukarıdaki gibi bir durum söz konusu olurdu ve özgür irademizin olmadığı anlardık. Ancak geleceği bilmediğimiz için kararı biz veriyormuşuz gibi görünmekte. Ancak ortada böyle bir durum yok bu duruma göre bize çizilen yolda gidiyoruz.

c-) Belirlenmiş zaman diye bir şey yok

Bu durumda kaderde olamaz. Kader yoksa allahta yoktur.

üzgünüm burada allahın kaçacak yeri kalmadı.

tarihinde NotImportant tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Bir kadın düşünelim. Boğazına bıçak dayayıp sizinle ilişkiye girmesini sağladığınızda, bu özgür irade midir?

Peki ya bu kadının hormonları beynini zorlayıp, güdüleyip, kaçınılmaz şekilde yat şununla dediği zaman, bu özgür irade mi olur?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bir kadın düşünelim. Boğazına bıçak dayayıp sizinle ilişkiye girmesini sağladığınızda, bu özgür irade midir?

Peki ya bu kadının hormonları beynini zorlayıp, güdüleyip, kaçınılmaz şekilde yat şununla dediği zaman, bu özgür irade mi olur?

İc ve dıs etmenler insanin kararina etki eder demek istiyosun herhalde

Link to post
Sitelerde Paylaş

Özgür iradenin olmaması için bir neden yok. Dolayısıyla özgür irade var mı diye sormanın bir gereği de yok. Özgür irade elbette var. Eğer tanrı olsaydı özgür irade olmazdı. Tanrı olmadığına göre özgür irade vardır.

Ancak determinizm özgür iradeyi elbette kısıtlar. Özgür iradenizle Venüs ya da Mars'tan birine gitmeyi seçemezsiniz. Çünkü ikisine de şu anda gidemezsiniz. Ama gidilebilse hangisine gitmek isterdin sorusunu tamamen özgür bir iradeyle yanıtlayabilirsin.

Allah gibi hayali bir sonsuz gücün de determinizmi yenme şansı yoktur. Olmayana ergi yapalım, cennete gittiniz ve allah size nasıl bir huri istediğinizi sordu. Sarışın, esmer, kumral, istediğini seçmekte özgürsün dedi. Sen d edein ki allahım hani sen mahşerde bacağını açtın biz de secde ettiydik ya, bacakların çok seksi, çok hoşuma gitti, ben hurileri değil seni istiyorum diyemezsin.

Ya da naapacam hurileri, muhammedin karıları çok seksi, hele şu ayşeye bayıldım, ben ayşeyi isterim, üstelik muhammedin gözünün önünde yapmak istiyorum, bütün karılarını sıraya koymak ve onun da izlemesini istiyorum diyemezsin. Cennet değil mi, her istediğim olmayacak mıydı, bana ne bana ne getirin muhammedi ve hepsini diyemezsin.

Ateistleri niye cennete almadıkları anlaşıldı... Şaka bir yana, sonsuz seçenek diye bir şey olamaz. Böyle bir şey sağlayacak bir allah da olamaz.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bir kadın düşünelim. Boğazına bıçak dayayıp sizinle ilişkiye girmesini sağladığınızda, bu özgür irade midir?

Peki ya bu kadının hormonları beynini zorlayıp, güdüleyip, kaçınılmaz şekilde yat şununla dediği zaman, bu özgür irade mi olur?

Ama bu durumda bunu yapan kişi yani tecavüz etmek isteyen özgür iradesiyle yapmış olmuyor mu?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Ama bu durumda bunu yapan kişi yani tecavüz etmek isteyen özgür iradesiyle yapmış olmuyor mu?

Tam tersi aslında. O da aynı şekilde kendi hormonlarının esiri olarak yapıyor o işi.

Kolay söylenmesi için, hormonlar diyoruz da, aslında olay çok karmaşık bir biyokimya olayı. Yediğiniz şeyden, kokladığınız şeye kadar, aldığınız eğitime kadar bir sürü şey birer etmen olarak işin içine giriyor. Ama hormonlar nihai unsur, yap dediğinde, hiç sorgulamaz, yaparsın.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Tam tersi aslında. O da aynı şekilde kendi hormonlarının esiri olarak yapıyor o işi.

Kolay söylenmesi için, hormonlar diyoruz da, aslında olay çok karmaşık bir biyokimya olayı. Yediğiniz şeyden, kokladığınız şeye kadar, aldığınız eğitime kadar bir sürü şey birer etmen olarak işin içine giriyor. Ama hormonlar nihai unsur, yap dediğinde, hiç sorgulamaz, yaparsın.

Doğru, hormonlar kararlarını etkiliyor.

Kısıtlı bir özgür irade. Yine seçim yapıyor fakat kararlarını etkileyen şeyler var.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Doğru, hormonlar kararlarını etkiliyor.

Kısıtlı bir özgür irade. Yine seçim yapıyor fakat kararlarını etkileyen şeyler var.

Doğrusu şu ki, seçim yaptığı filan olmaz. Direk onu yapar. Asıl mesele, hiç bir şekilde bunun farkında olmamasıdır. Yani, bir seçim vs. vaziyeti olduğundan.

Basitleştirmek için, gezerken acıkırsın, canın döner çeker. Gider alır yersin. Şimdi bu özgür irade midir, yoksa vücudundaki bir sürü hormon vs. bir araya gelip, seni döner yemeye zorlaması mıdır?

Tersini de düşünebilirsin. İşyerinde öğlen olur, açsındır, ama bakarsın patates yemeği, beğenmez yemezsin, salatayı götürürsün. Ve bunu yaparken, özgür iraden olduğunu düşünürsün.

Ama bunları yaparken, seni neyin onu yemeye güdülediğini de, yemekten alıkoyduğunu da düşünmezsin. Hiç hespa etmezsin, döner mi yesem, simit mi, marul mu, levrek mi, tavuk haşlama mı, kıymalı börek mi, şu mu, bu mu... Seni içindeki biyoloji dosdoğru dönere götürür.

Sonrada özgür irademle yemek yedim dersin. Elbette kendini aldatırsın.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Birde bu kişinin hormonlarıyla yapmak istediği şeyi davranışa dökmesi var. Peki bu özgür irade midir?

Ben şimdi sebepsiz olarak ellerimi kaldırmak istiyorum, hiç bir neden yok, hormonlar vs. gibi nedenler yok ve ellerimi kaldırdım, bu özgür irade değil midir?

tarihinde tupac tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Özgür irade diye bir şey var mı?Yoksa özgür irade bir yanılsama mı ve biz insanlar da sadece düşündüğünü sanan birer organik robot muyuz? Lütfen bana bunu detaylıca aciklarmisiniz? Özgür irade yoksa neden yok.

Yok, bir taşı etkileyen fizik yasaları olduğu gibi bizde de işliyor. Bırakılan bir taşın yere düşmesi ile senin matematik sorusu çömen arasında pek fark yok. Özgür irade yok.

Sana şunu soruyorum özgür irade nasıl varolabilir?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Yok, bir taşı etkileyen fizik yasaları olduğu gibi bizde de işliyor. Bırakılan bir taşın yere düşmesi ile senin matematik sorusu çömen arasında pek fark yok. Özgür irade yok.

Sana şunu soruyorum özgür irade nasıl varolabilir?

Önüm de çay ve kahve var benden bir tanesini tercih etmem isteniyor? Hangisini secicegimi ben belirlemiyomuyum

Link to post
Sitelerde Paylaş

Önüm de çay ve kahve var benden bir tanesini tercih etmem isteniyor? Hangisini secicegimi ben belirlemiyomuyum

Bu durumda hangisinin tadının iyi olduğu gibi etkenler senin kararlarını etkiliyor.

Ama tadı iyi olmayanı da seçebilirsin. Bu özgür iradeye giriyor.

Fakat sen tadı hoşuna gideni seçeceğin için özgür irade pasifleşiyor. Lezzet algının istediği şeyi seçmiş oluyorsun.

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.


Kitap

Yazar Ateistforum'un kurucularındandır. Kitabı edinme seçenekleri için: Kitabı edinme seçenekleri

Ateizmi Anlamak
Aydın Türk
Propaganda Yayınları; / Araştırma
ISBN: 978-0-9879366-7-7


×
×
  • Yeni Oluştur...