5 Maymun Deneyi

[charm 0]

Bir odaya beş maymun koyuyorlar. Ortalarında bir merdiven, merdivenin tepesinde de bir hevenk muz var. Ve tavanda da soğuk su fışkırtan bir duş. Maymunlardan biri muza erişmek için merdiveni tırmanıp yukarı ulaştığında tam muza erişecekkentüm maymunlara duştan soğuk su fışkırtılıyor ve merdivendeki dahil hepsi ıslanıp kaçışıyorlar. Aradan biraz zaman geçiyor, sonra bir diğeri muza ulaşmak için merdivene tırmanınca yine aynı soğuk su ile ıslatılıyorlar. Tabii bir süre sonra merdivene yaklaşılması bile hemen diğerleri tarafından engellenmeye başlanıyor çünkü kimse ıslanmak istemiyor.

Ertesi gün duşu kaldırıyorlar ve bu beş maymundan birini alıp yerine yenisini koyuyorlar. Yeni gelen maymun merdivenin tepesindeki muz hevenkini görünce hevesle tırmanmak istiyor ama merdivene yaklaşması diğerleri tarafından dayakla engelleniyor. Bir gün sonra bir maymunu daha yenisiyle değiştiriyorlar, hayatlarında hiç suyla ıslatılmamış iki maymun oluyor kafeste. Ve tabii yeni gelen maymunda muzlara ulaşmak için merdivene tırmanmaya kalkınca diğerleri tarafından dayak yiyor yine, işin ilginç yanı kendisinden bir önce gelen maymunda gruba katılıp ona saldırıyor. Ertesi gün bir maymun daha yenisiyle değiştiriliyor, yine yeni gelen muzlara ulaşmak isterken diğerlerinden dayak yiyor ve bir önceki gün gelen maymun da yine dayak atanlar arasına katılıyor. Derken birer gün arayla dördüncü ve beşinci maymunlar da değiştiriliyor yeni maymunlarla, yani kafeste daha önce suyla ıslatılmış tek bir maymun kalmıyor. Duş da yok, yani izin verseler biri çıksa muzu yiyecekler aslında ama merdivene tırmanıp muza ulaşmak isteyen yeni maymunlar da dayakla cezalandırılıyor. Peki neden? Maymunlar merdivene yaklaşanı neden dövdüklerini bilmiyorlar ama yine de dövüyorlar, diğerlerinden öğrendikleri deli saçması bir davranışı devam ettiyorlar çünkü sorgulamıyorlar. Kafese girdiklerinden beri öyle gördükleri için birbirlerini engellemek doğal geliyor. Normalleşiyor. İşte biz de böyle yaşıyoruz bu gezegende, aynı o maymunlar gibi nedenini bilmediğimiz bir sürü korkuyla birbirimizi engellediğimiz bir yaşam bu! Yaratıcımızın bile bizi cezalandırmak için cehennemler yarattığına inandırılmışız, aslında tek cehennem sorgulamadan yaşanmış bir hayatken. Maymunlar gibiyiz, tırmanıp ulaşmamız gerekense potansiyelimiz.

Pi, Azra Kohen, S.593

 

 

 

[Engse Hohol 0]

Bakara 65'de aşağılık maymunlar قِرَدَةً خَاسِئِينَ  kıradeten hasiin denilen maymunların ibretlik üzüntüleri;

Maymunları daha yakından incelemek için bilim adamları, gizli bir kamerayı, yavru maymun şeklinde tasarlanan bir oyuncağın sağ gözüne yerleştirip, maymun sürüsünün içine bıraktı. Bir süre sonra kamera gizlenen oyuncak maymunu ölü bir yavru maymun sanan maymun sürünün üzüntülü davranışları bilim adamlarını şaşırttı. Sürüdeki maymunlar, ölü sandıkları oyuncak maymun bebeğin gerçekten öldüğünü sanıp çevresinde yas tuttular. Yani üzüntü ve yas tutma eğilimi yalnızca insani duygularıın kazanımı değil.  

✔ Monkeys mourn robot baby in groundbreaking - Langur monkeys grieve over fake monkey. 

[NotFound 0]

Ben muslumanken gayet inancliydim, islam muridi olmayana dusman olurdum bildigin. Sebebi belli degil, icgudulerim o sekilde yonlendiriyordu. Geceleri tanri ile konusur, basima kotu birsey geldiginde dahi sukur ederdim. Dinden ciktigimda dusundum, sahi hicbirsey okumadan, ogrenmeden, nasil tanri ile baba ogul gibi olmustum? Tamamiyle cevremin etkisiyle. Maymunlarin durumundan farksiz..