Katil dalgalar, okyanuslarda arada bir karşılaşılan ve en büyük gemileri bile batırma gücüne sahip dev dalgalar için kullanılan bir terimdir.
Katil dalgalar tsunami değildir. Tsunamiler de katil dalgalardandandır ama, benim bahsettiğim katil dalgalar okyanuslarda hiç umulmadık ve beklenmedik bir zamanda, deprem veya toprak kayması gibi bilinen bir neden olmadan, aninden karşılaşılan 30 metre yüksekliğine ulaşan ve aşan münferit dalgalardır.
Beni en çok ilgilendiren bu dalgaların ortaya çıkış nedenidir.
Yakın zamanlara kadar bu dalgaların son derece ender olduğuna ve 30 metre yüksekliğinde bir dalganın istatistiksel olarak ancak her 10 bin yılda bir görüleceğine inanılıyordu.
Haftada bir görülmeleri bu aptalca istatistiğe son vermiştir.
Katil dalgaların nedeni nedir?
Bu dalgalarla giderek daha sık karşılaşılmasının bir açıklaması olabilir mi?
Selamlar..
HACI
Tam Forum Görünümü: Katil Dalgalar
http://www.denizhaber.com/index.php?sayfa=...&yazi_id=49
Burada kuantum mekaniği filan bahsetmişler.
Klasik mekanik bunları gayet güzel açıklayabiliyor.
Çarpışan iki veya daha fazla dalga aynı fazda iseler taşıdıkları enerji miktarları toplanır.
Zıt fazda iseler çıkartılır.
Su dolu bir havuzda raslantısal olarak yerleştirilmiş birkaç dalga üretici ile denenebilir.
Üreteçlerin dalgaları belirli noktalarda maksimum seviyelere çıkar.
Örneğin, köprüyü geçen askerleri uygun adımda yürütmezler.
Burada kuantum mekaniği filan bahsetmişler.
Klasik mekanik bunları gayet güzel açıklayabiliyor.
Çarpışan iki veya daha fazla dalga aynı fazda iseler taşıdıkları enerji miktarları toplanır.
Zıt fazda iseler çıkartılır.
Su dolu bir havuzda raslantısal olarak yerleştirilmiş birkaç dalga üretici ile denenebilir.
Üreteçlerin dalgaları belirli noktalarda maksimum seviyelere çıkar.
Örneğin, köprüyü geçen askerleri uygun adımda yürütmezler.
Cebbar rezonanstan bahsetmiş. O dalgaların rezonansa uğrayabilmesi için civardaki akışkan dinamiğinin sürerliliği gerekli. Hacı da sanırım bu tip dalgaların daha sık görüldüğünden bahsetmiş. Bu küresel ısınmaya bağlı olarak okyanustaki sıcak-soğuk su akıntılarındaki bir değişimin sonucu olabilir diye tahmin ediyorum.
Katil dalgaların bilimsel ve doğru bir açıklaması henüz yapılamadı.
Dalgalardan biri önündeki ve arkasındaki dalgalardan enerji çalarak yükseliyor.
Bu oluş mekanizması nedenini açıklamıyor.
Quantum mekaniği ile yapılan açıklamalar sorunun gerçek doğasına değinmiyor.
Dev dalgaların nedeni iklim değişmesi olabilir mi?
Olabilir ama, ikisi arasında neden sonuç ilişkisi henüz ortaya konumuş değil..
Bunların ve diğer doğal afetlerin kendileri dışında bir epifenomene bağlı olarak ortaya çıkmış olmaları mümkün..
O epifeonmen ne olabilir?
HACI
Dalgalardan biri önündeki ve arkasındaki dalgalardan enerji çalarak yükseliyor.
Bu oluş mekanizması nedenini açıklamıyor.
Quantum mekaniği ile yapılan açıklamalar sorunun gerçek doğasına değinmiyor.
Dev dalgaların nedeni iklim değişmesi olabilir mi?
Olabilir ama, ikisi arasında neden sonuç ilişkisi henüz ortaya konumuş değil..
Bunların ve diğer doğal afetlerin kendileri dışında bir epifenomene bağlı olarak ortaya çıkmış olmaları mümkün..
O epifeonmen ne olabilir?
HACI
Okyanus diplerinde yosunlardan ve başka nedenlerden kaynaklanan metan gazı birikmeleri oluyor.
Bunlar bir düzeye geldiklerinde çok büyük bir balon şeklinde su yüzeyine çıkıyor diye bir şey hatırlıyorum. Hani şu gemileri yutan şeytan üçgeni diye anılan yerde.
Böyle bir mekanizma olabilir mi?
Sevgiler.
Bunlar bir düzeye geldiklerinde çok büyük bir balon şeklinde su yüzeyine çıkıyor diye bir şey hatırlıyorum. Hani şu gemileri yutan şeytan üçgeni diye anılan yerde.
Böyle bir mekanizma olabilir mi?
Sevgiler.
QUOTE(drekinci @ Nov 10 2007, 08:26 PM) 
Okyanus diplerinde yosunlardan ve başka nedenlerden kaynaklanan metan gazı birikmeleri oluyor.
Bunlar bir düzeye geldiklerinde çok büyük bir balon şeklinde su yüzeyine çıkıyor diye bir şey hatırlıyorum. Hani şu gemileri yutan şeytan üçgeni diye anılan yerde.
Böyle bir mekanizma olabilir mi?
Sevgiler.
Bunlar bir düzeye geldiklerinde çok büyük bir balon şeklinde su yüzeyine çıkıyor diye bir şey hatırlıyorum. Hani şu gemileri yutan şeytan üçgeni diye anılan yerde.
Böyle bir mekanizma olabilir mi?
Sevgiler.
Sevgili Drekinci:
Okyanusların derinliklerinde biriken metan gazının köpük şeklinde aniden yüzeye çıkması son derece yüksek bir tsunami dalgasına neden olacaktır.
Depremlerin neden olduğu tsunami dalgalarının yüksekliği genel olarak 10 metreyi geçmeyecektir.
Çünkü depremler çok ender olarak 10 metreden daha yüksek fay kırılmalarına neden olurlar.
Denize toprak kaymalarında bu sınır kolaylıkla aşılabilir.
Alaska'da bir körfezde denize bir dağ kaymış ve yaklaşık 535 metre yüksekliğinde tsunami dalgasına neden olmuştur.
http://www.gi.alaska.edu/ScienceForum/ASF1/109.html
Daha yakın tarihde bunun bir başka örneği daha vardır. Yine bir dağ denize kaymış ve 500 metre yüksekliğinde tsunamiye neden olmuştur.
Metan gazının aniden açığa çıkmasına bağlı tsunaminin 1000 metre yüksekliğinde olacağı tahmin edilmektedir.
Katil tsunamilerin başka nedenleri de var ama, ben değişik bir yanıt bekliyorum..
Ve alacağımı sanmıyorum..
Çünkü benim beklediğim cevap belki de çok saçma..
Yarın ifşa edeceğim..
HACI
suyun icindeki akintilarla bir alakasi olabilirmiki haci dayi,
Ben suyu kabartacak tek gucu
ruzgardan
toprak kaymasindan
depremden,
baska ancak buna baglayabiliyorum.
mesela iki aksi yondeki su akisinin surtunmesi carpismasi gibi!!!
Ben suyu kabartacak tek gucu
ruzgardan
toprak kaymasindan
depremden,
baska ancak buna baglayabiliyorum.
mesela iki aksi yondeki su akisinin surtunmesi carpismasi gibi!!!
Evet Serabis kardeşim.. Dev katil dalgaların akıntıya karşı esen rüzgârlardan dolayı da ortaya çıktığı kesin olarak gösterilmiş.
Dev dalgaların daha çok Afrika'nın batı sahildeki akıntılarda görüldüğü biliniyor.
Gemiler artık oraya uğramadan seyahat ediyorlarmış..
Ama ilginç olarak dev dalgalarla Güney Kutbunda da karşılaşılmış..
İki turist gemisi 25-30 metre yüksekliğinde dev dalgalarla karşılaşmış ve batma tehlikesi geçirmiş.
Yani bu dalgalar her okyanusda görülebiliyor..
Akıntı ve rüzgâr olmadan da aniden ortaya çıkabiliyorlar..
Dev dalgaların daha çok Afrika'nın batı sahildeki akıntılarda görüldüğü biliniyor.
Gemiler artık oraya uğramadan seyahat ediyorlarmış..
Ama ilginç olarak dev dalgalarla Güney Kutbunda da karşılaşılmış..
İki turist gemisi 25-30 metre yüksekliğinde dev dalgalarla karşılaşmış ve batma tehlikesi geçirmiş.
Yani bu dalgalar her okyanusda görülebiliyor..
Akıntı ve rüzgâr olmadan da aniden ortaya çıkabiliyorlar..
"Soliton" diye bir olay vardır arkadaşlar.
Bir dalga, belli bir şekilde boyda vsvs olduğu zaman, enerji kaybetmeden, veya çok az enerji kaybederek ilerleyebilir. Bu tip dalgalara soliton deniyor. Bunlar çok uzaklara gidebilirler.
Bu, denizcilerin birdenbire karşılarına çıkan 30m lik dalgalar, rüzgarlı ve akıntılı yerlerde oluşan "soliton"lar olmalı.
.
Bir dalga, belli bir şekilde boyda vsvs olduğu zaman, enerji kaybetmeden, veya çok az enerji kaybederek ilerleyebilir. Bu tip dalgalara soliton deniyor. Bunlar çok uzaklara gidebilirler.
Bu, denizcilerin birdenbire karşılarına çıkan 30m lik dalgalar, rüzgarlı ve akıntılı yerlerde oluşan "soliton"lar olmalı.
.
Gezgin kardesim "soliton " dedigin dalgalar baska dalgalar, haci dayinin anlattigi dalganin adi
Freak Waves
soliton dalgalariyla Freak Waves arasinda ki en buyuk fark benim bulabildigim kadariyla soliton larin öbur dalgalarla birlesmemesi!!
Buyuk soliton dalgalari ufak dalgalarin uzerinden gecip gidiyormus,
Freak Waves ise her dalgayla dahada guclenip yukseliyormus.
Freak Waves
soliton dalgalariyla Freak Waves arasinda ki en buyuk fark benim bulabildigim kadariyla soliton larin öbur dalgalarla birlesmemesi!!
Buyuk soliton dalgalari ufak dalgalarin uzerinden gecip gidiyormus,
Freak Waves ise her dalgayla dahada guclenip yukseliyormus.
Evet, katil dalgalar solitonlara benzemiyor.
Söylenilenlere göre dimdik bir duvar gibi imiş bu dalgalar. Solitonlar ise normal bir dalga gibidirler (ama öteki dalgaların tersine tamamen tek başlarına bulunabilirler).
Gene de ilk "freak wave" aramamda "soliton" kelimesine rastladım.
http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=13847715
"On observe que l'interaction d'ondes solitaires enveloppes génèrent des vagues de grandes amplitudes."
Çeviri:
Solitonların etkileşim simulasyonunda yüksek dalgalar oluşabiliyormuş.
Söylenilenlere göre dimdik bir duvar gibi imiş bu dalgalar. Solitonlar ise normal bir dalga gibidirler (ama öteki dalgaların tersine tamamen tek başlarına bulunabilirler).
Gene de ilk "freak wave" aramamda "soliton" kelimesine rastladım.
http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=13847715
"On observe que l'interaction d'ondes solitaires enveloppes génèrent des vagues de grandes amplitudes."
Çeviri:
Solitonların etkileşim simulasyonunda yüksek dalgalar oluşabiliyormuş.
Katil dalgalar neden varlar?
Bu konuda yalnız tek bir teori var..
Ben buna ikinci bir teoriyi ekleyeceğim.
Önce mevcut teoriye bir göz atalım..
Bu kuantum teori olarak da biliniyor.
Kuantum fiziği teorisyenlerine göre bazı durumlara hem dalga hem de zerre olabilen atomaltı zerreler komşularından enerji çalarak, büyüyebiliyorlar..
İddiaya göre katil dalgalar da atomaltı zerrelerde gözlemlenen bu garip davranışı taklit ederek, büyüyor ve dev bir dalgaya dönüşüyor.....
Kuantum mekanik süreçler atomüstü evrene bir düzen şeklinde yansırlar.
Burada açıkca bir düzensizlik söz konusu...
Ve nedeni de çok farklı olabilir..
Bence bu entropi ile ilgili bir olgudur..
Dünyada ve evrende entropi giderek artıyor..
Bunu biliyoruz..
Ne yaparsak yapalım entropinin azalmasını önleyemeyiz..
Canlılarda entropi artmıyor elbette..
Mükemmel bir şekilde tasarımlanan binalarda, gemi ve uçaklarda entropi artması söz konusu değil..
Binlerce gemi okyanuslarda dolaşıyor, denizaltılar denizlerin derinliklerinde gezinebiliyor..
Balıklar,memeli deniz hayvanları ve diğer deniz yaratıkları milyarlarca yıl önce kazandıkları düzeni sürdürüyorlar..
Ama entropi yine de artıyor. Artmak zorunda.. Bu bir doğa yasası..
Sahillerde yaşayan deniz yaratıklarında entropi sıfır.. Çünkü canlılar açık sistemleri oluşturuyor..
Entropi kapalı sistemlerde artıyor..
Evreni kapalı bir sistem olarak düşünmek zorundayız...
Bir yerinde bir düzen ortaya çıkınca, diğer yerlerinde entropinin artması yasasını kompanze etmek üzere entropi daha da çok artıyor..
Entropiyi temel olarak düzensizlik, rastgelelik olarak düşünebilirsiniz..
Bence katil ve freak dalgalar, canlı ve düzenli varlıkların içinde dolaştığı okyanuslarda, su moleküllerinin giderek daha düzensiz olması ile açıklanabilir.
Evrende total entropinin artmaktan başka çaresi yoktur..
Düzeni kuran ve idame ettirenler için bu artışın bir fiyatı olmalıdır.
O fiyat bu olguda katil dalgalardır..
Ödenen fiyat başka olgularda başka şeylerdir.. Örneğin dünyanın ısınması da bu bağlamda incelenebilir.
Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Selamlar..
HACI
Bu konuda yalnız tek bir teori var..
Ben buna ikinci bir teoriyi ekleyeceğim.
Önce mevcut teoriye bir göz atalım..
Bu kuantum teori olarak da biliniyor.
Kuantum fiziği teorisyenlerine göre bazı durumlara hem dalga hem de zerre olabilen atomaltı zerreler komşularından enerji çalarak, büyüyebiliyorlar..
İddiaya göre katil dalgalar da atomaltı zerrelerde gözlemlenen bu garip davranışı taklit ederek, büyüyor ve dev bir dalgaya dönüşüyor.....
Kuantum mekanik süreçler atomüstü evrene bir düzen şeklinde yansırlar.
Burada açıkca bir düzensizlik söz konusu...
Ve nedeni de çok farklı olabilir..
Bence bu entropi ile ilgili bir olgudur..
Dünyada ve evrende entropi giderek artıyor..
Bunu biliyoruz..
Ne yaparsak yapalım entropinin azalmasını önleyemeyiz..
Canlılarda entropi artmıyor elbette..
Mükemmel bir şekilde tasarımlanan binalarda, gemi ve uçaklarda entropi artması söz konusu değil..
Binlerce gemi okyanuslarda dolaşıyor, denizaltılar denizlerin derinliklerinde gezinebiliyor..
Balıklar,memeli deniz hayvanları ve diğer deniz yaratıkları milyarlarca yıl önce kazandıkları düzeni sürdürüyorlar..
Ama entropi yine de artıyor. Artmak zorunda.. Bu bir doğa yasası..
Sahillerde yaşayan deniz yaratıklarında entropi sıfır.. Çünkü canlılar açık sistemleri oluşturuyor..
Entropi kapalı sistemlerde artıyor..
Evreni kapalı bir sistem olarak düşünmek zorundayız...
Bir yerinde bir düzen ortaya çıkınca, diğer yerlerinde entropinin artması yasasını kompanze etmek üzere entropi daha da çok artıyor..
Entropiyi temel olarak düzensizlik, rastgelelik olarak düşünebilirsiniz..
Bence katil ve freak dalgalar, canlı ve düzenli varlıkların içinde dolaştığı okyanuslarda, su moleküllerinin giderek daha düzensiz olması ile açıklanabilir.
Evrende total entropinin artmaktan başka çaresi yoktur..
Düzeni kuran ve idame ettirenler için bu artışın bir fiyatı olmalıdır.
O fiyat bu olguda katil dalgalardır..
Ödenen fiyat başka olgularda başka şeylerdir.. Örneğin dünyanın ısınması da bu bağlamda incelenebilir.
Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Selamlar..
HACI
QUOTE(haci @ Nov 14 2007, 04:37 PM)
Evreni kapalı bir sistem olarak düşünmek zorundayız...
Neden?
Evrenin sınırlarını bilmiyoruz ki
Sevgiler.
QUOTE(drekinci @ Nov 14 2007, 06:20 PM)
Neden?
Evrenin sınırlarını bilmiyoruz ki
Sevgiler.
Evrenin sınırlarını bilmiyoruz ki
Sevgiler.
Sınırlarını bizim bilmememiz evrenin kapalı bir sistem olmadığının delili değildir.
Biz bilmesek de, şu andaki bilgilerimizin ışığında evren, kapalı bir sistemdir.
Çünkü bir nokta genişlemiş ve büyümüştür.
Ne kadar büyürse büyüsün, o şey sınırlıdır..
Kaldı ki evren bir şeyin içinde büyümektedir..
O şey geçek sonsuzluktur..
İşte onun sınırları yoktur..
Selamlar..
HACI
QUOTE(haci @ Nov 14 2007, 06:23 PM)
Kaldı ki evren bir şeyin içinde büyümektedir..
Bir yanda evren
Diğer yanda şey.
Ne şeymiş.
İçinde oluşturan.
büyüten
olgunlaşınca
doğuracak.
madem evren oluşturmasını biliyor.
neden bir tane doğursun ki.
Sonsuz şeyin içinde
sonsuz evren doğabilir.
Ne şeymiş breh breh!
evren çocuk oyuncağı.
Sevgiler.
Mutiverslerden, sayısız evrenlerden bahseden kuramlar da var..
O zaman bizim evren niye kapalı olsun ki?
Sonsuz evrenler arasında sonsuz boşluklar mı var?
Birbirlerinin sınırlarına gelip dayanma da ortaya çıkmıyor demek.
Bu sonsuzluk
ve bu 'şey' ne güzel bir şeymiş.
Her şeyi içinde barındırıyor.
Hani bizim AKP li bakanlardan birinin dediği gibi.
Şeyini şey ettiğimin şeyi.
Şirodingerin kedisinin içinde bulunduğu ortam gibi.
At atabildiğin kadar.
Nedense kuantum belirsizlik için yazdığım iletiyi sevgili hacı silmiş.
Çünkü kuantum belirsizlik, belirsizlikten evren doğuruyor ya.
Yıktın bütün dünyamı şeklinde bir şarkı var ya.
O nedenle silmiştir.
Sevgiler.
Sonsuz evrenler arasında sonsuz boşluklar mı var?
Birbirlerinin sınırlarına gelip dayanma da ortaya çıkmıyor demek.
Bu sonsuzluk
ve bu 'şey' ne güzel bir şeymiş.
Her şeyi içinde barındırıyor.
Hani bizim AKP li bakanlardan birinin dediği gibi.
Şeyini şey ettiğimin şeyi.
Şirodingerin kedisinin içinde bulunduğu ortam gibi.
At atabildiğin kadar.
Nedense kuantum belirsizlik için yazdığım iletiyi sevgili hacı silmiş.
Çünkü kuantum belirsizlik, belirsizlikten evren doğuruyor ya.
Yıktın bütün dünyamı şeklinde bir şarkı var ya.
O nedenle silmiştir.
Sevgiler.
QUOTE(haci @ Nov 14 2007, 05:37 PM)
...
Entropiyi temel olarak düzensizlik, rastgelelik olarak düşünebilirsiniz..
Bence katil ve freak dalgalar, canlı ve düzenli varlıkların içinde dolaştığı okyanuslarda, su moleküllerinin giderek daha düzensiz olması ile açıklanabilir.
Evrende total entropinin artmaktan başka çaresi yoktur..
Düzeni kuran ve idame ettirenler için bu artışın bir fiyatı olmalıdır.
O fiyat bu olguda katil dalgalardır..
Ödenen fiyat başka olgularda başka şeylerdir.. Örneğin dünyanın ısınması da bu bağlamda incelenebilir.
Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Selamlar..
HACI
Entropiyi temel olarak düzensizlik, rastgelelik olarak düşünebilirsiniz..
Bence katil ve freak dalgalar, canlı ve düzenli varlıkların içinde dolaştığı okyanuslarda, su moleküllerinin giderek daha düzensiz olması ile açıklanabilir.
Evrende total entropinin artmaktan başka çaresi yoktur..
Düzeni kuran ve idame ettirenler için bu artışın bir fiyatı olmalıdır.
O fiyat bu olguda katil dalgalardır..
Ödenen fiyat başka olgularda başka şeylerdir.. Örneğin dünyanın ısınması da bu bağlamda incelenebilir.
Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Selamlar..
HACI
Bu sonuca katılamıyorum hacı.
Bu dalgaların enerjisinin önemli bir kısmı güneşin ısısından geliyor (rüzgar, akıntı). Bir kısmı da gel-git 'ten gelebilir.
Sonuca katılmıyorum ama, bu düzen ve düzensizlik yönünden yaklaşımın ilginç.
Ben bu dalgalarda senin söylediğinin tam tersini, "düzeni" görüyorum.
Enerji, bu dalgalar sayesinde hızlı bir şekilde okyanus yüzeyine dağılıyor. Yani bu dalgaların düzenli yapıları bu enerji sayesinde oluşuyor ve bir zaman için bu yapılarını koruyorlar (enerjiyi tutuyorlar).
Canlılar gibi.
Evet, güzel bir yaklaşım.
.
Sevgili Gezgin95:
Katil dalgaların bir düzeni simgelediği konusunda haklısın..
Ama onların nedeni yine de entropidir.
Nedenini açıklamadan önce tayfun ve kasırgalarla, tornadolara (hortumlara) kısa bir göz atalım.
Birkaç süreç bir araya gelince onlara neden olur.
Atlas okyanusundaki fırtınalara kasırga (hurricane), büyük okyanusdakilere ise tayfun denir.
Aslında bunlar aynı şeylerdir.
Kasırgaları ele alalım..
Önce sıcak ve rutubetli hava yükselir. ve atmosferin üst tabakalarında convection akımına neden olur.
Kendi etrafında dönmeye başlar..
Artan rutubetten dolay basınç düşer.
Dünya kendi etrafından döndüğü ve bu alçak basınç merkezinin bir ataleti olduğu için kendi etrafında dönmesi daha da hızlanır.
Bir süre sonra ortasında bir merkez oluşur ve rüzgarlar etrafta büyük hızlarla dönmeye başlarlar.
Kasırga veya tayfun oluşmuştur.
Daha sonra bu tayfun veya kasırga hareket eder..
Kasırgalarda büyük bir düzen vardır ama, düzensizlikten çıkarlar..
Hortumların nedeni de düzensizliktir.
Fırtına bulutlarının horizantal hareketi, doğası iyi bilinmeyen bir nedenden dolayı vertikal bir şekil alır ve hortum yere değer.
Görüldüğü üzere düzensizlikten düzen doğmaktadır..
Bu konuda entropi hakkında başka bir başlık altında yazdığım yazının bir bölümün aşağıya yapıştırıyorum..
Görüldüğü üzere bazı durumlarda düzenin nedeni düzensizliktir.
Prigogine'in bu gözlemi gerçekten çok önemli bir buluştur.
Entropiye bağlı olarak sıvı ortamda ilginç bir makroskopik düzen ortaya çıkmaktadır..
Katil dalgalarla, kasırga ve hortumların nedeni entropi olabilir..
Havayı sıvı olarak kabul edebiliriz. Hava ve sıvının davranışlar aynıdır..
Selamlar..
HACI
Katil dalgaların bir düzeni simgelediği konusunda haklısın..
Ama onların nedeni yine de entropidir.
Nedenini açıklamadan önce tayfun ve kasırgalarla, tornadolara (hortumlara) kısa bir göz atalım.
Birkaç süreç bir araya gelince onlara neden olur.
Atlas okyanusundaki fırtınalara kasırga (hurricane), büyük okyanusdakilere ise tayfun denir.
Aslında bunlar aynı şeylerdir.
Kasırgaları ele alalım..
Önce sıcak ve rutubetli hava yükselir. ve atmosferin üst tabakalarında convection akımına neden olur.
Kendi etrafında dönmeye başlar..
Artan rutubetten dolay basınç düşer.
Dünya kendi etrafından döndüğü ve bu alçak basınç merkezinin bir ataleti olduğu için kendi etrafında dönmesi daha da hızlanır.
Bir süre sonra ortasında bir merkez oluşur ve rüzgarlar etrafta büyük hızlarla dönmeye başlarlar.
Kasırga veya tayfun oluşmuştur.
Daha sonra bu tayfun veya kasırga hareket eder..
Kasırgalarda büyük bir düzen vardır ama, düzensizlikten çıkarlar..
Hortumların nedeni de düzensizliktir.
Fırtına bulutlarının horizantal hareketi, doğası iyi bilinmeyen bir nedenden dolayı vertikal bir şekil alır ve hortum yere değer.
Görüldüğü üzere düzensizlikten düzen doğmaktadır..
Bu konuda entropi hakkında başka bir başlık altında yazdığım yazının bir bölümün aşağıya yapıştırıyorum..
QUOTE
Nonlinear Thermodynamic denen durumda ise ısının hareketi güçlerin linear fonksiyonu olarak ortaya çıkmaz.
Yani güçle doğru orantılı değildir. Bire bir bir tepki yoktur.
Non-linear termodinamikde kapalı sistemde olan kimyasal dengeyi tanımlamak mümkün değildir.
Ayrıca sistemde oluşan kararsızlık, ilginç bir feonmenin ortaya çıkmasının nedenidir.
Buna “spontaneous self-organization” denir.. Sistem kendiliğinden bir düzene girer.
Bu konu ile ilgilenmek isteyenler aşağdaki Nobel ödülü sahibi Belçikalı Prigogin’in Fransızca eserine bakabilirler(*).
Non-linear thermodynamic için bir örnek vererek konuyu kapatmak istiyorum.
Çeşitli sıcaklık gradient’i ile birbirlerinden ayrılan horizantal tabakalardan oluşmuş bir sıvıyı ele alalım.
Bu sıvıyı vertikal sıcaklık gradient’ine maruz bırakarak, stabilitesini bozalım.
Alt sınırındaki ısıyı, üst tabakalardan biraz yüksek tutalım.
Sıvıdaki moleküllerin düzeninin bozularak ajite olduğunu ve ısının alttan üste doğru hareket ettiğini gözlemleriz.
Sıcaklık farkını artırırsak ve ısının diffüzyonla yayılması için gerekli sıcaklık farkının üstüne çıkarsak, ısı hareketinin kararsız olmaya başladığını gözlemleriz. Bu keresinde sıvıdaki moleküller topluca “ahenkli” bir şekilde hareket etmeye başlayacaklar ve ortaya çıkan “convection fenomeni” ısı dağılımını hızlandıracaktır.
Bunu makroskopik olarak görmek mümkündür.
Bu durum açıkca sistemdeki entropinin arttığının delilidir.
Yeni ortaya çıkan supramoleküler düzen ise, ortamdaki enerji alış verişini stabilize edecektir.
Kendiliğinden yüksek derece düzene giren bu tür strüktürler için “dissipative structures” “dağılan yapılar” denmektedir.
Bu terimi Prigogine kullanmıştır.
Sistemde ortaya çıkan aşırı entropi çevreye dağıldığı için Prigogine bu terimi kullanmıştır.
Dengesi bozulan sistemde etrafa entropi şeklinde dağılan enerji, yeni bir düzenin kaynağı olmaktadır.
Evet.... Bu gözlemler karşısında entropiyi olumlu bir doğa yasası olarak düşünebiliriz.
Canlı olmanın gizemini entropi ile açıklamak paradoks gibi durmuyor artık...
Hep derler zaten.. “Düzen kaosdan çıkar.” Ben inaniyorum...
Yani güçle doğru orantılı değildir. Bire bir bir tepki yoktur.
Non-linear termodinamikde kapalı sistemde olan kimyasal dengeyi tanımlamak mümkün değildir.
Ayrıca sistemde oluşan kararsızlık, ilginç bir feonmenin ortaya çıkmasının nedenidir.
Buna “spontaneous self-organization” denir.. Sistem kendiliğinden bir düzene girer.
Bu konu ile ilgilenmek isteyenler aşağdaki Nobel ödülü sahibi Belçikalı Prigogin’in Fransızca eserine bakabilirler(*).
Non-linear thermodynamic için bir örnek vererek konuyu kapatmak istiyorum.
Çeşitli sıcaklık gradient’i ile birbirlerinden ayrılan horizantal tabakalardan oluşmuş bir sıvıyı ele alalım.
Bu sıvıyı vertikal sıcaklık gradient’ine maruz bırakarak, stabilitesini bozalım.
Alt sınırındaki ısıyı, üst tabakalardan biraz yüksek tutalım.
Sıvıdaki moleküllerin düzeninin bozularak ajite olduğunu ve ısının alttan üste doğru hareket ettiğini gözlemleriz.
Sıcaklık farkını artırırsak ve ısının diffüzyonla yayılması için gerekli sıcaklık farkının üstüne çıkarsak, ısı hareketinin kararsız olmaya başladığını gözlemleriz. Bu keresinde sıvıdaki moleküller topluca “ahenkli” bir şekilde hareket etmeye başlayacaklar ve ortaya çıkan “convection fenomeni” ısı dağılımını hızlandıracaktır.
Bunu makroskopik olarak görmek mümkündür.
Bu durum açıkca sistemdeki entropinin arttığının delilidir.
Yeni ortaya çıkan supramoleküler düzen ise, ortamdaki enerji alış verişini stabilize edecektir.
Kendiliğinden yüksek derece düzene giren bu tür strüktürler için “dissipative structures” “dağılan yapılar” denmektedir.
Bu terimi Prigogine kullanmıştır.
Sistemde ortaya çıkan aşırı entropi çevreye dağıldığı için Prigogine bu terimi kullanmıştır.
Dengesi bozulan sistemde etrafa entropi şeklinde dağılan enerji, yeni bir düzenin kaynağı olmaktadır.
Evet.... Bu gözlemler karşısında entropiyi olumlu bir doğa yasası olarak düşünebiliriz.
Canlı olmanın gizemini entropi ile açıklamak paradoks gibi durmuyor artık...
Hep derler zaten.. “Düzen kaosdan çıkar.” Ben inaniyorum...
Görüldüğü üzere bazı durumlarda düzenin nedeni düzensizliktir.
Prigogine'in bu gözlemi gerçekten çok önemli bir buluştur.
Entropiye bağlı olarak sıvı ortamda ilginç bir makroskopik düzen ortaya çıkmaktadır..
Katil dalgalarla, kasırga ve hortumların nedeni entropi olabilir..
Havayı sıvı olarak kabul edebiliriz. Hava ve sıvının davranışlar aynıdır..
Selamlar..
HACI
Asıl içeriğin sadece basit bir görünümüdür. Resimlendirilmiş tam halini görüntülemek için lütfen, buraya tıklayınız.