Lityum elementi nasıl oluştu?

[Panda 0]

Bing-Bang sonrası ilk yıldızların oluşumu için gerekli olan lityum elementi nasıl oluştu?

[thecrow 0]

Helyum nasıl oluşuyorsa öyle oluştu. Fakat elementlerin çekirdek kütlesi büyüdükçe füzyona sokmak için ihtiyaç duyulan aktivasyon enerjisi miktarı da artar. Muhtemelen hidrojen kışını sona erdiren kozmik füzyon tabanlı yangınlar sırasında meydana gelmiştir. Yeterli aktivatör enerji bulunduğunda demir gibi büyük elementler bile sentezlenir.

[haci 0]

Bing-Bang sonrası ilk yıldızların oluşumu için gerekli olan lityum elementi nasıl oluştu?

Güzel bir soru.......

Lityum ilk yıldızların oluşumu için gerekli mi?

Bunu ilk defa duyuyorum.. Sanmıyorum..

Ama ilk yıldızların yapısında olması gerektiğini biliyorum.

Lityum diğer elementlerin çoğundan farklı olarak, hidrojen, helyum ve az miktarda berilyumla birlikte Big Bang sırasında sentez edilmiştir.

Demire kadar diğer elementlerin hepsi, oksjien, karbon, nitrojen, silikon ve diğerleri, yıldızların merkezlerindeki fırınlarda sentez edilmişlerdir.

Demirden daha ağır elementler süpernovaların patlaması veya nötron yıldızların çarpışması sırasında sentez edilmişlerdir.

Hidrojen, helyum, lityum ve berilyum ve onların izotopları ise, yalnız Big Bang sırasında sentez edilmişlerdir.

[Panda 0]

http://tr.wikipedia.org/wiki/Hidrojen

Yoğunluk 0,0899 kg/m³

Ergime noktası 14.01 °K(-259.14 °C)

Kaynama noktası 20.28 °K (-252.87 °C)

=================================================

http://tr.wikipedia.org/wiki/Helyum

Yoğunluk 0,1785 kg/m³

Ergime noktası 0.95 °K (-272.2 °C)

Kaynama noktası 4.22 °K(-268.93 °C)

=================================================

http://tr.wikipedia.org/wiki/Lityum

Yoğunluk 0.534 g/cm³

Ergime noktası 453,69 K (180,54 °C)

Kaynama noktası 1615 °K(1342 °C)

=================================================

http://tr.wikipedia.org/wiki/Berilyum

Yoğunluk 1.85 g/cm³

Ergime noktası 1560 °K(1287 °C)

Kaynama noktası 2742 °K(2469 °C)

Hidrojen ve Helyum'un özgül kütlesi ve kaynama sıcaklığı biraraya gelip yıldız çekirdeği oluşturmasına elverişli değil.

Lityum ve Berilyum özgül kütlesi ve kaynama sıcaklığı yüksek olduğu için yıldız çekirdeği oluşturabilir.

Bunun için Lityum elementinin oluşma şeklini merak ettim.

Ekim 16, 2008 tarihinde sagittarius tarafından düzenlendi

[kodoman 0]

Hidrojen, helyum, lityum ve berilyum ve onların izotopları ise, yalnız Big Bang sırasında sentez edilmişlerdir.

Ve yıldızlar lityum sentezlememekte, tüketmektedir.

Bu yüzden evrendeki lityum azalmaktadır. Ve tükenecektir.

[haci 0]

Lityum insan sağlığı açısından da ilginç bir elementtir.

Lityum karbonat, manik depresif episodlarda, manik episodları durduran bir ilaçtır.

Tedavi edilmeyen bu hastalıkta, bir meczup gibi ortalıklarda dolaşan hiperaktif hastalar, lityum sayesine sükünete ve barışa kavuşmakta, normale dönmektedirler..

[ozgurruh 0]

http://tr.wikipedia.org/wiki/Hidrojen

Yoğunluk 0,0899 kg/m³

Ergime noktası 14.01 °K(-259.14 °C)

Kaynama noktası 20.28 °K (-252.87 °C)

=================================================

http://tr.wikipedia.org/wiki/Helyum

Yoğunluk 0,1785 kg/m³

Ergime noktası 0.95 °K (-272.2 °C)

Kaynama noktası 4.22 °K(-268.93 °C)

=================================================

http://tr.wikipedia.org/wiki/Lityum

Yoğunluk 0.534 g/cm³

Ergime noktası 453,69 K (180,54 °C)

Kaynama noktası 1615 °K(1342 °C)

=================================================

http://tr.wikipedia.org/wiki/Berilyum

Yoğunluk 1.85 g/cm³

Ergime noktası 1560 °K(1287 °C)

Kaynama noktası 2742 °K(2469 °C)

Hidrojen ve Helyum'un özgül kütlesi ve kaynama sıcaklığı biraraya gelip yıldız çekirdeği oluşturmasına elverişli değil.

Lityum ve Berilyum özgül kütlesi ve kaynama sıcaklığı yüksek olduğu için yıldız çekirdeği oluşturabilir.

Bunun için Lityum elementinin oluşma şeklini merak ettim.

Kaynama ve yoğunluklarının konu ile alakasını pek çözemedim... Merak ettim araştırıcam

Üstelik bu kaynama noktası erime noktası ve özgül ağırlık belli şartlarda mesela standart şartlar altında verilir. Basıncın sıfır olduğu uzay boşluğunda veya basıncın yüksek olduğu bir yıldız içerisinde hepsi değişecektir...

[Deicide 0]

Hidrojen ve Helyum'un özgül kütlesi ve kaynama sıcaklığı biraraya gelip yıldız çekirdeği oluşturmasına elverişli değil.

Lityum ve Berilyum özgül kütlesi ve kaynama sıcaklığı yüksek olduğu için yıldız çekirdeği oluşturabilir.

Bunun için Lityum elementinin oluşma şeklini merak ettim.

Her şeyden önce, verilen özgül kütleler, kaynama ve ergime sıcaklıkları, bir atmosfer basınç altında geçerli değerler. Ayrıca yıldız çekirdeği oluşumu ile, yıldızı oluşturacak maddenin özgül kütle, kayna noktası gibi özelliklerinin herhangi bir ilgisi yok. Yıldız çekirdeği, yıldızı oluşturan maddenin kütleçekimi ile oluşur. Yıldız içindeki madde, bizim atmosfer koşullarındaki maddenin katı, sıvı, gaz fazlarından çok farklı olan plazma fazındadır. Kanyama, ergime noktaları yıldız içindeki koşullarda anlamını yitirir.

[Panda 0]

Her şeyden önce, verilen özgül kütleler, kaynama ve ergime sıcaklıkları, bir atmosfer basınç altında geçerli değerler. Ayrıca yıldız çekirdeği oluşumu ile, yıldızı oluşturacak maddenin özgül kütle, kayna noktası gibi özelliklerinin herhangi bir ilgisi yok. Yıldız çekirdeği, yıldızı oluşturan maddenin kütleçekimi ile oluşur. Yıldız içindeki madde, bizim atmosfer koşullarındaki maddenin katı, sıvı, gaz fazlarından çok farklı olan plazma fazındadır. Kanyama, ergime noktaları yıldız içindeki koşullarda anlamını yitirir.

Yıldızın ilk başlangıcı lazım.Yıldız oluştuktan sonraki şartlara hiç bir element dayanamaz.

Yıldızlar gaz ve toz bulutlarından oluşur.

Kütleçekimi uzayda başıboş dolaşan gazları bir araya getiremez.Dünya bile atmosferinde hidrojeni tutamıyor.

Hidrojen veya helyum atomları uzay basıncı ve sıcaklığında kütle oluşturamaz.

Lityum ve berilyum atomları uzay basıncı ve sıcaklığında kütle oluşturabilir.

Doğrusunu ALLAH bilir.O yoksa forumun fizikçileri bilir.

Hidrojen ve izotoplarının buharlaşma basıncı çizelgesi.

Lityumun buharlaşma basıncı çizelgesi.

Bazı elementlerin kritik basınç noktalarını gösteren çizelge.

Bazı elementlerin kritik sıcaklık noktalarını gösteren çizelge.

Ekim 20, 2008 tarihinde sagittarius tarafından düzenlendi

[Deicide 0]

Yıldızın ilk başlangıcı lazım.Yıldız oluştuktan sonraki şartlara hiç bir element dayanamaz.

Dayanmak teriminden kastın nedir? Örneğin Güneş'in yapısında demir elementi var. Demir yıldız şartlarına dayanamıyor mu? Dayanamayıp ne yapıyor?!

Yıldızlar gaz ve toz bulutlarından oluşur.

Kütleçekimi uzayda başıboş dolaşan gazları bir araya getiremez.Dünya bile atmosferinde hidrojeni tutamıyor.

Gaz ve toz bulutlarını bir araya getiren kütleçekimidir ve başka da bi,r şey değildir. Dünya atmosferinden hidrojen gazı kaçar, çünkü Dünya'nın kütleçekimi hi,drojen gazını tutmaya yetmez. Ama aynı şeyi kütlesi Dünya'dan milyonlarca kez büyük bir yıldız için söyleyemezsin. Karadeliklerden ise değil hidrojen, ışık bile kaçamaz.

Hidrojen veya helyum atomları uzay basıncı ve sıcaklığında kütle oluşturamaz.

Lityum ve berilyum atomları uzay basıncı ve sıcaklığında kütle oluşturabilir.

Uzay basıncı nedir? Uzay sıcaklığı nedir? Ne demek kütle oluşturmak? Bir araya gelip toplanmaktan sözediyorsan, söylediklerinin hiçbir ilgisi yok. Yeterince büyük bir gaz ve toz kütlesi sıkışarak yıldız oluşturur. Bunun için de ne lityum, ne de berilyum gerekir.

[Panda 0]

Deicide hemen yıldız oluştuktan sonrasına atlıyor.

Sorumu değiştirip yeniden sorayım.

Uzaya 1 metreküp katı hidrojen buz ve 1 metreküp katı lityum attık.

uzay basıncı=1.46 × 10^-18 Pascal

uzay sıcaklığı=3 kelvin olsun.

Bu hidrojen ve lityum küplere uzayda ne olur?

[Deicide 0]

Uzaya 1 metreküp katı hidrojen buz ve 1 metreküp katı lityum attık.

uzay basıncı=1.46 × 10^-18 Pascal

uzay sıcaklığı=3 kelvin olsun.

Bu hidrojen ve lityum küplere uzayda ne olur?

Hidrojen buharlaşır, Lityum katı halde kalır.. Eeee?!

[Panda 0]

Uzaya dağılmış lityum ve hidrojen moleküllerinin kütle merkezinde özgül kütlesi fazla olan lityum toplanır.

Sonra lityumun kütlesi belli bir orana geldikten sonra hidrojen lityum çevresinde hidrojen atmosferi oluşturur.

Bing-bang sonrası kozmik radyasyon etkisiyle lityum ve berilyum oluşmasaydı hidrojen ve helyum yıldız oluşturamazdı.Dağınık gaz bulutu olurdu.

http://en.wikipedia.org/wiki/T_Tauri_star

http://en.wikipedia.org/wiki/Lithium_burning

http://en.wikipedia.org/wiki/Protostar

[haci 0]

Bing-bang sonrası kozmik radyasyon etkisiyle lityum ve berilyum oluşmasaydı hidrojen ve helyum yıldız oluşturamazdı.Dağınık gaz bulutu olurdu.

Bunda bir hakikat payı var.

Lityum ve berilyum çekim gücüne uyarak çökecek hidrojen gazı için çekirdek oluşturabilir.

Bence oldukça mantıklı bir açıklama..

Bir bang sırasında yalnız hidrojen oluşsaydı ne olurdu sorusunun yanıtını bilmiyorum.

Galaksiler oluşur muydu?

Belki de oluşamazdı.

Oluşsalardı bile bu süreç belki de çok, çok uzun bir zaman alacaktı.

Ve o evrende lityum ve berilyum olmayacaktı.

[Deicide 0]

Genç yıldızlarda lityum yanması başka bir şey, "lityum olmasaydı yıldızlar oluşmazdı" demek başka bir şey.. Verdiğin linkler, yeni oluşan yıldızlarda lityum yanması ile ilgili. Bunların hiçbirisinde "Lityum yıldız oluşumu için zorunludur, hidrojen tek başına çökerek yıldız oluşumu sağlayamazdı" denmiyor. Verdiğin resmin de lityum elementi ile bir ilgisi yok, ayrıca daha çok gezegenlerin oluşumu şematize edilmiş. Karanlık gaz bulutunda göreli olarak yoğun bölgeler olur, bunlar zamanla kendi kütleçekimi ile çöker, ön-yıldızı (protostar) ve gezegen halkasını oluşturur diyor. Hani nerede lityum?!

Yıldız oluşumunun, yıldızı oluşturan malzemenin özgül kütlesi ile bir ilgisi yok. Gaz bulutu yakın yıldızların, süper nova patlamalarının etkisiyle, kimi zaman da yalnızca kendi iç dinamikleriyle sıkışır ve yoğunluğu giderek artar. Elbette bu sırada daha yoğun elementler merkeze doğru gider ama yıldız oluşumu için bunların orada olması zorunlu değildir.

İşte ilgili kitaplar. Yıldız oluşumunu bütün ayrıntıları ve tartışılan konuları ile açıklıyorlar. Buyur göster, hangisinde böyle bir şey söylüyor?

http://books.google.com/books?id=0Cb2d27zu...ary_r&cad=0

http://books.google.com/books?id=3fUi4UFfo...ary_r&cad=0

http://books.google.com/books?id=xzFCYb8id...tsec=frontcover

http://books.google.com/books?id=khO9rMQb9...ntcover#PPP1,M1

http://books.google.com/books?id=VhtnPdUri...tsec=frontcover

[haci 0]

Evrende lityum iki türlü oluşur.

İlkinde Big Bang sırasında, dötrium ve helyumla birlikte oluşur.

İkinci oluşma süreci spallation olarak bilinir.

Spallation da ağır elementler kozmik ışınların etkisi altında daha hafif elementlere dönüşürler.

Lityum bu şekilde de sentez edilir.

Buna rağmen lityum, diğer elementlere olan afinitesinden dolayı evrende az miktarda bulunur.

Evrenin başlangıç dönemlerinde yıldızların ve galaksilerin lityumdan daha zengin olduğunu gösteren gözlemler yapılmıştır.

Peki genç evrende nisbeten bol olan lityumun galaksi oluşumunda herhangi bir rolü olmuş mudur?

Big Bang sırasında hidrojen ve helyum heterojen olarak dağılmıştır.

Zemin radyasyondaki anizotropi Big Bang'in tam olarak homojen bir genişleme olmadığını göstermektedir.

Hidrojen gazı bazı yerlerde daha yoğun olacağı için, çekim gücüne daha çok maruz kalmış ve o yörelerde yıldızlar ve zamanla galaksiler oluşmuştur.

Ayrıca gazların angüler momentumu da kümeleşmelerine katkıda bulunmuştur.

İyonize lityumla berilyum ve boron'un genç yıldızlarda bol miktarda olması, galaksi oluşumunu hızlandırır mı?

İlk yıldızlarda bunların bol miktarda olmasının yıldız ve galaksi oluşumunu lehine ve aleyhine etkilediğini telkin eden yayınlar var.

http://www.springerlink.com/content/h1q22w6v764980k0/

Bu konuda fazla yayın yok.

Dolayısıyla genç evrende sentez edilen lityumun yıldız ve galaksı oluşumunda herhangi bir rolü olduğunu iddia etmek delil yokluğundan dolayı havada kalıyor.

Genç evrendeki lityum bolluğunu yukarda değindiğim spallation süreci ile açıklamak mümkün.

Genç evrende kozmik ışınlar çok daha fazla ve güçlü olacaklarından, diğer elementlerden lityum sentezi de artacaktır.

Bu evrende galaksiler zaten oluşmuş olduğu için, lityumun yıldız ve galaksi oluşumunda önemli bir element olmadığı söylenebilir.