Jump to content

ALLENDE OLAYI


Recommended Posts

ALLENDE OLAYI

Şili'nin halkoyu ile iktidara gelen sosyalist devlet başkanı Salvador Allende 11 Eylül 1973 günü General Pinochet başkanlığındaki bir askeri darbe ile devrilmiş, Allende başında miğfer ve elindeki otomatik tabanca ile darbecilere karşı koyarken öldürülmüştü.

Allende olayı, demokratik hak ve özgürlükler için büyük ve acı derslerle doludur.

Şili'de 1970 yılında halkoyu ile iktidara gelen demokratik sosyalizm, Pentagon'un Güney Amerika planlarını alt üst ediyordu. ABD, Vietnam yenilgisinden sonra bütün ağırlığını Ortadoğu ve Güney Amerika'ya vermişti. Güney Amerika'da anti emperyalist düşünce gün geçtikçe büyüyor; Bolivya'da Genel Kurmay Başkanı General Tores topraksız köylüler ile birlikte başkaldırarak iktidara geliyorlar. Şili'de ise Sosyalist Parti Allende'nin liderliğinde "HALK BİRLİĞİ" programı ile iktidara tırmanıyordu.

"HALK BİRLİĞİ" bütün solcu ve ilerici partileri bir araya getirmişti.

1970 Kasım'ında devlet başkanlığı koltuğunda oturan Allende'nin ilk iş olarak, büyük toprakları topraksız köylülere dağıtmaya başladı. Bundan sonra sıra "millileştirme" kararlarına geldi.

Allende'nin ilk girişimleri, ABD'den gelen tepkilerle karşılaşıyordu. İlk tepki, Amerikan kredilerinin kesilmesiydi. Daha sonra Amerikan şirketlerince işletilen bakır madenleri gündeme geldi. Allende, Birleşmiş Milletler'de ITT'nin ülkesinde karıştığı siyasal olayların belgesini açıkladı. Savaş başlamıştı.

ABD, halk oyu ile gelen sosyalizmin Güney Amerika'da bir model oluşturmasını istemezdi. Daha sonra belgeleriyle açıklandığı üzere, ABD Dış İşleri Bakanı Dr. Kissinger'in de aralarında bulunduğu "Kırklar Komitesi" Şili'de yapılacak bir askeri darbenin hazırlığına girişti.

Siyasal propoganda için kullanılan yayın organı "Mercurio" adlı sağ eğilimli bir gazeteydi. Gazete, ITT şirketinin elinde ve CIA denetimindeydi.

Allende'nin iktidarında sağ ve sol terör örgütlü kanlı eylemlere girişmişlerdi. Mir adlı silahlı sol örgüt - yine belgeleri ile açıklandığı gibi- CIA planları gereğince sol görüntülü eylemlere başvuruyordu.

Siyasal kargaşa, iş adamları ile esnafın ortak eylemleri ile sürdürülmekteydi. Ünlü kamyoncular greci bu arada sahneye kondu. Ev kadınları da sokağa döküldüler, grevler bütün Şili'de yaygınlaştırıldı.

Allende bu kargaşa içinde yapılan 1973 seçimlerinde de başarı elde etti. Halkın yüzde 43.9'u kendisinden yanaydı. Ancak silahlı kuvvetler içinde cuntalaşma çabaları da sürmekteydi. Bu arada, bir jandarma birliği ayaklandı. Allende'nin başkanlarından General Carlos Prats'a suikast yapıldı. Sağ ve sol terör örgütlerince yönetilen bireysel terör, kanlı eylemler ile günden güne tırmanıyordu. Ülke tam bir içsavaş görüntüsündeydi.

Darbenin yaklaştığı günlerde kamyon sahipleri büyük bir greve daha giriştiler. Allende, kamyonlara el konmasını kararlaştırdı. Ancak kamyon sahipleri bu kararın uygulanmasından önce kamyonlarını parçaladılar.

4 Eylül günü Santiago sokaklarında 800 bin kişi Allende'nin iktidara gelişini kutlayan gösteri yaptı.

11 Eylül günü, Şili Silahlı Kuvvetleri, o güne kadar, Allende'ye en yakın görünen General Pinochet'in liderliğinde ayaklanıp, başkanlık sarayını kuşattı. Üç kuvvet komutanı Allende'nin istifasını istediği bir ultimaton yayımladılar. Allende darbeci generallere şu karşılığı verdi:

"Haksız bir davranışla sadece kaba kuvvete dayanarak hareket edenlere karşı tarihe geçecek bir örnek olması için her türlü yola başvurarak hayatım pahasına da olsa direneceğim."

64 yaşındaki sosyalist devlet başkanı, bu sözünü tuttu ve darbecilere karşı başında miğfer ve elinde silahla dövüşerek öldü.

Böylece, halk oyu ile iktidara gelen demokratik sosyalizm, ABD tarafından planlanan bir askeri darbeyle iktidardan düşürülmüş oldu.

Allende olayı, bütün dünyada çeşitli tepkilere yol açtı. Demokratik sosyalizmin askeri darbe ile iktidardan düşürülmesi, silahlı devrimi tek yol gören "ultrasol" örgütlere yeni ideolojik dayanak sağladı.

Demokratik sosyalizmin, ekonomileri ve siyasal rejimleri "militariza eden" ABD ve "proleterya diktatörlüğünü" tek geçerli yol sayan Sovyet Marksizmi için siyasal ve ideolojik tehlikeler taşıyordu. Güney Amerika'da gelişecek demokratik sosyalizmin evrensel nitelikte bir model olmasından birbirlerine karşıt kutuplar endişe duymaktaydılar.

Allende olayı, Türkiye'de de tartışıldı. Bu tartışmalardan birini - belki ibret olur diye- aktarmak istiyoruz.

Milliyet Gazetesi başyazarı ve Genel Yayın Müdürü rahmetli Abdi İpkeçi, 19 Temmuz 1976 günü, Başbakan sayın Demirel ile konuşur. Konuşmanın bir bölümü şöyle:

İPEKÇİ-- Herkes seçini serbest yapsın. Rejim değil de, istediği kimseyi serbest seçebilecek.

DEMİREL-- Aslında zaten komunist partisini serbest bıraktığınız zaman, eğer o komünist partisi oy ile iktidara gelirse ki, hiç görülmemiştir henüz. Allende geldi, iki üç sene içerisinde tasını tarağını topladı gitti.

İPEKÇİ-- Tasını tarağını toplamadı da beyefendi...

DEMİREL-- İyi topladı iyi...

İPEKÇİ-- Neyi topladı?

DEMİREL-- Yani toparlandı gitti.

İPEKÇİ-- Siz seçimle iktidara gelmiş kimselerin öldürülerek, zorbalıkla , toparlanıp götürülmelerinden yana değilsiniz herhalde.

DEMİREL-- Onlar ayrı mesele de neticeyi değiştirmez. Yani tasını tarağını toparladı, gitti. Neticede gitti değil mi? Geldi de gitti...

Demokrasinin inançlı liderler eliyle - gerektiğinde başını inançlar için vererek- nasıl korunacağını kanıtlayan Allende'yi bu ölüm yıldönümünde saygıyla anıyoruz.

Şili'nin yiğit Devlet Başkanı, inançlı sosyalist Allende adı, daha bu günden demokrasi ve sosyalizm tarihine altın harflerle yazılmıştır. Anısı önünde saygıyla eğiliyoruz.

CUMHURİYET, 11 EYLÜL 1985

UĞUR MUMCU

Link to post
Sitelerde Paylaş

Türkiye Cumhuriyeti'nin yıllarca hangi kafa yapısı ile yöneltiğini Abdi İpekçi - Süleyman Demirel konuşması çok iyi özetliyor. Ne yazık ki o günden bugüne çok fazla bir şey değişmedi. İnsanlara sosyalizmi din düşmanlığı olarak aşıladılar. Her zaman derim bu ülke insanın canını al amma dinini alma deyü. Atatürk de bu durumu çok iyi bildiği için demokrasiyi bir süre rafa kaldırdı.. Yıllarca karanlık içinde yaşamış bir halkın demokrasiyi kaldıramayacağını çok iyi biliyordu.. Bu onun ileri görüşlülüğünün bir kanıtı daha.. Daha sonra ne mi oldu? Recep Peker'in bütün uyarılarına rağmen İsmet İnönü'nün tamamen kendi insiyatifiyle demokrasi'ye (!) geçildi. Demokrat Parti ---> Akepe süreci. Nasıl bir demokrasiyse artık.

Allende dönemi Şili'de uluslararası çıkarları sarsılan Amerika'nın planladığı bir darbeyle son buldu. Ama bugün Latin Amerika'da sosyalizm yeniden yeşeriyor ve karşısında daha dişli rakipler buluyorlar. Küba'yı Latin Amerika'da ekarte etme çabaları olumsuz sonuçlandı.. Hugo Chavez ve ardıllarını da bu listeye eklersek Amerikanya'nın işinin artık çok da kolay olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.. Amen

Viva Allende

Link to post
Sitelerde Paylaş

Ütopya!

Kimdi cesaremi kıran, üstelik yeni serüvenlere hazırlarken kendimi

Sesimi cılız rüzgarımı yelkensiz bulan kimdi

Ki şimdi geniş zaman kipiyle düşüyor gölgesi anılarıma

Şu sosyalizm ha geldi ha gelecek

Bek geliyor hazır olun

Hepimizi kurtaracak

"Benim seninle eşit (ya da denk) olmak istediğimi nereden çıkardın?"

:)

Ah sosyalizm vah sosyalizm.

Ütopya!

Link to post
Sitelerde Paylaş

(Fidel 18 Aralık 1956'da kardeşi Raul'a sorar)

"Ne kadar tüfek var sende?"

"Beş"

"Bende de iki tane var, hepsi yedi yapar, artık bu savaşı kazanabiliriz..."

Dip not: Bu silahları kullanacak insan sayısı ise sadece 12'ydi...

18 Aralık 1956'da Küba devriminin iki önderinin bu sohbetini duyanlar, Fidel'in bırakın bir ütopya peşinde koşmasını deli olduğunu düşünürdü... Ama tarih, sosyalizmi bir ütopya olarak gören sizleri değil "La historia mi assolvera" (Tarih beni haklı bulacaktır) diyen Fidel ve yoldaşlarını "bir kıvılcım tüm bozkırı tutuşturabilir" diyen Mao ve öğrencilerini haklı çıkardı...

saygılarımla

Bizim caddelerimizde de

açmaz

açamaz

deme

hiç

bir

zaman

bu

nar

çiçeği.

açacaktır

elbet

bizim

caddelerimizde de

bayram

olacak

halkın

üstüne

böyle

kalsa da

faşist

namlular

namert

ellerdir

en

sonda

bir

bir

kırılacak / Enver GÖKÇE

Link to post
Sitelerde Paylaş

Mao abimizin toprakları çok kalkındı sosyalizm sayesinde. Öyle ki doğaya olan tecavüzlerinden en çok etkilenen japonya fabrikalarında filtre kullansınlar diye KOCAAAA SOSYAAALİİİSSTTT ÇİİİİNNNe para vermek zorunda kaldı :D Biraz ekonomi okumak lazım. 50 yıl üzerinden tarihi değerlendirmemek anlamamak lazım. Koca yiğidim Castro'm da çekildi kenara. Bakalım devamı ne kada kapitalize olacak. Allende olayı ve daha bir sürü olay var tarihte. Hepsi düşünen insana ızdıraptır. Lakin ideolojilere koşulsuz iman etmenin allah putuna jesus putuna ona buna şu dine inanmaktan ne farkı var? Yobaz bir müslümanla (müslümanın yobaz olmayanı var mı ki) inanmış bir kominist/sosyalist arasındaki fark nedir? El cevap HİÇBİŞEY. Hah bak detayda ancak değişebilirler. Birinde allah var ötekinde yok. Geriye kalan her ne varsa birebir aynı. Bırakın bu ütopyaları. Tarih ütopyalar üzerine yükselmiyor. Kocaaa Castro bile tarihte bir dip nottan fazla yer işgal etmiyor. Efendim kapitalizm sonrası sosyalizm gelecek pek güzel olacak. E canım ölümden sonra da huriler nuriler gılmanlar var. Ayrıca şu sosyalizmin kominizmin beni mutlu edeceğini nereden çıkardınız? İnsanların eşit/denk olmak istediğini nereden çıkardınız? Tarih eşitsizlikler sayesinde ilerlerken siz tarihi durdurma iddiasındasınız. Bakın muhammedde cennette zamanın duracağını sürekli seks sürekli sarhoşluk olacağını başkaca da bişey olmayacağını söylüyor. Bir yığın ekonomi politik martaval okusak birlikte sonuçta istler izmler dinler vız gelip tırıs gidiyor. Bir sürü şey saçmaladım. Siz kendi inançlarınızda kalın. Yoksa bize eğlence çıkmayacak.

Sadakallahulazim.

Amen.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Ne alaka?????

Çok alaka. Pinochet de sol düşmanı bir Amerikancıydı, Kenan Evren de öyle. Ne fark var ki?

Mao abimizin toprakları çok kalkındı sosyalizm sayesinde. Öyle ki doğaya olan tecavüzlerinden en çok etkilenen japonya fabrikalarında filtre kullansınlar diye KOCAAAA SOSYAAALİİİSSTTT ÇİİİİNNNe para vermek zorunda kaldı :D Biraz ekonomi okumak lazım. 50 yıl üzerinden tarihi değerlendirmemek anlamamak lazım. Koca yiğidim Castro'm da çekildi kenara. Bakalım devamı ne kada kapitalize olacak. Allende olayı ve daha bir sürü olay var tarihte. Hepsi düşünen insana ızdıraptır. Lakin ideolojilere koşulsuz iman etmenin allah putuna jesus putuna ona buna şu dine inanmaktan ne farkı var? Yobaz bir müslümanla (müslümanın yobaz olmayanı var mı ki) inanmış bir kominist/sosyalist arasındaki fark nedir? El cevap HİÇBİŞEY. Hah bak detayda ancak değişebilirler. Birinde allah var ötekinde yok. Geriye kalan her ne varsa birebir aynı. Bırakın bu ütopyaları. Tarih ütopyalar üzerine yükselmiyor. Kocaaa Castro bile tarihte bir dip nottan fazla yer işgal etmiyor. Efendim kapitalizm sonrası sosyalizm gelecek pek güzel olacak. E canım ölümden sonra da huriler nuriler gılmanlar var. Ayrıca şu sosyalizmin kominizmin beni mutlu edeceğini nereden çıkardınız? İnsanların eşit/denk olmak istediğini nereden çıkardınız? Tarih eşitsizlikler sayesinde ilerlerken siz tarihi durdurma iddiasındasınız. Bakın muhammedde cennette zamanın duracağını sürekli seks sürekli sarhoşluk olacağını başkaca da bişey olmayacağını söylüyor. Bir yığın ekonomi politik martaval okusak birlikte sonuçta istler izmler dinler vız gelip tırıs gidiyor. Bir sürü şey saçmaladım. Siz kendi inançlarınızda kalın. Yoksa bize eğlence çıkmayacak.

Sadakallahulazim.

Amen.

Ona buna 'izmler bitti, ideolojiler bitti' diyenler ancak küreselleşmenin savunucusu olurlar. İnsanlık yaşadıkça sosyalizm de yaşar, ideolojiler de..

Link to post
Sitelerde Paylaş

Oyle bir anlatmissiniz ki sanki halkin % 99 unun oyunu aldi,70 seciminde aldigi oy % 36 ,kalan % 64 u neden kimse iplemiyor?????% 36 ile Halk iktidari oluyor mu???Halk % 36 mi???

Allende bu kargaşa içinde yapılan 1973 seçimlerinde de başarı elde etti. Halkın yüzde 43.9'u kendisinden yanaydı

ne guzel bana RTE yi hatirlatti verirsen bedeva topragi yaparsan zammi ,dagitirsan komuru,alirsin oyu ama enflasyon % 140 mus,milletin kalani istemiyormus ne gam !!

Peki kalan % 56 aptalmiymis?????

kenan Evreni anlamadim o hangi sosyalist iktidari yikmis acaba????

memleket te ne kadar aydin gecinen zibidi varsa bilip bilmeden kenan evren e catar,demokrasiyi duraklatmis!!!

Gunde ortalama 25 kisi olecek,hic bir fabrika islemeyecek,hic bir okulda egitim olmayacak,polis bolunmus,alevi sunni catismasi,kurtarilmis bolgeler devam mi etmeliydi,yag kuyrugu tup kuyrugu vs vs

Link to post
Sitelerde Paylaş
Çok alaka. Pinochet de sol düşmanı bir Amerikancıydı, Kenan Evren de öyle. Ne fark var ki?

sen ne fark vari birak benzerlikleri anlat,kenan evren kime darbe yapti???

o bahsettigin demirel ve Ecevit denen kimil bir milyon turda bir cumhurbaskani secemedi,birbirlerine selam vermiyorlardi,her gun ortalama 25 cenaze ne anlatiyorsun hemserim sen????

sanki o donem sol dedigini CIA beslemiyormuydu,hani surdan burdan sag kurtulanlar neciydi,senin sol aydin yazar sandiklarinin kaci ordan maas aliyordu bilirmisin???

simdi parayi obur taraf aliyor hepsi bu

Link to post
Sitelerde Paylaş
Ona buna 'izmler bitti, ideolojiler bitti' diyenler ancak küreselleşmenin savunucusu olurlar. İnsanlık yaşadıkça sosyalizm de yaşar, ideolojiler de..

Hey yımırtaya can veren yüce putumuz allah, sen bana para ver bunlara akıl. (Ben nasılsa parayla onların akıllarını satın alırım :P)

İdeolojiler bitmez.

Eytişimci Özdekçilikten öğrendiğim çok şey var.

Bir sosyalistin gelecek inancıyla, bir müslümanın cennet inancı arasında hiç bir fark yok!

!!!İKİSİ DE İNANÇ!!!

İnsanları "kurtarılmayı bekleyen" "sürüler" olarak görmekte ısrar eden ideologlar, kastedilen sürünün nasıl "güdüleceği"ne dair akıl verir. Verdiği akıl sistematik olursa adı "ideoloji" olur.

Her halükarda ideoloji "iman" etmeyi gerektirir.

Yani "sen sürüsün öyleyse sürü ol" der. :D

Bunu da pek bi fiyakalı algılayan birey, sürüye dahil olur.

Ben sürüdeki kara koyunum.

Dert etmeyin.

Evvela benim gibi ayrık otlarını yatırırlar bıçak altına.

Sonra sıra sürüdeki sivrilere gelir.

İman etmeye devam edin.

Marks

Lenin

Stalin

Mao

ve diğerleri peygamberleriniz ulularınız.

Berikinin Muhammedi İsası Osmanı Alisi Kürt Saiti var.

Değişen ne ki?

Her ideoloji aynı şeyi söylüyor: BEN DAHA İYİ GÜDERİM.

Benim gibi kara koyunların küçük boynuzları batıverir bir yerlerinize, dikkat edin.

Siz iman etmeye devam edin.

Amentü billah ve dahi yallah!

Link to post
Sitelerde Paylaş
Sen kime iman ediyorsun Bay Tekiner'e. Dur söyleyim Başkan Bush'a!

Sizin dininiz de emperyalizm uşaklığı yapmak, sol düşmanlığı yapmak.

İnsanın mutlaka bir dini ve imanı olması gerekir mi?

Bu suçlamanın kanıtı yok elinizde..

Hakaret etmekten başka bir amacınızın olmadığını görüyorum..

Tartışmaları gereksiz yere ısıtmayın lütfen..

Biraz daha uygar olmaya çalışmalısınız..

Burası savaş meydanı değil.

Karşılıklı fikirlerin savunulduğu bir platform..

HACI

Link to post
Sitelerde Paylaş
Karşıdakinin fikiri yok ki saygı duyalım. İdeolojiler bitmiştir, kalmamıştır diyor yahu..

Hayır öyle demiyor..

İdeolojiniz ne kadar erdemli olursa olsun, yeterli olamayacaktır demek isteniyor..

Bir takım katı dogma ve ideolojilerle ilerlenemez.

Bir yerde İslam'da bir ideoloji oluyor, komunizm de..

Bunların ikisi de kendi ilkelerinden taviz vermek istemiyorlar.

Ve bunların ikisi de demokrasi ve insan hak ve özgürlükleri ile tam olarak bağdaşmıyor..

Allende olayı bir trajedidir elbette..

Ve şiddetle kınanmalıdır..

Ama Şili'deki ortamla, 1980'li yıllarda Türkiye'deki ortam aynı değildir.

Ülkemiz parçalanmaya başlamıştı.

Buna ordu izin veremezdi..

Aynı koşullar bugün de ortaya çıkarsa ordu müdahale eder..

HACI

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...