Jump to content

Asal Sayıların evrimsel yeri


Recommended Posts

October 13 2003 at 11:20 AM Matematikçi (no login)

Periyodik bir yaşamı olan ağustosböcekleri, özellikle "Magicicada sependecim", bütün

böcekler arasında en uzun ömürlü olanlardır. Bu benzersiz yaşam toprak altında başlar,

kurtçuklar ağaç köklerinin özsuyunu emerler. bu şekilde 17 yıl geçirdikten sonra yetişkin

ağustosböcekleri yeryüzüne çıkar,sürüler halinde bir süreliğine ortalığı kaplar. Bir kaç

hafta içinde çiftleşip yumurta bırakırlar,sonrada ölürler.

Peki Ağustosböceği neden bu kadar uzun yaşar? ve yaşadığı yıl sayısının bir asal sayı

olması,özel bir anlam taşıyormu? başka bir tür olan "magicicada tredecim" de tam 13 yıl

sonra yer yüzüne çıkar ve ömrünün yıl hesabıyla asal sayı oluşturması evrimsel bir avantaj

olabileceğini düşündürür.

Bir kurama göre,ağustosböceğine musallat olan parazit vardır. Parazitin de yaşamı görece

uzundur ve ağustosböceği ondan kurtulmaya çalışır. Diyelim ki parazitin ömrü iki yıldır. O

zaman ağustosböceği için 2'ye bölünemeyen bir ömür sürmesi daha iyidir,çünkü aksi takdirde

düzenli olarak bu parazitle karşılacaktır. aynı şekilde, eğer parazitin ömrü 3 yılsa

ağustosböceğide 3'e bölünmeyen bir yıl tercih eder. yoksa yine düzenli aralıklarla

parazitle karşılaşır.Dolayısıyla, bu parazitten uzak kalabilmesi için ağustosböceğinin en

iyi stratejisi, uzun süren ve yıl sayısı asal olan bir ömür süresine sahip olmaktır. 17

sayısının böleni olmadığından, ağustosböceği de parazitle fazla bir araya gelmek zorunda

kalmaz.Parazitin ömrü,2 yıl ise her 34 yılda bir karşılaşırlar;16 yılsa 272 yılda bir

gerçekleşir.

Parazitin buna karşı yapabileceği başlıca şey,karşılaşma olasığını artıran iki ömür

süresinden birine sahip olmak,yani ya her yıl ya da ağustorböceğinin yaptığı gi 17 yılda bir

yeni parazit kuşağı üretmektir. Ancak ,17 yıl paşpeşe dünyada gelmesi çok zordur,çünkü tam

16 parazit kuşağı,faydalanabileceği ağustosböceği bulunmadan yaşamak zorundadır. Diğer

yandan 17 yıllık ömür süresine ulaşmnak için de, parazit kuşaklarının evrim geçirerek 16

yıllık ömür süresini geride bırakması gerekecektir. bu da evrimin bir aşamasında parazitle

ağustosböceğinin 272 yıl boyunca karşılaşmamasıdır. İki durumdada ağustosböceği ömür süresi

onu parazite karşı korumaktadır.

Böyle olunca, var olduğu ileri sürülen parazitin şimdiye kadar hiç bulunamamış olmasına

şaşmak gerek. Ağustosböceklerine ayak uydurmaya çalışan parazit muhtemelen ömrünü uzatıp

durdu ve sonunda 16 yıl engeline gelip takıldıl. o noktada artık 272 yıl boyunca karşılaşma

olmuyacaktı ve böylece uzun bir süreyi ağustosböceği olmadan geçiremeyen parazitin soyu

tükendi.Geriye 17 yıllık ömür süresine sahip,ama ortada parazit kalmadığından buna artık

ihtiyacı olmayan ağustos böcekleri kaldı.

Yazıma ek olrak bu konuda bilgi almak isteyenler için bir link

The University of Michigan Museum of Zoology

http://insects.ummz.lsa.umich.edu/fauna/mi...das/Periodical/

@ Matematikçi2008

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...