Jump to content

Tek başına Mantık bir şeyin yokluğunu ispatlayabilir mi?


Recommended Posts

Çok sık olarak bir şeylerin varlığını veya yokluğunu ispatlamak üzere tartışmalar izliyoruz.

Hemen bu tartışmaların tümünde argümanlar,önermeler,anolojiler,çıkarımlar vs vs havalarda oluşuyor.

Bir şeyin yok olduğunun ispatı ne manaya geliyor?

O şeyin var olmadığını göstermek.

Tek başına mantık kullanarak bir şeyin var olmadığı ispatlanabilir mi??

Bunu bilmemizin çok büyük bir önemi var,eğer bir şeyin yok olduğunun ispatını salt mantığa dayanarak yapamıyor isek ve yok olduğuna dair öncüllere pozitif bilimlerden bir ispat sağlıyamıyorsak,buradan çıkarıp formüle edebileceğimiz basit bir ilke sayfalarca ve günlerce yapılan gereksiz tartışmaların,her türlü mantık ilgası ve hokkabazlığının gereksizliğinin tescili olacaktır.

Bu konudaki görüşler nelerdir?

Tek başına mantık bir şeyin olmadığının ispatını yapabilir mi?

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • İleti 147
  • Created
  • Son yanıt

Top Posters In This Topic

Yapabilir. Mantık ilkelerini reddettiğimiz durumda doğru, yanlış, var, yok, geçerli, geçersiz vb. kavramlar anlamlarını yitirirler. Mantık ilkeleri aksiyomdurlar, yanlışlamaya çalışırken bile onları temel almak durumunda kalırsınız.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Yapabilir. Mantık ilkelerini reddettiğimiz durumda doğru, yanlış, var, yok, geçerli, geçersiz vb. kavramlar anlamlarını yitirirler. Mantık ilkeleri aksiyomdurlar, yanlışlamaya çalışırken bile onları temel almak durumunda kalırsınız.

peki buna nasıl bir örnek verebilirsiniz?

mantık tek başına nelerin yok olduğunu ispatlayabilir?

Link to post
Sitelerde Paylaş

peki buna nasıl bir örnek verebilirsiniz?

mantık tek başına nelerin yok olduğunu ispatlayabilir?

İçinde çelişki barındıran her iddianın geçersiz olduğunu ispatlar mesela. Var olduğu iddia edilen bir sürü Tanrı da mantıksal çelişkiler nedeniyle var olamazlar. Hristiyanlar Tanrı'larına mutlak iyi sıfatını da yakıştırıyorlar mesela, omnibenevolent diyorlar, İncil'e bakarak neyin iyi ve kötü olduğunu da görüyorsun, onların da nesnel tanımları mevcut, sonra bir bakıyorsun alimi ve kadirimutlak Tanrı'nın yarattığı düzende kötülük var. Kötülük sorunu ya da argümanı işte bu tutarsızlığa dayanıyor. Bu sıfatlara sahip bir Tanrı var olamaz işte.

Link to post
Sitelerde Paylaş
İçinde çelişki barındıran her iddianın geçersiz olduğunu ispatlar mesela. Var olduğu iddia edilen bir sürü Tanrı da mantıksal çelişkiler nedeniyle var olamazlar. Hristiyanlar Tanrı'larına mutlak iyi sıfatını da yakıştırıyorlar mesela, omnibenevolent diyorlar, İncil'e bakarak neyin iyi ve kötü olduğunu da görüyorsun, onların da nesnel tanımları mevcut, sonra bir bakıyorsun alimi ve kadirimutlak Tanrı'nın yarattığı düzende kötülük var. Kötülük sorunu ya da argümanı işte bu tutarsızlığa dayanıyor. Bu sıfatlara sahip bir Tanrı var olamaz işte.

Bu farklı bir şey,içinde çelişki olmayan bir tanrı'dan bahsetsek ne yapabilirsin?

'Evreni yaratan bir Tanrı yoktur'

Dediğimizde bunu salt mantık ile ispatlamanın bir yolu var mı?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Mantık olmayan şeylerin olmadığını ispatlayamz tabi.

Ama gereksiz hayallerle boşa zaman harcamaman gerektiğini gösterir sana.

Tanrı için ''hala yokluğunu ispatlayamadın, belki öyle değil de böyle bir tanrı var yada daha farklı, yada yada, Hala bir umut olmalı inanmak istiyorum bir tanrı evet hağğdafağ'' gibisinden boş umutlarla tüm hayatını zamnını harcamak aptalca bir iştir.

Bu kadar utanma, kasma kendini, o kadar istiyorsan git bir dine gir inan.

Saçma, aptal ne olursa olsun öyle mutlu olacaksan ol işte. ne yoruyosun kendini boş yere.

Ateistlere bu saçmalıkları kabul ettirmen mi gerek inanabilmek için?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Ben bu konuda farklı düşünüyorum. Mantık ilkelerini de içinde bulunduğumuz doğayı ve çevreyi inceleyerek kurgularız; eğer bu doğal ortam değişse ve başka türlü işleyen bir evrende olsaydık, o zaman mantık ilkelerimiz de farklı olacaktı. Mantık doğayı kendine uydurmaz, doğadan hareketle mantığımızı biz kurarız. Neticede mantık insan zihninde olan birşeydir. Eğer mantığı doğadan çıkarıyorsak, başka türlü işleyen bir doğada başka türlü bir mantık olabilir demektir. Yani mantık değişebilir. O halde böyle mutlak olmayan bir mantıktan hereketle tanrı hakkında kesin sonuçlara ulaşmaya çabalamak yanlış olur. Tanrı gibi, doğayı yarattığı öne sürülen biri hakkında doğadan hareketle kurguladığımız bir mantığı işletmek sakat bir durum. Yani mantıktan hareketle tanrının yokluğunu öne sürmek sakat bir durum gibi görünüyor. Mantığın doğa karşısında ilk veri olarak alınması bile tanrıcılığın işine gelir.

Öte yandan, mantığı mutlak kabul etmememiz ateizme ters bir durum olmaz. Çünkü bu iddiamı neyin üzerine kurdum? Mantığın doğadan çıktığı, bu yüzden mutlak olmadığı, doğanın mantıktan daha öncelikli olduğu üzerine kurdum. Yani mantık gibi zihinsel bir etkinliğin doğadan çıktığını belirterek materyalist bir tutum aldım. Tam da bu tutum yüzünden tanrının varolma olasılığı ortadan kalkıyor ve teorimizin ateistliği ortaya çıkıyor. :)

Zaten tersini yapmak, yani mantığı evrensel ve mutlak bir veri olarak almak, doğanın ona uyduğunu söylemek v.s. yanlış bir tutum olurdu bence. Çünkü böyle bir tutum, zihinsel bir etkinlik olan mantığı doğanın önüne koyar ki bunun adı idealizmdir. Eğer ilk ve temel verimiz mantık olursa, bu mantığın kimin zihninde olduğu sorusu doğar ki bunun da tanrıdan başka cevabı kalmaz. Bu yüzden, mantığı temel veri değil doğayı temel veri almak ve mantığın doğadan hareketle kurulduğunu belirtmek ateizm açısından daha tutarlıdır kanaatindeyim.

tarihinde Freddie_ tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Bu farklı bir şey,içinde çelişki olmayan bir tanrı'dan bahsetsek ne yapabilirsin?

'Evreni yaratan bir Tanrı yoktur'

Dediğimizde bunu salt mantık ile ispatlamanın bir yolu var mı?

Varlığı için kanıt var mı, soruları cevaplıyor mu yoksa daha fazla soru mu yaratıyor gibi soruları cevaplamaya çalışır, o temelde bu Tanrı'nın varlığını kabul etmek ve etmemek arasında aklımı kullanarak seçim yaparım.

Evreni yaratan, evren dışında ve müdahale etmeyen bir Tanrı var diyelim. Bana ne o Tanrı'dan? Bana ve hayatıma nasıl bir etkisi olabilir o Tanrı'nın? Öyle bir Tanrı varsa ekime...

Link to post
Sitelerde Paylaş

Ben bu konuda farklı düşünüyorum. Mantık ilkelerini de içinde bulunduğumuz doğayı ve çevreyi inceleyerek kurgularız; eğer bu doğal ortam değişse ve başka türlü işleyen bir evrende olsaydık, o zaman mantık ilkelerimiz de farklı olacaktı. Mantık doğayı kendine uydurmaz, doğadan hareketle mantığımızı biz kurarız. Neticede mantık insan zihninde olan birşeydir. Eğer mantığı doğadan çıkarıyorsak, başka türlü işleyen bir doğada başka türlü bir mantık olabilir demektir. Yani mantık değişebilir. O halde böyle mutlak olmayan bir mantıktan hereketle tanrı hakkında kesin sonuçlara ulaşmaya çabalamak yanlış olur. Tanrı gibi, doğayı yarattığı öne sürülen biri hakkında doğadan hareketle kurguladığımız bir mantığı işletmek sakat bir durum. Yani mantıktan hareketle tanrının yokluğunu öne sürmek sakat bir durum gibi görünüyor. Mantığın doğa karşısında ilk veri olarak alınması bile tanrıcılığın işine gelir.

Öte yandan, mantığı mutlak kabul etmememiz ateizme ters bir durum olmaz. Çünkü bu iddiamı neyin üzerine kurdum? Mantığın doğadan çıktığı, bu yüzden mutlak olmadığı, doğanın mantıktan daha öncelikli olduğu üzerine kurdum. Yani mantık gibi zihinsel bir etkinliğin doğadan çıktığını belirterek materyalist bir tutum aldım. Tam da bu tutum yüzünden tanrının varolma olasılığı ortadan kalkıyor ve teorimizin ateistliği ortaya çıkıyor. :)

Zaten tersini yapmak, yani mantığı evrensel ve mutlak bir veri olarak almak, doğanın ona uyduğunu söylemek v.s. yanlış bir tutum olurdu bence. Çünkü böyle bir tutum, zihinsel bir etkinlik olan mantığı doğanın önüne koyar ki bunun adı idealizmdir. Eğer ilk ve temel verimiz mantık olursa, bu mantığın kimin zihninde olduğu sorusu doğar ki bunun da tanrıdan başka cevabı kalmaz. Bu yüzden, mantığı temel veri değil doğayı temel veri almak ve mantığın doğadan hareketle kurulduğunu belirtmek ateizm açısından daha tutarlıdır kanaatindeyim.

Mantığı doğadan falan çıkarmıyoruz Freddie, sanki mantık ilkelerine deney/gözlem ile ulaşmışız gibi konuşuyorsun. Senin doğadan herhangi bir bilgi elde edebilmen için öncelikle mantık ilkelerini benimseme zorunluluğun var. Bir şeyin hem 10 hem de 20 cm olabileceğini düşünen bir insanın ölçüm yapması anlamlı mıdır?

Mantık a priori bilgidir.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Tanrı için ''hala yokluğunu ispatlayamadın, belki öyle değil de böyle bir tanrı var yada daha farklı, yada yada, Hala bir umut olmalı inanmak istiyorum bir tanrı evet hağğdafağ'' gibisinden boş umutlarla tüm hayatını zamnını harcamak aptalca bir iştir.

Bu kadar utanma, kasma kendini, o kadar istiyorsan git bir dine gir inan.

Saçma, aptal ne olursa olsun öyle mutlu olacaksan ol işte. ne yoruyosun kendini boş yere.

Ateistlere bu saçmalıkları kabul ettirmen mi gerek inanabilmek için?

Yanlış anlamışsın,tabii ki o senin sorunun.

Ateist derken kimi kastettiğini anlayamadım,dawkins,Russell ve diğer pek çoğu zaten bu görüştedir ve aynı zamanda ateistlerin en keskin olanıdır.

Ateist demek dogma ile metafizik felsefe ile esip gürleyen 'yok ulan yok işte' diye hönküren garip yaratıklar topluluğu değildir.

Tanrının yok olduğunu ispat edemeden de ateist olabilirsiniz korkmayın.

Tanrı var ulan diye hönküren ile yok ulan diye hönküren arasında hiç bir fark yoktur.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Varlığı için kanıt var mı, soruları cevaplıyor mu yoksa daha fazla soru mu yaratıyor gibi soruları cevaplamaya çalışır, o temelde bu Tanrı'nın varlığını kabul etmek ve etmemek arasında aklımı kullanarak seçim yaparım.

Evreni yaratan, evren dışında ve müdahale etmeyen bir Tanrı var diyelim. Bana ne o Tanrı'dan? Bana ve hayatıma nasıl bir etkisi olabilir o Tanrı'nın? Öyle bir Tanrı varsa ekime...

Astur,

Ben sana tanrı var mıdır yok mudur diye sormuyorum,bu başlığın konusu o değil.

Buradaki konu Mantık'ın tek başına bir şeyin olmadığını ispate edip edemeyeceği.

'Evreni yaratan bir Tanrı yoktur'

diye bir iddiada bulunduğumu farzet,karşı tarafta ispatın nedir dediği zaman,elimde somut bir delil de yok,o halde salt mantık yolu ile ben bu iddiamı doğrulayabilir miyim?

yoksa bu boşuna bir çaba mıdır??

Link to post
Sitelerde Paylaş

Tanrı var ulan diye hönküren ile yok ulan diye hönküren arasında hiç bir fark yoktur.

''olabilir mi'' diye kendi parçalayanlar hangi ''aptallar'' sınıfına girer peki?

Senin ''tanrı'' üzerine düşünmenin, düşünme gereği duymanın tek nedeni dinlerin etkisidir.Ne kadar inkar edip kendince mantıklı ve ''derin'' nedenler sunmaya çalışsanda, aslında aradığın tek şey vardır.

Senin ateist olmadığına ben kolum üzerine bahse girebilirim.

Evet, sadece herneye inanıyor veya inanmak istiyorsan ondan utanç duyyorsun, ateistlerle de tartışarakk bunu bastırıyorsun falan filan.

Hep aynıdır zaten.

(Evet şimdi benin ne kadar yobaz olduğumu açıkla ve kurtul bu histen, sonrada Çook önemli tartışmana devam et)

Link to post
Sitelerde Paylaş

Mantığı doğadan falan çıkarmıyoruz Freddie, sanki mantık ilkelerine deney/gözlem ile ulaşmışız gibi konuşuyorsun. Senin doğadan herhangi bir bilgi elde edebilmen için öncelikle mantık ilkelerini benimseme zorunluluğun var. Bir şeyin hem 10 hem de 20 cm olabileceğini düşünen bir insanın ölçüm yapması anlamlı mıdır?

İnsanlara birşeyin hem 10 hem de 20 cm. olamayacağını düşündüren ve buna ilişkin mantıksal çıkarımı kurgulatan şey zaten doğaya ilişkin gözlemimizdir. Eğer doğada hem 10 hem de 20 cm. olabilen birşeyler de gözleyebilseydik, bu konudaki mantığımız farklılaşırdı. Yoksa kimse anasının karnından, ''birşey hem 10 hem de 20 cm. olamaz'' türünden bir bilgiyle çıkmıyor. Metafiziğe kayıyorsun.

Kaldı ki, mantığın da çeşitleri ve kendini sistematize ediş süreci vardır. Eğer bu her insanda bulunan a priori bir bilgi olsaydı süreç içerisinde ve farklı türlerde ortaya çıkmaması, herkeste her zaman aynı olması gerekirdi.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Yani mantıktan hareketle tanrının yokluğunu öne sürmek sakat bir durum gibi görünüyor. Mantığın doğa karşısında ilk veri olarak alınması bile tanrıcılığın işine gelir.

Freddie görüşünü anladım tabii tanrı'yı örnek olarak verdik başka bir şeyin yokluğu da olabilir bu,zaten başlık

'tek başına mantık,bir şeyin yokluğunu ispatlayabilir mi?'

Mantık tanrı'nın yokluğunu ispatlayamaz dedin,peki kümeyi genişletelim,salt mantık

ile yokluğunu ispat edebileceğimiz bir şey var mıdır, varsa o şey nasıl özelliklere sahip olmalıdır,veya yok mudur?

Link to post
Sitelerde Paylaş
'olabilir mi'' diye kendi parçalayanlar hangi ''aptallar'' sınıfına girer peki?

Senin ''tanrı'' üzerine düşünmenin, düşünme gereği duymanın tek nedeni dinlerin etkisidir.Ne kadar inkar edip kendince mantıklı ve ''derin'' nedenler sunmaya çalışsanda, aslında aradığın tek şey vardır.

Senin ateist olmadığına ben kolum üzerine bahse girebilirim.

Evet, sadece herneye inanıyor veya inanmak istiyorsan ondan utanç duyyorsun, ateistlerle de tartışarakk bunu bastırıyorsun falan filan.

Hep aynıdır zaten.

(Evet şimdi benin ne kadar yobaz olduğumu açıkla ve kurtul bu histen, sonrada Çook önemli tartışmana devam et)

senin algılaman bu şekilde olabilir,sana saygı duyarız ve hayatta başarılar dileriz,ama sana seni tümden sıfırlayacak bir örnek vermeden de eli boş göndermeyiz.

dawkins sence ateist midir?

hayatını bu işe vakfeden,canını ortaya koyan,kitaplar yazan kampanyalar yapan vs bir adamın da ateistliğinden şüphe edip te kolundan bacağından olmayı göze almazsın herhalde.

dawkins'te bir tanrı olması ihtimali sıfırdır diyemiyor,tanrının olmadığı kanıtlanamaz ve buna kalkışmak bile saçmadır diyor (tanrı yanılgısı sayfa 58)

yani benim söylediklerimin aynısı,şimdi anibal böyle saçma bir işe kalkışmış ise o kendi sorunu,ama genel tavır olarak pozitif ateist tavır olarak adlandırılan bu tavır gereksizdir ve de temelsizdir ve de metafiziktir ve de teistlerin tavrından farksız bir tavırdır,ateizm iddia değil savunma makamıdır,yoksa başında a olmazdı.

Sen düşüncelerini söyledin bundan sonrası sabotaja girer,eğer fikrin varsa onları alalım yok derdin provakasyon ise avucunu yalarsın,düşüncelerini duyduk ve anladık şimdi kenara geç ister izle ister arazi ol,ama katılacaksın bunu başlığı bozmayacak adap ve fikirlerinle yap.

Link to post
Sitelerde Paylaş

dawkins'te bir tanrı olması ihtimali sıfırdır diyemiyor,tanrının olmadığı kanıtlanamaz ve buna kalkışmak bile saçmadır diyor (tanrı yanılgısı sayfa 58)

NE var bunda ben de tersini iddia etmedim bak:

Mantık olmayan şeylerin olmadığını ispatlayamz tabi.

benim tek demek istediğim, ''belki varolabilir bu bir şans sonuna kadar zorlayıp bu tanrıyı biryerler belki bulabiliriz'' diye zorlamanın da ateizme sığmadığı 'dır.

Sen bulucaksın, tüm kalbimle inanıyorum, tüm ateist alemi tek yürek oldu seni bekliyor, yolumuza ışık tut bizi aydınlığa çıkar bul şu tanrıyı. Amen :)

Link to post
Sitelerde Paylaş

Astur,

Ben sana tanrı var mıdır yok mudur diye sormuyorum,bu başlığın konusu o değil.

Buradaki konu Mantık'ın tek başına bir şeyin olmadığını ispate edip edemeyeceği.

'Evreni yaratan bir Tanrı yoktur'

diye bir iddiada bulunduğumu farzet,karşı tarafta ispatın nedir dediği zaman,elimde somut bir delil de yok,o halde salt mantık yolu ile ben bu iddiamı doğrulayabilir miyim?

yoksa bu boşuna bir çaba mıdır??

Mantık ile her iddiayı yanlışlayabilirsin diye bir şey yok. Hangi iddiaların mantık ile yanlışlanabilecekleri konusunda ilk mesajımda bilgi verdim.

Evreni yaratan Tanrı dediğin Tanrı tanımı çelişki yaratmıyorsa elbette imkan dahilinde olur, sonra "Varlığı için kanıt var mı, soruları cevaplıyor mu yoksa daha fazla soru mu yaratıyor gibi soruları cevaplamaya çalışır, o temelde bu Tanrı'nın varlığını kabul etmek ve etmemek arasında aklımı kullanarak seçim yaparım." şeklinde ifade ettiğim şeye geçerim.

Salt mantık ile de doğrulama yapamazsın, fakat ispatı mantıksal olarak tutarlı bir biçimde yapman gerekir. Öncüllerini koyarsın, öncüllerin geçerli ise, yürüttüğün mantık da tutarlı ise ispatın geçerli olur.

İnsanlara birşeyin hem 10 hem de 20 cm. olamayacağını düşündüren ve buna ilişkin mantıksal çıkarımı kurgulatan şey zaten doğaya ilişkin gözlemimizdir. Eğer doğada hem 10 hem de 20 cm. olabilen birşeyler de gözleyebilseydik, bu konudaki mantığımız farklılaşırdı. Yoksa kimse anasının karnından, ''birşey hem 10 hem de 20 cm. olamaz'' türünden bir bilgiyle çıkmıyor. Metafiziğe kayıyorsun.

Mantık ilkelerini kabul etmeden hareket edemezsin, ölçtüğün ya da gözlemlediğin şeylerin doğru olduğunu bilebilmen için bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde mantık ilkelerini kabul etme zorunluluğun var. Felsefi olarak belli aksiyomları başlangıç noktaları olarak deney ve gözlem olmadan kabul etmek durumundasın.

Mesela varlık vardır. Zihnime güvenebilirim. Sınırlı bir bütün parçalarından daha büyüktür. Bir şey hem A hem de A olmayan olamaz. vs.

Bunlar gerçeklikte de karşılık bulurlar, mantık ilkeleri maddeye içkindirler, ama bu bilgilere nasıl ulaştığımız konusu farklı.

Kaldı ki, mantığın da çeşitleri ve kendini sistematize ediş süreci vardır. Eğer bu her insanda bulunan a priori bir bilgi olsaydı süreç içerisinde ve farklı türlerde ortaya çıkmaması, herkeste her zaman aynı olması gerekirdi.

A priori derken doğuştan gelen bilgilerden bahsetmiyorum Freddie, deneyden önce elde edilen bilgilerden bahsediyorum. Mantık ilkeleri doğaya ve maddeye içkindirler, ama onlara deney ile değil akıl ile ulaşırız. Mantık ilkelerinin evrenin her tarafında geçerli olduğunu kabul ediyoruz ve bunun için evrenin her tarafına gidip deney yapmamıza gerek yok.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Mantık olmayan şeylerin olmadığını ispatlayamz tabi.

Ama başlık olmayan şeyler demiyor,bir şeyin olmadığı diyor,üstelik olmayan şeyin olmadığını neye dayanarak söylüyorsun?

İşte eleştirdiğim mantığın daniskası,resmen mantık hokkabazlığı ile kendini kandırıyorsun.

benim tek demek istediğim, ''belki varolabilir bu bir şans sonuna kadar zorlayıp bu tanrıyı biryerler belki bulabiliriz'' diye zorlamanın da ateizme sığmadığı 'dır.

birincisi ateizm'in böyle kuralları falan yok,

ikincisi ben tanrıyı bulsam kesin bir ispat bulsam hemen iman ederim,olan tanrıyı inkar edecek kadar salak değilim,

üçüncüsü,benim temel söylemim bir tanrının varlığının da ispatlanamayacağıdır,hal böyle iken benim bu yönde bir umut besliyor olmam pek mümkün gözükmemektedir.

Sen bulucaksın, tüm kalbimle inanıyorum, tüm ateist alemi tek yürek oldu seni bekliyor, yolumuza ışık tut bizi aydınlığa çıkar bul şu tanrıyı. Amen

Senin işin gücün inanmakla zaten bütün fikirlerin gerçek dışı duyumlardan yani yanılsamalardan geliyor,oysa bilimsel olarak bakarsan ben zaten tanrının varlığına ulaşılamayacağını söylüyorum.

Dawkins te benim gibi söylüyor,bütün bilimi şiar edinmiş ateistlerde.

hayatta ezilmenin hıncını olmayan tanrıya akşama kadar küfür ederek gidermeye çalışmak ateizm değildir,kişilik bozukluğudur.

dediğim gibi fikrin varsa alalım yoksa polemik yapma,senden başka seviyeyi düşüren çıkmadı alışmışsınız her türlü ortamı yavşatmaya.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Mantık ilkelerini kabul etmeden hareket edemezsin, ölçtüğün ya da gözlemlediğin şeylerin doğru olduğunu bilebilmen için bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde mantık ilkelerini kabul etme zorunluluğun var. Felsefi olarak belli aksiyomları başlangıç noktaları olarak deney ve gözlem olmadan kabul etmek durumundasın.

''Bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde mantık ilkelerini kabul etme'' zorunluluğum yok Astur'cum. Zira bilinçsiz canlılarda mantık bulunmaz. Mantık, canlının bilinçli hale gelmesiyle -daha doğrusu beynin gelişimi ve düşünme yetisinin artışıyla- ortaya çıkar. Yani sonradan ortaya çıkan birşeydir. Maddi deneyimlerimizi öncelemez. Sana mantığın da tek tip olmadığı ve kendi gelişiminin tarihi bulunduğunu belirtmiştim. Bugün sahip olduğumuz mantık bilgilerinin bir tarihi var. Mantığımız tarihin bir ürünüdür; kendisi de üretilmiş birşeydir.

Nesnelliğe ilişkin bazı aksiyomları başlangıç noktamız olarak seçebiliriz. Ama bu seçtiğimiz aksiyomlar da nesnellikle girdiğimiz ilişki içeisinde önceden üretilmişlerdir zaten. Kaldı ki, yanlış aksiyomlarda seçebiliriz. Mantık temel değildir, doğa temeldir; mantık doğadan çıkar ve belli bir tarihsel gelişimin ürünüdür.

Mesela varlık vardır. Zihnime güvenebilirim. Sınırlı bir bütün parçalarından daha büyüktür. Bir şey hem A hem de A olmayan olamaz. vs.

Bunlar gerçeklikte de karşılık bulurlar, mantık ilkeleri maddeye içkindirler, ama bu bilgilere nasıl ulaştığımız konusu farklı.

Varlığın zihinden bağımsız olarak varolmadığını öne süren felsefeler ve bunların dayandıkları kendilerine göre bir iç mantığı da var ama. Zihnimize güvenemeyeceğimizi iddia eden felsefeler de var. Bu arada, birşeyin hem A hem de A olmayan olabileceğini iddia eden mantık biçimleri de var. Tek tip bir felsefe ve mantık yok. Dolayısıyla mantığın a priori olduğu iddiası da sadece bu iddia sahibini bağlar, evrensel bir geçerliliği yok.

Mantık ilkeleri maddeye içkin midirler? Bundan tam olarak ne kastediyorsun? Doğanın belli bir mantığı içinde barındırdığı ve bizim bunun farkına vardığımız türünden birşeyi sanırım. Bence doğanın belli bir mantığı yoktur, onun hareketini gözlemleyerek ona belli bir mantık atfeden bizleriz. Doğanın kendi içinde bir mantık taşıyor olduğunu düşünmek tezime veya panteizme kapı açmak olurdu zaten. O mantık nasıl girdi doğaya, kim soktu, yoksa doğa mantıklı bir canlı mı türünden sorular sordurma şimdi bana.

A priori derken doğuştan gelen bilgilerden bahsetmiyorum Freddie, deneyden önce elde edilen bilgilerden bahsediyorum. Mantık ilkeleri doğaya ve maddeye içkindirler, ama onlara deney ile değil akıl ile ulaşırız. Mantık ilkelerinin evrenin her tarafında geçerli olduğunu kabul ediyoruz ve bunun için evrenin her tarafına gidip deney yapmamıza gerek yok.

Deneyden önce elde edilen bilgiler ile doğuştan gelen bilgiler arasında ne fark var? Deneyimlerimizi ve gözlemlerimizi doğduktan itibaren edinmeye başlıyoruz; eğer mantık ilkelerimiz bunları önceliyorsa o zaman doğuştan geliyor sonucu çıkmıyor mu? Bu arada, mantık ilkelerinin evrenin her tarafında geçerli olduğunu kabul etmemiz, onlara deney ve gözlem dışında ulaştığımız iddiasını desteklemez. Olanaklarımız ölçüsünde deney ve gözlem yapıyor ve bir takım sonuçlara ulaşıyoruz, sonra da bu sonuçları genelliyoruz. Yaptığımız şey bu. Burada yaptığımız genelleme, olanak dahilindeki ampirik çalışmamızın sonucuna dayanıyor, öncesine değil.

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.


Kitap

Yazar Ateistforum'un kurucularındandır. Kitabı edinme seçenekleri için: Kitabı edinme seçenekleri

Ateizmi Anlamak
Aydın Türk
Propaganda Yayınları; / Araştırma
ISBN: 978-0-9879366-7-7


×
×
  • Yeni Oluştur...