Yer Çekimi Kanun Mu? Teori Mi?

[KafirHoca 0]

Newton'un bulduğu yerçekimi kavramı teori midir? Yoksa kanun mu?

Teoriyle kanunun bilimsel terminolojideki tanımları nedir?

Bu tanımlar neye göredir? Kimler tanımlamıştır ve kabul görmüştür?

[haci 0]

Newton'un bulduğu yerçekimi kavramı teori midir? Yoksa kanun mu?

Her ikisi de geçerli.

Bir fizik kanunu ama, neden var olduğu hakkında teoriler var sadece. Ne olduğu hiç bilinmiyor.

[Bilgin 0]

Bilimsel olarak kanun şudur: belirli bir olayın, belirli koşullar altında hep aynı sorucu vermesi durumudur. Bilimsel olarak tekrarlanan gözlemlerin hep aynı ilkeye göre sonuç vermesi, onu bir "kanun" yapar. Evrim kuramı da bunun gibidir. Evrim kuramının içinde bulundurduğu kanun "doğal seçilim" (birkaç tane daha olabilir yalnızca birini yazıyorum) dir. Kuram, sistematik bir biçimde düzenlenmiş birçok olayı açıklayan kurallar, yasalar bütünüdür. Kütle çekim kuramı da böyledir.

[KafirHoca 0]

Bilimsel olarak kanun şudur: belirli bir olayın, belirli koşullar altında hep aynı sorucu vermesi durumudur. Bilimsel olarak tekrarlanan gözlemlerin hep aynı ilkeye göre sonuç vermesi, onu bir "kanun" yapar. Evrim kuramı da bunun gibidir. Evrim kuramının içinde bulundurduğu kanun "doğal seçilim" (birkaç tane daha olabilir yalnızca birini yazıyorum) dir. Kuram, sistematik bir biçimde düzenlenmiş birçok olayı açıklayan kurallar, yasalar bütünüdür. Kütle çekim kuramı da böyledir.

Kütle çekimi görelilik teorisinin ya da başka fizik teorilerinin bir parçası olarak gören dşünceler de var. Onun için bir teorinin parçası olan bu bilgiye kanun diyorlar.

Teoriler de kanunların toplamıdır. Daha geniş kapsamlı açıklamalardır.

Bilimsel kuram bütün hipotez ve bilimsel yasaların üstünde, onları da kapsayan ve açıklayan bir bütündür. Ancak, gene de teoriler evrensel değildir. Gözlem ve deneyler geliştikçe teoriler de sınırlı kalmakta, zamanla onları da içine alan yeni teoriler ileri sürülmektedir.

Hipotez: Henüz yeterince doğrulanmamış olgusal ve doğrulanabilir önermelerdir.

Kuram: Bir olgular topluluğunu tasvir etmeye ve açıklamaya yönelik ilkeler, kurallar ve bilimsel yasalar bütünü; nazariye, teori.

http://www.egitim.aku.edu.tr/bilimfelsefesi.pdf

Çoğu kişideki yanlış anlaşılmayı da burda düzeltelim. Teoriler kanun olmazlar. Kanunlar birleşip teorileri oluştururlar.

Eylül 6, 2010 tarihinde KafirHoca tarafından düzenlendi

[haci 0]

Şöyle söylemek daha doğru.

Kanunlar teorilerle açıklanırlar.

[anibal 0]

Yerçekimi bir teoridir. Yerçekiminin kanun olan bir tarafı yok.

Yerçekimi teorisi diğer teoriler gibi bir kaç kanun, yani empirik prensip içerir. Ama bunlarda taşa yazılmış, değişmez kanunlar değil, teori ölçeğinde prensiplerdir.

Kanun terimi eski bir terim. Eski anlamıyla düşünülüyor ama artık o anlamlarda kullanılmıyor.

Sorun birisinin, bilimsle kanun tanımını, bilhassa fizik kanunu tanımını koymamış olması sorunu. Bu tanım konursa, mesele kolayca anlaşılır. Nedir fizik kanunu? Yada biyoloji kanunu, örneğin mendel kanunu?

[haci 0]

Yerçekimi bir teoridir. Yerçekiminin kanun olan bir tarafı yok.

Yerçekimi teorisi diğer teoriler gibi bir kaç kanun, yani empirik prensip içerir. Ama bunlarda taşa yazılmış, değişmez kanunlar değil, teori ölçeğinde prensiplerdir.

Kanun terimi eski bir terim. Eski anlamıyla düşünülüyor ama artık o anlamlarda kullanılmıyor.

Sorun birisinin, bilimsle kanun tanımını, bilhassa fizik kanunu tanımını koymamış olması sorunu. Bu tanım konursa, mesele kolayca anlaşılır. Nedir fizik kanunu? Yada biyoloji kanunu, örneğin mendel kanunu?

Aslında fizik kanunları yok da diyebilirsin.

Maddenin davranış biçimleri var.

Hele biyoloji kanunları, Mendel kanunları falan deyince sanki maddenin davranışlarının dışına çıkılıyor gibi bir hava esiyor.

Fizik kanunları temel olarak maddenin birbirleri ile etkileşmesinin soyut kavramlar şeklinde belirtilmesinden başka birşey değil.

Bu bağlamda yerçekimi kanun değildir gerçekten. Sadece bir teoridir.

Yerçekimi olabilmesi için önce belli miktarda madde olmalıdır.

Aslında o yetmez. İki ayrı madde olmalıdır ki karşılıklı etkileşebilsinler ve bir fizik kanunu olsun yerçekimi... Ona da artık kanun denmez.

[Bilimselmaymun 0]

Burada verien taımların tamamı hatalı...

Kanun, bir olayı tanımlayan bir şeydir. örneğin yer çekimi kanunu objelerin yerçekimi nedeniyle nasıl hareket edeceğini tanımlar. Ancak bu işin nasılına girmez.

Teoriler ise işin nasılını tanımlayan şeylerdir. Yer çekimi teorisi yer çekimine yol açan şeyleri yani olayın nasılını tanımlar.

Bu yüzden yer çekimi kanunu ve yer çekimi teorisi birbirinden farklı şeylerdir ve ikisi de mevcuttur.

Ayrıca "sadece bir teori" gibi, teorinin halk arasındaki kelime anlamını bilimsel teorilere atfetmeye yarayacak söylemler de pek hoş değil. Teoriler bir fenomeni anlatmayı başarmış, gözlemlerle örtüşen, tersine bir gözlem olmayan, bilim dünyasında genel görmüş hipotezlerin geldiği seviyedir.

[anibal 0]

>>> Kanun, bir olayı tanımlayan bir şeydir. örneğin yer çekimi kanunu objelerin yerçekimi nedeniyle nasıl hareket edeceğini tanımlar. Ancak bu işin nasılına girmez.

Biraz hedefe doğru ama ıskalayan bir atış olmuş. Yerçekimi kanunu dediğin şey, aynen gene bir teoridir. Bunu söylemiştik zaten. Peki nedir?

F = G (m1 . m2)/ r²

Ne demektir bu. Bu apaçık bir teoridir işte. Derki, kütleleri m1 ve m2 olan iki nesne, r uzaklıkta ise, aralarında m1 ile m2'nin çarpımının r'nin karesine bölünmesinin yerçekimi katsayısı ile çarpımına denk bir çekme kuvveti oluşur.

İşte bu teorinin matematik ifadesidir yerçekimi kanunu dediğin şey. Gerçi bu zaten yanlıştır (bkz: izafiyet teorisi). Ama konumuz bu değil.

[Bilimselmaymun 0]

>>> Kanun, bir olayı tanımlayan bir şeydir. örneğin yer çekimi kanunu objelerin yerçekimi nedeniyle nasıl hareket edeceğini tanımlar. Ancak bu işin nasılına girmez.

Biraz hedefe doğru ama ıskalayan bir atış olmuş. Yerçekimi kanunu dediğin şey, aynen gene bir teoridir. Bunu söylemiştik zaten. Peki nedir?

F = G (m1 . m2)/ r²

Ne demektir bu. Bu apaçık bir teoridir işte. Derki, kütleleri m1 ve m2 olan iki nesne, r uzaklıkta ise, aralarında m1 ile m2'nin çarpımının r'nin karesine bölünmesinin yerçekimi katsayısı ile çarpımına denk bir çekme kuvveti oluşur.

İşte bu teorinin matematik ifadesidir yerçekimi kanunu dediğin şey. Gerçi bu zaten yanlıştır (bkz: izafiyet teorisi). Ama konumuz bu değil.

Kesinlikle öyle değil.

Kanunlar matematiksel olarak ifade edilebilen ve yer çekimi kanunu üzerinden ilerlersek objelerin yer çekimi dolayısıyla nasıl davranacağını gösteren açıklamalardır.

Kesinlikle teorinin matematiksel ifadesi falan değildir.

Teoriler ise kanunları, gözlemleri ve fenomenleri içerisinde barındıran, ancak olayın nasılını anlatan şeylerdir. Yerçekiminin nasıl etki ettiğini hatta neden yerçekimi olduğunu teori açıklar.Kanunlar teorinin matematiksel ifadesi değildir ancak bir parçasıdır.

Kanunlar ile teorileri birbirine karıştırmayalım, sonra kanunlar teoriye dönüşür falan gibi olmadık şeyler demeye başlarız...

[KafirHoca 0]

Burada verien taımların tamamı hatalı...

Kanun, bir olayı tanımlayan bir şeydir. örneğin yer çekimi kanunu objelerin yerçekimi nedeniyle nasıl hareket edeceğini tanımlar. Ancak bu işin nasılına girmez.

Teoriler ise işin nasılını tanımlayan şeylerdir. Yer çekimi teorisi yer çekimine yol açan şeyleri yani olayın nasılını tanımlar.

Bu yüzden yer çekimi kanunu ve yer çekimi teorisi birbirinden farklı şeylerdir ve ikisi de mevcuttur.

Ayrıca "sadece bir teori" gibi, teorinin halk arasındaki kelime anlamını bilimsel teorilere atfetmeye yarayacak söylemler de pek hoş değil. Teoriler bir fenomeni anlatmayı başarmış, gözlemlerle örtüşen, tersine bir gözlem olmayan, bilim dünyasında genel görmüş hipotezlerin geldiği seviyedir.

Kesinlikle öyle değil.

Kanunlar matematiksel olarak ifade edilebilen ve yer çekimi kanunu üzerinden ilerlersek objelerin yer çekimi dolayısıyla nasıl davranacağını gösteren açıklamalardır.

Kesinlikle teorinin matematiksel ifadesi falan değildir.

Teoriler ise kanunları, gözlemleri ve fenomenleri içerisinde barındıran, ancak olayın nasılını anlatan şeylerdir. Yerçekiminin nasıl etki ettiğini hatta neden yerçekimi olduğunu teori açıklar.Kanunlar teorinin matematiksel ifadesi değildir ancak bir parçasıdır.

Kanunlar ile teorileri birbirine karıştırmayalım, sonra kanunlar teoriye dönüşür falan gibi olmadık şeyler demeye başlarız...

Kaynak?

[@stur 0]

Ben buraya güzel bir link yollamıştım ama silinmiş. Kim, neden sildi?

[Bilimselmaymun 0]

Kaynak?

heryer...

google elinin altında, nereye bakarsan bak bu şekilde açıklanıyor

[KafirHoca 0]

heryer...

google elinin altında, nereye bakarsan bak bu şekilde açıklanıyor

Yeniden soruyorum... Kaynak?

[Bilimselmaymun 0]

Yeniden soruyorum... Kaynak?

Yeniden söylüyorum...

heryer...

google elinin altında, nereye bakarsan bak bu şekilde açıklanıyor.

Google.com diye bir site var. Dünyanın en büyük arama motoru kendileri. Girince ortada içerisine arayacağın konuyu yazacağın bir kutucuk beliriyor. Buraya "theory law difference" yazacaksın. Ardından üzerinde "enter" yazan tuşa basacaksın. Sonuçlar çıkacak. bunları aç oku.

Buna mı üşendin...

Bunlar bilimin en temel şeyleri.

[KafirHoca 0]

Arkadaş "Kendim uydurdum." diyemiyor da "git google'dan bak." diyor. Yahu üstte zaten bilim felsefesiyle ilgili bir profosörün görüşlerini alıntılamıştım. Sen de kaynaklı bir şeyler ver. Senin dediğini de eleştirelim. Yazdıklarım illaki doğrudur diye bir şey demiyorum. Şu an neyin ne olduğunu öğrenmeye çalışıyorum burda.

Ve... Yukarıda dediklerine ters bir şeyler var. Hala gogılda her yerde benim dediklerim yazar diyor.

Eylül 8, 2010 tarihinde KafirHoca tarafından düzenlendi

[Bilimselmaymun 0]

Arkadaş "Kendim uydurdum." diyemiyor da "git google'dan bak." diyor. Yahu üstte zaten bilim felsefesiyle ilgili bir profosörün görüşlerini alıntılamıştım. Sen de kaynaklı bir şeyler ver. Senin dediğini de eleştirelim. Yazdıklarım illaki doğrudur diye bir şey demiyorum. Şu an neyin ne olduğunu öğrenmeye çalışıyorum burda.

Ve... Yukarıda dediklerine ters bir şeyler var. Hala gogılda her yerde benim dediklerim yazar diyor.

Niye uydurayım kafir,

amaçlarım arasında cahil cühelaya araştırmaya yapmayı öğretmek de var. Bu yüzden sana konuyu araştırman için nereyi nasıl kullamak gerektiğini öğretiyorum. Madem bunu yapacak kapasite yok, senin yerine bunu ben yapayım.

Ayrıca google'da yazar demiyorum. Google bir arama motorudur. Arama motorları, webiterleri üzerinde bulunan içeriği endeksleyerek yapılan aramalr ile ilgili sayfaları veren arabirimlerdir. Haliyle bu tür bilgiler google'da yer almaz, google sadece bu bilgilerin yer aldığı sayfaları verir. Bunu da öğrendik, devam edelim...

http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_theory#cite_note-7

http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_law

http://science.kennesaw.edu/~rmatson/3380theory.html

http://www.ncsu.edu/labwrite/res/res-glossary.html;

"scientific law: A logical, mathematical statement describing a consistency that applies to all members of a broad class of phenomena when specific conditions are met. Examples of scientific laws: Faradays Law of electromagnetic induction, Coulombs Law of electrostatic attraction, Daltons Law of partial pressures, Boyles Gas Law.

scientific theory: An explanation of why and how a specific natural phenomenon occurs. A lot of hypotheses are based on theories. In turn, theories may be redefined as new hypotheses are tested. Examples of theories: Newtons Theory of Gravitation, Darwins Theory of Evolution, Mendels theory of Inheritance, Einsteins Theory of Relativity."

http://physics.ucr.edu/~wudka/Physics7/Notes_www/node7.html#SECTION02122000000000000000

[Melikul_Deyyan 0]

Tanımlar ateizmin inancına göre değişiyor forumumuzda.

Eğer kendı savlarını savunacaklarsa teori kanunlar topluluğudur gibi uydurma bir söylem atıyorlar.

Bir teori ispatlanırsa teori olmaktan çıkar.Olabilme ihtimalleri arasında olan ihtimal olarak seçilir ve kanunlaşır.

Evrim ıcın boyle bır sey söz konusu değildir.Ama yerçekimi için sözkonusudur

Selamlar

[ziver 0]

Tanımlar ateizmin inancına göre değişiyor forumumuzda.

Eğer kendı savlarını savunacaklarsa teori kanunlar topluluğudur gibi uydurma bir söylem atıyorlar.

Bir teori ispatlanırsa teori olmaktan çıkar.Olabilme ihtimalleri arasında olan ihtimal olarak seçilir ve kanunlaşır.

Evrim ıcın boyle bır sey söz konusu değildir.Ama yerçekimi için sözkonusudur

Selamlar

Kaynak; büyük bilim adamı yüce insan Kahharulazam hazretlerinin arka tarafı.

[KafirHoca 0]

Niye uydurayım kafir,

amaçlarım arasında cahil cühelaya araştırmaya yapmayı öğretmek de var. Bu yüzden sana konuyu araştırman için nereyi nasıl kullamak gerektiğini öğretiyorum. Madem bunu yapacak kapasite yok, senin yerine bunu ben yapayım.

Ayrıca google'da yazar demiyorum. Google bir arama motorudur. Arama motorları, webiterleri üzerinde bulunan içeriği endeksleyerek yapılan aramalr ile ilgili sayfaları veren arabirimlerdir. Haliyle bu tür bilgiler google'da yer almaz, google sadece bu bilgilerin yer aldığı sayfaları verir. Bunu da öğrendik, devam edelim...

http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_theory#cite_note-7

http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_law

http://science.kennesaw.edu/~rmatson/3380theory.html

http://www.ncsu.edu/labwrite/res/res-glossary.html;

"scientific law: A logical, mathematical statement describing a consistency that applies to all members of a broad class of phenomena when specific conditions are met. Examples of scientific laws: Faraday’s Law of electromagnetic induction, Coulomb’s Law of electrostatic attraction, Dalton’s Law of partial pressures, Boyle’s Gas Law.

scientific theory: An explanation of why and how a specific natural phenomenon occurs. A lot of hypotheses are based on theories. In turn, theories may be redefined as new hypotheses are tested. Examples of theories: Newton’s Theory of Gravitation, Darwin’s Theory of Evolution, Mendel’s theory of Inheritance, Einstein’s Theory of Relativity."

http://physics.ucr.edu/~wudka/Physics7/Notes_www/node7.html#SECTION02122000000000000000

Evet. Haklısın. Kanun bir gözlem sonucu yapılan genelleme. Teori de onun açıklanışına deniyor. Peki yukarıda prof un yazdıkları burda çelişki oluşturmuyor mu? Bunu nasıl tutarlı hale getirebiliriz? Tekrardan alıntılayayım.

Bilimsel kuram bütün hipotez ve bilimsel yasaların üstünde, onları da kapsayan ve açıklayan bir bütündür. Ancak, gene de teoriler evrensel değildir. Gözlem ve deneyler geliştikçe teoriler de sınırlı kalmakta, zamanla onları da içine alan yeni teoriler ileri sürülmektedir.

Hipotez: Henüz yeterince doğrulanmamış olgusal ve doğrulanabilir önermelerdir.

Kuram: Bir olgular topluluğunu tasvir etmeye ve açıklamaya yönelik ilkeler, kurallar ve bilimsel yasalar bütünü; nazariye, teori.

*********************

Bir de şu var. Teoriler de, kanunlar da yanlışlanabilir olmak zorunda. Bilimde dogma yoktur.

Etrafımızdaki gözlemlerimize göre "Tüm kuğular beyazdır." dersek ve bunu kanun yaparsak, beyaz dışında bir renkte kuğu bulunduğu zaman bu kanun değişir. Daha başka bir kanuna dönüşür. Teori de bunu açıklamaya çalışır.

Yani tüm teoriler, kanunlar gözlemlere, deneylere dayanır. Eldeki bilgilere göre en tutarlı yorumlardır. Daha fazla bilgi elde edersek daha kapsamlı kanunlar, teoriler ortaya çıkar. Teoriyle kanun farklı kavramlardır. Birbirlerinin basamakları değildir..

Eylül 9, 2010 tarihinde KafirHoca tarafından düzenlendi