Jump to content

Şans ve Evren


Recommended Posts

Bir tombala torbası alalım.0 ile 99 arası taşları içine dolduralım.0-9 rakamları bizim için şanslı, diğerleri şanssız rakamlardır diyelim.0 ile 9 haricinde çektiğimiz her taşı şanssız oldukları için imha edelim.Elimizde kalan 10 taş şanslı oldukları içinmi imha edilmediler?Yoksa biz elimizde kalan 10 taşı şanslı sayıp yok etmediğimiz içinmi?

Şansın ne olduğunu bizim belirlediğimiz, her denemede elimizde kalanlar aynı sayılar olacaktır.Bu durumda zaten baştan şanslı adlettiğimiz taşların, torbadan çekmeden de şanslı olduğunu söyleyebiliriz.Peki bu denemeyi şans fakörünü bizim belirlemediğimiz bir şekilde yapalım.Şans faktörünü olasılıklara veya yine şansa belirletelim;

0 ile 99 taşlarının olduğu torbayı alıp, içinde 10 adet taş çekelim ve çıkan numaraları şanslı sayalım, bunlar dışındakileri imha edelim.Diğer 90 taş şansız oldukları içinmi imha edildiler?İlk baştaki tanımımıza göre evet.Şanslı sayıları, ilk örnekte olduğu biz belirlemedik fakat, çıkan sayıların şanslı olduğunu biz belirledik.Yani yine şansın tanımını biz yaptık.

Şöyle bir tanım yapmakta mümkün; yukarıdaki örnekten elimizde kalanların şanslı sayılar olduğunu belirledik ve imha etmedik.Aynı denemeleri yeni100 taş arasından yapıp, aynı sayıları bulanakadar denesek, imha edilmeyen taşlar gerçekten şanslı taşlardır diyebilirmiyiz?Hayır.İlk başta seçtiğimiz taşlarla zaten şansı tanımlamıştık.

Elimizde sonsuz torba, taş ve deneme hakkı olsun.Sonsuz sayıda yaptığımız denemelerde her çektiğimiz ilk 10 taşı şanslı 90 taşı şansız sayalım ve imha edelim.Fakat burada bir sorun oluşur.Sonsuza kadar yapacağımız denemelerin 2. olanında, ilk denemeden elde ettiğimiz şanslı 10 sayıyı da imha etmeliyiz.Zira elimizde ilk deneme ile aynı olmayan farklı sayılarda olan 10 şanslı taş var.Bu noktada şanslı olan sayılar değil, taşlardır diyerek şansın tanımı yapılabilirmi?Taşların sayılarını dikkate almadan, tanım gereği, çektiğimiz ilk 10 taş dışındaki 90 taşıda imha edemeyiz.Çünkü onlarda taştır ve şanslıdır.Eğer tanım gereği, şanslı olan taşlar ise neden ilk 10 taşı şanslı sayıyoruz?Elimizdeki 100 taşında şansı olması gerekmezmi?

Şans tanımları çeşitli varyasyonlar ile çoğaltılabilir.Yukarıdaki örneklere binaen şans tanımları yapılacak ise eldeki 10 taşa göre yapılması, tanımın imha edilmiş 90 taş üzerinden yapılmasına oranla, daha doğru bir tanım olması olasılığı, daha olasıdır.

Eğer ortada taşlar(madde) var ise şanslımıyız şansızmıyız?Biz canlı olmak adına, seçildiğimiz içinmi şanslıyız yoksa şanslı olduğumuz içinmi seçildik?Cansız maddeler bize göre dahamı şanslı yoksa?Şansın tanımı ne olmalı sizce?Veya şans -şanssızlık diye bir şey yok, -olsılıklar söz konusudur- demekmi doğru olan?Peki ama taşların olmama olasılığı yokmu?Çok daha fazla soru sorulabilir bu bahiste..

Bu benzetmeden yola çıkarak, bilimin bütün işi taşlar ve onların sayıları iledir diyebiliyorum.Hangi taş, neden belirli bir sayı almış? sorusuna bilim şu an yanıt veremiyor bana göre.Yani bir + yük - yükü çekiyorsa, + yük artılığını, - yük eksiliğini nereden biliyor?Biliyor kelimesini kullanmak ne derece doğru bilemem fakat ortada bir bilgi olduğu kesin.İşte biz bu bilgiyi şans ya da şansızlık diyemi adlandırmalıyız?Olasık tekrarlanıyormu demeliyiz?

Bana göre aslolan bilgidir.Biz bu bilginin değişik şekillerde karşımıza çıkmasını şans/şanssızlık/olasılık/tesadüf diye adlandırıyoruz sadece.Ama asıl soru şu;bu bilgi nereden geliyor?

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...