Zamanda Yolculuk Mümkün mü?

[ANTİATEİST 0]

Ha bu arada uydulardaki bu ayarlama yapılmadığı taktirde kimsenin GPS ile evini bulamayacağıda söyleniyor.

Gece gece yazdırdın beni şimdi uykum da kaçtı gidemiyorum.

Neyse bir film izleyeyim.

[bilirkisi 0]

Ha bu arada uydulardaki bu ayarlama yapılmadığı taktirde kimsenin GPS ile evini bulamayacağıda söyleniyor.

Gece gece yazdırdın beni şimdi uykum da kaçtı gidemiyorum.

Neyse bir film izleyeyim.

Bilimsel soylemi populerize etmek icin oyle demislerdir. Yoksa, yerdeki saate uymak zorunda degiller, kendilerinin (GPS uydulari) nerde olduklarini bilseler yeterli.

Niye gece gece film izleyip gunaha giriyorsun ki?

Gidip bi abdest alip, teheccut, nafile namazi falan kilsaydin.

[ANTİATEİST 0]

Neresi günah.

[anibal 0]

Bilimsel soylemi populerize etmek icin oyle demislerdir. Yoksa, yerdeki saate uymak zorunda degiller, kendilerinin (GPS uydulari) nerde olduklarini bilseler yeterli.

Niye gece gece film izleyip gunaha giriyorsun ki?

Gidip bi abdest alip, teheccut, nafile namazi falan kilsaydin.

Tam olarak öyle değil. GPS uyduları sürekli olarak zamanı yayınlar. Alıcı 2-3 uydudan aldığı zaman bilgisindeki gecikmeyi hesaplayıp koordinatı bulur. Velakin uydular hızlı gittikleri için zaman genişlemesi olur ki bu hesabı imkansız kılar.

O nedenle GPS uydularındaki sistem biraz daha düşük frekansla çalışır. Hoş, hızdan dolayı olan zaman genişlmesinin yanında kütleden dolayı olanda vardır. İkisi birleşince günde 60m'ye kadar ölçüm hatasına sebep olabilirler.

[haci 0]

Tam olarak öyle değil. GPS uyduları sürekli olarak zamanı yayınlar. Alıcı 2-3 uydudan aldığı zaman bilgisindeki gecikmeyi hesaplayıp koordinatı bulur. Velakin uydular hızlı gittikleri için zaman genişlemesi olur ki bu hesabı imkansız kılar.

O nedenle GPS uydularındaki sistem biraz daha düşük frekansla çalışır. Hoş, hızdan dolayı olan zaman genişlmesinin yanında kütleden dolayı olanda vardır. İkisi birleşince günde 60m'ye kadar ölçüm hatasına sebep olabilirler.

60 metre olur mu? Kilometrelerce hata oluyor. 10 km hata oluşuyor...

Einstein’ın genel görelik kuramı GPS (Global Positioning System) üzerinde ölçülebilir bir dizi etkiye sahiptir. En önemli etki GPS sistemindeki zamanın ölçümüdür. Her GPS sisteminde en azından bir, bazan birden fazla atom saati vardır. GPS alıcısı çeşitli uydulardan gelen sinyalleri alır ve onları üçgenleyerek yerini saptar. Burada üç relativistik (görecelilik) etki vardır. Zamanın genişlemesi, çekim frekansı ve ekzantrisite etkisi (eksenden kaçıklık)….

Zaman genişlemesi aslında özel görelik kuramı ile belirlenmiştir. Teoride iki saat arasındaki göreli hareketin, hareket halinde olan saatte duran saate göre daha yavaş olması gerektiği ileri sürülür. Buna göre hızla dönmekte olan uydudaki saat, yerdeki saaten geridedir. Bunun kompanze edilmesi gerekir. Görelik kuramı saatin atom saatinin saniyedeki döngüsünün (cycle per second) şu faktör kadar yavaşlayacğını kurgular. v^2/2c^2=10^-10 Aslında bu yaklaşık bir faktördür. Pratik karşılığı günde 7 mikro saniye gecikmedir.

Buradaki v, uydunun yörüngedeki hızı olan saniyede 4 km’dir. C de bildiğiniz gibi ışık hızıdır. Einstein’ın zaman genişlemesi etkisi GPS sistemi tarafından demonstre edilmiştir. Yani doğrudur.

Çekim frekansındaki sapmaya gelince.. Bu genel görelik kuramı ile açıklanabilir. Bu kurama göre büyük cisimlerin yakınlarında atom saati, uzaktaki cisimlerden daha yavaş hareket etmektedir. Alıcı dünyaya uydudan çok daha yakın olduğundan uydudaki saatten günde 45 mikro saniye kadar yavaştır. Buradaki faktör 5x10^(-10) olarak ifade edilebilir. Yani çekim frekansındaki sapma da farkedilir bir etkiye sahiptir ve kompanze edilmelidir.

Bu ikisini birleştirince GPS uydusunda zaman günde yerdeki zamandan 38 mikro saniye daha hızlı geçmektedir. Bu etki düzeltilmezse günde 10km lik bir fark birikmektedir. Bu da sistemin işe yaramaması demektir.

Ayrıca GPS uyduları mükemmel bir daire çizmediklerinden, eliptik yörüngeleri de dikkate alınmalı ve hesaplara eklenmelidir. Bu da yukarda değindiğimiz eksenden kaçıklık (egzantriste etki) olarak bilinir.

[bilirkisi 0]

Tam olarak öyle değil. GPS uyduları sürekli olarak zamanı yayınlar. Alıcı 2-3 uydudan aldığı zaman bilgisindeki gecikmeyi hesaplayıp koordinatı bulur. Velakin uydular hızlı gittikleri için zaman genişlemesi olur ki bu hesabı imkansız kılar.

O nedenle GPS uydularındaki sistem biraz daha düşük frekansla çalışır. Hoş, hızdan dolayı olan zaman genişlmesinin yanında kütleden dolayı olanda vardır. İkisi birleşince günde 60m'ye kadar ölçüm hatasına sebep olabilirler.

Tamam, kabul. Ancak elimizdeki GPS aletinin icindeki zamanlayicinin dunyadaki bir atomik saatle senkronize olmasina gerek yoktur diyorum.

3 GPS uydusu ile triangularization yapilabilir, 4. GPS uydusu ile zaman senkronizasyonu yapilabilir. 5., 6. ... hassasiyeti arttirmak icin (arti yukseklik bilgisi icin) kullanilabilir.

Konunun basina donersek, bu fenomenin gelecege gidip donmekle bir alakasi yoktur diyorum. Gunesin 8 dakika onceki halini gormek gecmise gitmek sayilmayacagi gibi.

Bunlar yalnizca sinyal (data) gecikmeleri olarak nitelenebilir ancak.

[ANTİATEİST 0]

Çok inatçısın be bilirkişi

Neden geleceğe gitmeyle alakası olmasın ?

Bak adamlar ışık hızına ulaştığında zamanda geleceğe gidebilirsin diyor.

Canım zamanda yavaşlama olması için illa ışık hızına varmana gerek yok zaten.

Işık hızı sadece "son durak". Yani zamanın artık durduğu an.

Mikro düzey bile olsa zamanda yavaşlama olduğu için bir nevi uydular geleceğe gidiyorlar.

Güneşin 8 dk önceki halini görmek zaten ayrı bir durum. İlgini çekmesi açısından sana "uçuk" gelebilir diye ek olarak vermiştim.

Geleceğe gitmeyi bilim kurgu gibi algılama. Bak şöyle bir örnek vereyim:

Diyelim sen ışık hızının yarısı bir hızda yol alıyorsun.

Zaman yavaşladığı için dünyada geçen 10 yılı sen 1 yıl olarak algılıyorsun.

Dünyadaki 10 yıl yaşlanırken sen 1 yıl yaşlanıyorsun.

Dünyadaki 100 yıl yaşlanırken sen 10 yıl yaşlanıyorsun.

Dünyada 200 yıl geçiyor ama senin için sadece 20 yıl geçmiş oluyor.

Sonuç:

Sen dünyadan 2000 yılında ayrıldın. Dünyada 200 yıl geçti, 2200 yılına geldiler.

Senin takvimin ise sadece 20 yıl geçtiğinden 2020 yılını gösteriyor.

Yavaşladın ve tekrar dünyaya döndün.

İşte dünyada 2200 yılındasın. Dünyada 200 yıl geçmiş oldu.

Geleceğe gitmiş oldun. ( ama tabiki geçmiş geçmişte kaldı. )

Daire şeklinde bir yolda düşünebilirsin.

Dairenin merkezindeki adam 1 tur için 10 metre yol alırken, dairenin dışında kalan adam 1 tur için 100 metre yol almak zorunda kalır.

İkinizde 1 turu aynı anda tamamlarsınız. Tek farkla:

Sen dairenin merkezinde olduğun için (zaman yavaşladı ve) 10 metrede (10 yılda) 1 turu tamamladın.

Dairenin dışındaki adam ise (zamanın normal aktığı şartlarda) 100 metrede (100 yılda) 1 turu tamamladı.

[kirec 0]

Geleceğe gitmeyi bilim kurgu gibi algılama. Bak şöyle bir örnek vereyim:

Diyelim sen ışık hızının yarısı bir hızda yol alıyorsun.

Zaman yavaşladığı için dünyada geçen 10 yılı sen 1 yıl olarak algılıyorsun.

Dünyadaki 10 yıl yaşlanırken sen 1 yıl yaşlanıyorsun.

Dünyadaki 100 yıl yaşlanırken sen 10 yıl yaşlanıyorsun.

Dünyada 200 yıl geçiyor ama senin için sadece 20 yıl geçmiş oluyor.

Sonuç:

Sen dünyadan 2000 yılında ayrıldın. Dünyada 200 yıl geçti, 2200 yılına geldiler.

Senin takvimin ise sadece 20 yıl geçtiğinden 2020 yılını gösteriyor.

Yavaşladın ve tekrar dünyaya döndün.

İşte dünyada 2200 yılındasın. Dünyada 200 yıl geçmiş oldu.

Geleceğe gitmiş oldun. ( ama tabiki geçmiş geçmişte kaldı. )

anaa...

doğru len...

iyi düşünmüşün bak bunu...

eferim...

[ANTİATEİST 0]

Geleceğe gitmek bilimsel olarak mümkün zaten Kireç.

Bilim adamları yeter ki ışık hızına yakın gidebilen araçlar tasarlasılar.

Ama geçmişe gitmek olanaksız.

Çünkü geçmişi yaşıyorsun ve bitiyor.

Zamanı sürekli ileriye giden ucunda sivri bir ok olan doğrultu gibi düşün.

Bu oku geriye çekemezsin ama ileriye giderken hızıyla oynayabilirsin. ( Bu zaten zamanın göreceliği ve kanıtlanmış hatta uygulanmakta, bkz GPS )

Hızıylada oynarsan geleceğe gidersin rahatça.

[kirec 0]

Geleceğe gitmek bilimsel olarak mümkün zaten Kireç.

Bilim adamları yeter ki ışık hızına yakın gidebilen araçlar tasarlasılar.

Ama geçmişe gitmek olanaksız.

Çünkü geçmişi yaşıyorsun ve bitiyor.

Zamanı sürekli ileriye giden ucunda sivri bir ok olan doğrultu gibi düşün.

Bu oku geriye çekemezsin ama ileriye giderken hızıyla oynayabilirsin. ( Bu zaten zamanın göreceliği ve kanıtlanmış hatta uygulanmakta, bkz GPS )

Hızıylada oynarsan geleceğe gidersin rahatça.

ne çağrıştırdı bu bana...

ölünce ışık hızına çıkıyoruz ve bizim için zaman duruyor...

ne zamanki binlerce yada milyonlaarca yıl geçip dünyada kıyamet kopuyor biz o geleceğe gitmiş oluyoruz bir anda...

yani belki de böyle olubilir ...

[bilirkisi 0]

Geleceğe gitmek bilimsel olarak mümkün zaten Kireç.

Bilim adamları yeter ki ışık hızına yakın gidebilen araçlar tasarlasılar.

Ama geçmişe gitmek olanaksız.

Çünkü geçmişi yaşıyorsun ve bitiyor.

Zamanı sürekli ileriye giden ucunda sivri bir ok olan doğrultu gibi düşün.

Bu oku geriye çekemezsin ama ileriye giderken hızıyla oynayabilirsin. ( Bu zaten zamanın göreceliği ve kanıtlanmış hatta uygulanmakta, bkz GPS )

Hızıylada oynarsan geleceğe gidersin rahatça.

Gelecege gittik diyelim. Orijinal iletinde gelecege gidip donenlerden bahsetmistin.

"1969'dan beri geleceğe gidip gelen insanları görmekteyiz."

Nasil donuyorlar onu da izah et.

---

Inatciyimdir, ama yanlisimi ogrenirsem israr etmem.

Mayıs 27, 2011 tarihinde bilirkisi tarafından düzenlendi

[ANTİATEİST 0]

Orada "gelenden" kastettiğim dünyaya dönmeleri.

Astronotlar geleceğe gidiyorlar (verdiğin bilgiye göre 38 mikron saniye) ve sonra dünyaya dönüyorlar. Bu manada dedim, sen farklı anlamışsın.

Yani geleceğe gidip sonradan da geçmişe gelmeleri gibi bir olay yok.

Zaten az önce dedim , geçmiş geçmişte kalmıştır.

Zaman daima ilerler.

[DreiMalAli 0]

İşte dünyada 2200 yılındasın. Dünyada 200 yıl geçmiş oldu.

Geleceğe gitmiş oldun.

Veya tersine...

Dünya geçmişe gitmiş oldu.

A B'nin saatına göre geçmişte kaldı.

B ise A'nın saatına göre gelecekte.

Peki A A'nın saatına göre ve B B'nin saatına göre hangi zamanda?

Kimin gelecekte, kimin geçmişte olduğunu kimin saatına göre karar veriyoruz?

Mutlak zaman olmadığı için geleceğe veya geçmişe gitmekten bahsedebilir miyiz?

Sevgiler

[ANTİATEİST 0]

ölünce ışık hızına çıkıyoruz ve bizim için zaman duruyor...

Zamanın durması için ölmene gerek yok.

Sen 20 yıl komada yat, sonra uyan.

20 yıl 1 saniye gibi gelir.

[ANTİATEİST 0]

B ise A'nın saatına göre gelecekte.

Benim atomlarım B'nin saatini yaşadığı için sorun yok.

Ben geleceğe gitmiş sayarım kendimi.

Çünkü sizden daha gencim ve 230 yaşında olmam gerekirken 50 yaşımdayım. (30 yaşındayken gittiğimi sayarsak )

[bilirkisi 0]

Orada "gelenden" kastettiğim dünyaya dönmeleri.

Astronotlar geleceğe gidiyorlar (verdiğin bilgiye göre 38 mikron saniye) ve sonra dünyaya dönüyorlar. Bu manada dedim, sen farklı anlamışsın.

Yani geleceğe gidip sonradan da geçmişe gelmeleri gibi bir olay yok.

Zaten az önce dedim , geçmiş geçmişte kalmıştır.

Zaman daima ilerler.

Bir turlu tanimlarda anlasamadik desene.

Neyse, bol bol havanda su dovduk. GPS nasil calisir ogrendik...

[ANTİATEİST 0]

Veya tersine...

Dünya geçmişe gitmiş oldu.

Dünya geçmişe gitmiş değil de geçmişte "kalmış" desek daha doğru olur.

Bir turlu tanimlarda anlasamadik desene.

Neyse, bol bol havanda su dovduk. GPS nasil calisir ogrendik...

Ben filme kaçar.

[drekinci 0]

Konuyu sevgili DreiMalAli güzel izah etmiş.

Mutlak zaman yoktur. Zaman maddenin hareketinden türetilmiş bir konu olduğu için. Her maddenin zamanı kendine göredir.

Işık hızına yaklaşmış bir cismin veya insanın zamanı, dünyadaki zamana göre farklılaşmış, yavaşlamıştır.

Dünya kendi zamanını yaşamakta, ışık hızına yaklaşan cisim veya insan da kendi zamanını yaşamaktadır. Bunların birbirleri ile karşılaştırılması, birinden diğerine geçiş ilginç sonuçlar doğurur.

Diyelim ki ışık hızı ile seyahat eden biri, bu hızla dünya etrafında dönmektedir. Bir süre sonra hız kesip dünyaya döndüğü zaman, kendine göre, kendi takvimine göre bir yıl geçmiş ise, dünyada asırlar geçmiş olsun. Hızlı insan kendi zamanını yaşarken, dünyanın asırlarını yaşamamış olur.

Diyelim ki bir insanı mutlak sıfır düzeyindeki bir sıcaklıkta dondurduk. Bedenin tüm atomları, molekülleri, hücreleri olduğu gibi hareketsiz kaldı. İşte burada da zaman durmuş veya oldukça yavaşlamıştır. Asırlar sonra bu insanı yeniden canlandırdığımızda bu insan için aradan geçen süre yok olmuş demektir.

Demek ki maddenin hareketlerini inisiyatifimiz altına aldıkça zamanın geçiş hızını da isteğe bağlı olarak ayarlayabiliriz.

Ancak; zaman ister hızlı, ister yavaş geçsin. Hep zamanın içinde, hep şimdiki zamanı yaşıyor olacağız.

Sevgiler.

[kaşif 0]

Referans alınacak bir mutlak bir zaman yoktur.

Işık hızına yaklaşılıp dünyayı gözlemiş olsak ne görürdük?

Göreceğimiz şey ileri sarılan bir film kaseti gibi olacaktır.

Ama yaşanılan zaman değişmeyecektir.

[DreiMalAli 0]

Benim atomlarım B'nin saatini yaşadığı için sorun yok.

...

Zaman ve görelilik işin içine girince, sık sık yapılan bir anlam/anlatım karmaşı.

Bu cümledeki "sen" A mısın, B misin? Yoksa C veya D misin?

Bunu belirtmezsen cümlenin zaman açısından hiç bir anlamı yok.

Ayrıca; "atomlarının" bir şeyin "saatını" yaşaması biraz anlamsız olmuyor mu?

Sevgili drekinci'nin iletisine bakarsan, hangi saatın kimin saatı, hangi zamanın kimin zamanı olduğu gayet açık bir şekilde ifade ediliyor ve hiç bir yanlış anlaşılmaya olanak bırakmıyor.

Senin iletilerinde ise nerede hangi zamandan, nerede kimin zamanından, nerede hangi sattan ve nerede kimin zamanından bahsettiğin muğlak kalıyor.

Ben geleceğe gitmiş sayarım kendimi.

Sen kendini elbette sayabilirsin. Kendi saatının benim saatımdan daha geri olduğunu göz ardı edip, benim saatımın senin saatından daha ilerde olduğuna göre karar veriyorsun.

Bu durumda Dünyada kalmış olan ben de aynı taktiği tersinden uygulayabilrim: Benim saatımın seninkinden ileri olduğunu göz ardı edip, senin saatının benim saatımdan daha geri olduğunu ön plana çıkarırım ve "Sen geçmişe gitmişsin." diyebilirim.

Çünkü sizden daha gencim ve 230 yaşında olmam gerekirken 50 yaşımdayım. (30 yaşındayken gittiğimi sayarsak )

Beraber ve yan yana duruduğumuzda, benden daha genç olman, geleceğe gitmiş olmanı gerektirmiyor.

Beraber ve yan yana duruduğumuzda, senin gördüğün ne benim geleceğim ne de senin geleceğin. Ne benim geçmişim ne de senin geçmişin.

Beraber ve yan yana duruduğumuzda, senin şu anda gördüğün benim "şimdiki zamanım". Aynı zamanda da senin "şimdiki zamanın". Çünkü her ikimiz de kendi zamanlarımızı/geçmişimizi yaşayarak şu anda ve şu noktada (yerde) bir arada duruyoruz. Her ikimiz kendi "geçmişimizi" hatırlıyoruz, fakat her ikimiz de kendi "geleceğimizi", mesela yarın başımıza ne geleceğini bilmiyoruz.

Dünya geçmişe gitmiş değil de geçmişte "kalmış" desek daha doğru olur.

Neden?

Elimizde 2 tane birbirine uymayan saat var.

Sen keyfi bir şekilde "Ben geleceğe gitmiş sayarım kendimi." deme hakkını kendinde buluyorsan, diğeri de yine keyfi bir şekilde "Dünya geçmişe gitti." deme hakkına sahip olur.

Doğrusu ise her ikisinin de yanlış olduğudur.

Mutlak bir saat/zaman tanımlamadan, geleceğe veya geçmişe gitmekten bahsetmek anlamsızmış gibi duruyor.

Sevgiler