Entropi İle İlgili Bir Sorun

[haci 0]

Başa dönelim ve bilimsel tartışmaya bıraktığımız yerden devam edelim.

Önce konunun kısa bir özetini yapalım.

Entropi evrende mevcut düzensizliğin miktarını, ya da bir sistemde iş yapan enerjinin kullanılabilirliğini ölçen bir kavramdır.

Enerji iş yaparken bir kısmı kullanılabilirliği çok az olan ısıya bozununca, işi başarma yetisi azalmaktadır.

Bunun için evrende düzensizliğin miktarı artmaktadır şeklinde bir yorum yapmak mümkündür. Çünkü aynı olay bir daha aynı şeklide tekrarlayamamaktadır.

Bu olay entropinin artması demektir. Evrende düzensizlik (rastgelelik) sürekli olarak artmaktadır. Bu bir zorunluktur.

Kapalı sistemlerde entropi asla azalamaz. Entropinin azalması ancak açık sistemlerde mümkündür.

Evren bir bütün olarak kapalı bir sistemdir.

Bu sistemde, her kapalı sistemlerde olduğu gibi, entropi giderek artmak zorundadır.

Entropinin azalabildiği açık bir sistem imgeleyelim. Bir sebze bahçemiz olsun ve orada domates, kabak, patlıcan, maydanoz, lahana, biber vb üretelim.

Bu sistemde entropi azalacaktır. Çünkü bitkilere dışardan enerji gelmekte ve onlardaki düzen artmaktadır.

Azalan entropi evrenin genel davranışı ile bağdaşmamaktadır.

Çünkü evreni bir bütün olarak ele alırsanız, entropinin sürekli olarak artması gerektiği gerçeği ile karşılaşırsınız.

Benim sebze bahçesinde ise entropi azalmakta ve düzen artmaktadır. Bir süre sonra ürünleri toplayıp onlarla yemek ve salata yapmayı düşünmekteyim.

Bu düzenin evrendeki artması gereken entropi paradigması ile olan ilişkisi nedir?

Entropi mutlaka artmak zorunda ise, benim kurduğum bu sebze bahçesinin evrene getirdiği düzen onda nasıl bir değişikliğe neden olacaktır?

Bu değişikliğin hızı nedir? Evrenin neresinde ve nasıl bir değişiklik olacaktır?

Umarım soru anlaşılmıştır. Cevap verirken bilimsel olmaya çalışalım.

[haci 0]

Ayrıca eklemeyi unutmuşum...

Evren ortaya çıkan bu düzenin varlığını nasıl farkedecektir?

Başka bir deyişle evren benim arazimde bir sebze bahçesi kurduğumu nasıl bilecektir?

[haci 0]

Sebze bahçesine güneşten enerji akıyor.

Güneşle sebze bahçesini aynı sistemin öğeleri olarak kabul etmek mümkün.

Bu durumda sebze bahçesinde artan düzen ve düşen entropi, güneşte düzenizliğin daha da artmasından sorumlu olmak zorunda.

Güneşte entropi nasıl artıyor?

Güneş entropisini artıracağını nasıl biliyor?

Güneşle benim sebze bahçesi arasında nasıl bir ilişki var?

[haci 0]

Verdiğim örnek (sebze bahçesi ve güneş) bilinen ve bilim adamları tarafından kullanılan bir örnektir.

Yani doğruluğu tartışılmayan bilimsel bir iddiadır.

Benim uydurduğum bir örnek değildir.

Bilimsel bir gerçektir.

Cevabınızı ona göre verin diye bunları yazıyorum.

[haci 0]

Güneşten gelen bir foton bir kabağın yapraklarına çarpıp düzen oluşturabilir veya bir çöplükteki kutu kola halkasına çarpıp geri uzaya yansıyarak başka bir gezegendeki düzenli bir buz kristalin örgüsünün parçalanmasına neden olabilir.

Kabakta oluşan düzen annenin yaptığı mücveri yediğimiz kahvaltıda, ya da akşama doğru sindirim organlarımızda son bulur.

Canlılığın oluşumu entropiyi azaltıyor görünse de bu kısa süreli bir durumdur. İstatistik çalışıyor.

Yorumlar güzel ve doğru ama sorunun cevabı değil.

[haci 0]

Sorunun ne olduğunu anlayamadım ki?

Sorduğun sorular bunlar mı?

Güneşte entropi nasıl artıyor?

Çekirdek reaksiyonlarında entropinin artması beklenen bir olay. Hidrojenler birleşti helyum oluştu enerji farkı radyasyon olarak ortaya çıktı. Açığa çıkan enerji olayı tersine döndürecek kadar kaliteli değil. Entropi arttı.

Güneş entropisini artıracağını nasıl biliyor?

Bunu anlamadım. Bilinçden mi bahsediyoruz?

Güneşle benim sebze bahçesi arasında nasıl bir ilişki var?

Bu soru hepten anlamsız ya da ben anlamıyorum.

Önce şimdiye kadar yazılanları okuman gerekiyor.

[haci 0]

Arabesk sanatçısı sahnede şarkı söylüyor. Dinleyicilerden biri de aşk acısı çekiyor ve sanatçıya kulak vermiş. Bundan etkilenen sanatçı kulağı bırakıp damardan vermeye başlıyor. Gözlemciye bağlı etkinlik.

Güneş verdiği enerjiyi alan olmazsa radyasyonunu keserdi mi demek istiyorsun?

Bu olanaklı. Sebze bahçesi olmasa güneşin entropisi daha yavaş artabilir.

Benim birşey dediğim yok. Sadece şimdiye kadar sorulmamış bir soruyu soruyorum.

Aslında çok önemli bir sorun bence.

Sen de bu iletinde sebze bahçesi ile güneş arasında bir ilişki kuruyorsun.

Ama bu ilişkinin doğası hakkında hiçbir şey bilmiyoruz.

Işıklarının bir gezegendeki bahçede düzene neden olduğunu güneş nasıl algılıyor?

Bu bilinçli bir algı değil elbette. Ayın dünyayı algılaması gibi bir olay.

Ama nasıl gerçekleşiyor? Doğası nedir?

[haci 0]

Bahçendeki maydanozu kopardın bu bilgi 8 dk sonra güneşe ulaşıyor ve güneşteki entropi değişim hızı ona göre değişiyor.

Evet.. Buna benzer bir cevap bekliyorum tabii ama doğru cevabın bu olduğunu sanmıyorum.

Çünkü maydanozla güneş arasında fiziksel bir ilişki olduğunu bilmiyoruz.

Yoksa öyle bir ilişki var mı?

[haci 0]

Fotonun, bozonun ne olduğu bilinmeden yorum yapmak zor.

Havadaki CO2 kabağın yaprağında karbonhidrata dönüştüğünde endotermik bir reaksiyon oluşuyor.

Elektronlar daha düşük enerjide konumlanıyor alınan enerji kimyasal enerji olarak saklanıyor. Bu gölün bir yerinde aniden bir çukur oluşması gibi. Bu sırada bu çöken kısıma doğru su molekülleri hareket ediyor.

Kabağın yaprağında foton çökmesi meydana gelince bu güneşe 8dk içinde ulaşıyor ve nükleer reakiyonda hafif bir kıpırdanma meydana geliyor olabilir.

Şu Higgs boson'u nası bir şey, o bulunursa belki biraz daha fikir yürütebiliriz.

Aradan 8 dakika geçmesi gerekiyor mu? Işık hızından hızlı olabilir mi?

Hatta zamandan bağımsız olabilir mi?

[haci 0]

Bu olay açıkça dolaşıklığa benziyor. Aradan zaman geçmiyor.

Ve mekanizması da henüz kesin olarak bilinmiyor.

[haci 0]

Yerçekimi, elektrostatik ve elektromagnetik etkileşim ışık hızında. Bu etkileşimlere neden olan higgs bozonu veya ne ise hepsi ışık hızında. Bütün evrenin zamandan ve ışık hızından bağımsız olmasını anlamlandıramıyorum. Nasıl birşey tarifi güç. Evren tek bir hücre gibi canlı bir varlık olurdu.

Herşeyden önce çekim kuvvetinin hızını bilmiyoruz.

Ayrıca dolaşıklık zamana tabi değil. Bunu deneylerle ölçüyor ve kesin olarak biliyoruz.

Anlamayabiliriz ama anlamamız gerekmiyor.

Uzay bir dokusu varmış gibi davranıyor.

Evren içinde bir yerden diğer bir yere, hatta evrenin uçları arasında bazı bilgiler anında yayılabiliyor.

Bunları biliyoruz.

Bilmediğimiz nelerin bunlara tabi olduğu.

O konu bizim için bakir.

Güneşle dünya arasında mevcut bütün ilişkleri bilmiyoruz.

Çekim kuvvetinin bile ne olduğunu henüz tam olarak bilmiyoruz.

Güneşin entropisi dünyadaki bir sebze bahçesinden etkileniyorsa-ki şimdiki bilgiler o yönde, dünya ile güneş arasında çok ilginç ve doğaları henüz bilinmeyen bağların olması gerekiyor.

Dolaşıklık bu ilişkinin doğasına ışık tutabilir.

Ama önce dolaşıklığa ışık tutacak bilgilere ihtiyacımız var.

O konuda çok fakiriz.

[DreiMalAli 0]

Bu akşam bilimforumda açılmış olan ve içinde "entropi" geçen hemen her başlığa göz attım.

(Arşivlere bakmadım. Doğrusu bakmaya da hevesim kalmadı)

Fakat fiziksel anlamda entropi terimini açıklayan bir yazı görmedim.

Ya düzen-düzensizlikten bahsediiliyor, ya kullanılabilinir-kulanılamaz enerjiden.

Fakat entropinin ne olduğu hiç bir yerde geçmiyor. Tersine; entropiye uymayan ifadeler olduğu gibi, entropi hakkında çelişkili ifadeler de mevcut.

Sadece enropinin değil, bahsedilen düzenden ne anlaşılması gerktiği belli olmadığı gibi, bahsedilen düzensizliğin ne olduğu da belli değil. Çünkü ne onun ne de bunun tanımı mevcut değil.

Nihayetinde entropi ele gelmeyen, yaramaz bir çocuk gibi tanınmış.

Ne olduğu bilinmediği halde hakkında söylenmeyen kalmamış gizemlerle çevrili bir fiziksel olgu heline gelmiş entropi.

Maalesef bu durum sadece bu forumda değil, internette de aynı. Bazan arttıkça azalıyor, bazan düzensizleştikce düzenleniyor.

Bilgi edinmek için fizik kitaplarına baktığımda, bu kitaplarda da uzuuuuuuun uzun gaz teorisi anlatıldıktan sonra Carnot Dönüşümleri konu edilirken yüksek matematik gerektiren kısa bir formül veriliyor ve anlaşılması epeyce zor, bir parağraf büyüklüğünde uzun bir cümle ile açıklama yapılıyor.

İster ye öl, ister yemeden öl!

Aslında entropi anlaşılması o kadar bir olgu değil. Elektrik konusunda elektrik yükünün oynadığı rol ile termodinamiktde entropinin oynadığı rol birbirine çok benzer.

Bunu ortaokul veya lise seviyesinde birisine anlatmanın, anlatabilmenin bir yolu, bir yöntemi olması lazım.

Sevgiler

[haci 0]

O halde hemen yazmaya başlayalım sevgili DreiMalAli..

Başka bir forumda yazdığım entropi konusunu buraya taşıyorum.

Hemen...