Jump to content

Dr.Abdülkerim Süruş: Vahiy Üzerine


Recommended Posts

Son zamanların dini alanda önemli reformistlerinden olan Dr. Abdülkerim Süruş'un peygamberlik ve vahiy üzerine gerçekten de değerli fikirleri var. Kendisi bir zamanlar Humeyni'yi destekleyenler arasında idi. Daha sonra dini diktatörlüğe çevrilen İran'ın yöneticileri ile anlaşamadı ve hükümetteki görevinden ayrıldı. Kendisi İslam'ın demokrasi ile uyumlu olduğunu, ve böyle bir fikrin pratikte uygulanabilir olduğunu savunuyor. Herneyse, konumuz bu değil.

Zemzem dergisine verdiği röportajın bir kısmını ilginç buldum ve çevirdim, çok uzun değil.

- Pratik açıdan dinden kopuk modern dünyada, "vahiy" gibi bir kavramı nasıl tanımlarız?

- Vahiy bir bakıma "esin"dir, peygamberler daha seviye olarak daha yüksekte olsalar da, onlar da tıpkı şairler ve mistikler gibi aynı tecrübeyi yaşıyorlar. Modern dünyada vahiy kavramını anlayabilmek için en uygun metafor "şiir"dir. Bir müslüman filozofun dediği gibi (sanırım İbn Rüşd - Rexino), vahiy şiirdir. Şiir de bir tür bilgi türüdür, fakat bilim ve felsefeden ayrılır. Şair, şiir yazarken kendi dışındaki bir kaynaktan bilgilendiriliyormuş gibi hisseder. Ve şiir de tıpki vahiy gibi yetenektir. Bir şair insanlar için yeni ufuklar açabilir, dünyaya farklı gözden bakmalarına yardımcı olabilir.

- Kur'an sizin bakış açınıza göre zamanının bir ürünü sayılmalı. Peki, buradan Hz.Muhammed'in Kur'an'ın ortaya çıkmasında rolünün, geleneksel görüşden farklı olarak, birincil olduğu sonucuna varabilirmiyiz?

- Geleneksel görüşe göre Hz.Muhammed sadece bir vesiledir; Cebrail tarafından kendisine getirilen mesajı tebliğ vazifesini yerine getiriyordur. Ancak bana göre Kur'an'ın ortaya çıkması peygamber-odaklı bir hadisedir.

Şiir metaforu ile fikrimi daha iyi açıklayabilirim. Tıpkı bir şair gibi, Hz.Muhammed de kendisine dışarıdan bir şeyler iletiliyormuş gibi hissetmiştir. Fakat kendisi Kuran'ın yaratıcısıdır. Vahiyin dışarıdan mı, yoksa içeriden mi geldiğini sormak konumuz ile ilgili değil; çünkü o konumda dışarı ile içeri arasında hiç bir fark yoktur. Vahiy Peygamberin "kendisi"nden geliyor. Her bireyin "kendisi" kutsaldır, Hz.Muhammed'in bizden tek farkı kutsallık farkındalığıdır. O, potansiyel olanı gerçekleştirmeyi başarmıştır. "Kendisi" bir bakıma Allah ile bütünleşmiştir. Yanlış anlaşılmasın, burada Allah ve Peygamber özdeşliğinden bahsetmiyorum, bu tür bir birleşme insan kapasitesi ile sınırlıdır. Mistik şair Celaleddin Rumi bu anlaşılmazı kelimelerle şöyle ifade ediyor: "Peygamberin Allah ile birleşmesi ile, okyanus bir kavanoza döküldü."

Peygamber bir başka açıdan da vahiyin yaratıcısıdır. Allah'dan aldığı vahiyin "içeriğidir" fakat "içerik" olduğu gibi insanlara tebliğ edilemez. Çünkü şekilsizdir, kelimelere dökülemez. İşte Peygamberin görevi de bunu tebliğ edilebilir hale getirmektir. Yine aynı şair gibi, Peygamber "içeriği" bildiği dile dönüştürür, dönüştürme ediminde bildiği, gördüğü şeyleri kullanır.

Kendi karakteri de bu dönüştürme ediminde önemli rol oynar. Kur'anı okuduğumuzda bazan sinirli bir hal, bazan belagatli anlatım, bazan sevinçli hal ile karşılaşırız. İşte bütün bunlar Peygamberin izleridir. Vahiyin insani taraflarıdır işte bunlar.

- O halde Kur'anın insani taraflarının olduğunu kabul ettiniz. Peki bu, Kuranda hataların olabileceği anlamına geliyor mu?

- Geleneksel bakışa göre vahiy hatalı olamaz. Bugünlerde yeni yaygınlaşan görüşe göre vahiy sadece dini açıdan önemli konularda, örneğin, Allah'ın sıfatları, ahiretin varlığı, ibadetlerin kuralları, hatalı değil, diğer konularda yanılgı payı olabilir. Kuranın tarihi olaylar hakkında dedikleri, diğer dinler hakkında anlattıkları ve tabiat ile ilgili söyledikleri şeyler hatalı olabilir. Bu yorumculara göre böyle bir şey peygamberlik makamına zarar vermiyor; zira o, devrin bilgi kapasitesine göre konuşuyordu. Fakat benim bakış açım farklı. Bence Peygamber dediklerine inanıyordu. Ve ben kendisinin evren, yerküre, canlılar ve s. hakkında genel olarak etrafındaki insanlardan daha çok bildiğini düşünmüyorum. O, bizim şu an taşıdığımız bilgilere sahip değildi. Bu, onun peygamberliğine zarar vermez, sonuçta kendisi bilim adamı ya da tarihçi değildi. Sadece tanrısallığın farkına varmıştı o kadar!

Geri kalanını çevirmiyorum. Tartışa biliriz, farklı bir bakış açısı...

tarihinde Rexino tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
....Ve ben kendisinin evren, yerküre, canlılar ve s. hakkında genel olarak etrafındaki insanlardan daha çok bildiğini düşünmüyorum....

Genel olarak haklı. Fakat insanlara sadece bildiklerini tekrar etmiş o kadar. Muhammed'in anlattıkları zaten efsanelerdi, yeni birşey pek fazla katmamış ortaya.

O, bizim şu an taşıdığımız bilgilere sahip değildi. Bu, onun peygamberliğine zarar vermez, sonuçta kendisi bilim adamı ya da tarihçi değildi. Sadece tanrısallığın farkına varmıştı o kadar!

Ama bağzılarına göre öyle değil. Yeri gelir kur'an bilimsel bir kitap olur, sonra bilim ile çeliştiğini gösterirsiniz; öğüt verici kitap olur. Kusura bakmasın ama olaylar bu kadar kolay değil. Açıklamaları yapan kişi güzel noktalara deyinmiş ileri görüşlü birisi... Ama gel gelelim kim bu kişi gibi düşünüyor? Sayısı çok azdır.

Zecal.

Link to post
Sitelerde Paylaş

resmen yan çiziyor.

bunu fazla yaşatmazlar zaten.

kuranın ilgi alanları sürekli daralıyor gerçekten de.

adam vahyin mahiyetini değiştirip şiire benzetmiş.

muhammed kendisine şair diyenlerle ilgili kuranda neler söylemişti?

adam o kısımlara daha gelmemiş anlaşılan. :lol:

Link to post
Sitelerde Paylaş
resmen yan çiziyor.

bunu fazla yaşatmazlar zaten.

kuranın ilgi alanları sürekli daralıyor gerçekten de.

adam vahyin mahiyetini değiştirip şiire benzetmiş.

muhammed kendisine şair diyenlerle ilgili kuranda neler söylemişti?

adam o kısımlara daha gelmemiş anlaşılan. :lol:

Okuduğunu anlamakta zorluk mu çekiyorsun? Şair demiyor, vahiy alma mekanizmasını şiir yazmaya benzetiyor. Ayrıca, "vahyin mahiyetini değişiriyor" demişsin. Vahyin mahiyetini nereden biliyorsun?

Link to post
Sitelerde Paylaş

26/224 Şairlere ise azgınlar uyar.

26/225 Görmez misin onları ki, her vadide şaşkın-tutkun dolaşırlar.

26/226 Ve onlar, yapmayacakları şeyleri söyleyip dururlar.

Muhammed'in şairlerle ilgili düşüncesi bu yönde..Kuran'dan.

Bazı uygulamalarıyla Kuran'a zıt bir görüntü çizmiş..İlginç

Link to post
Sitelerde Paylaş
Okuduğunu anlamakta zorluk mu çekiyorsun? Şair demiyor, vahiy alma mekanizmasını şiir yazmaya benzetiyor. Ayrıca, "vahyin mahiyetini değişiriyor" demişsin. Vahyin mahiyetini nereden biliyorsun?

sen ne yazdığının farkında mısın peki?

sence ben ordakinin şairlikle birebir örtüşmediğinin farkında değil miyim gibi mi gözüküyor?

bugüne kadar vahyin bu şekilde geldiğine dair bi yorum duymamıştım.

böyle bi vahiy algısı var mı?

vahyin mahiyetinin ne olduğu bilmek için vahyin bizzat bana mı gelmesi gerekiyor?

sen ne kadar biliyorsan ben de o kadar biliyorum.

aradaki nüansları da atlama.

sonuçta vahiy alma mekanızması geleneksel anlayıştan tamamen farklı.

bu adamın dediğine itiraz etmeyecek müslüman sayısı el parmaklarımızdan fazla değildir.

ve müslümanların büyük kısmı adamı anlamaya çalışmadan

peygamberimize şair deniyor diye itiraz edecek.

sen çeviri işine fazla dalmışsın sanırım,

biraz dinlen. :angry:

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bir gün Süruşu savunacağım aklıma gelmezdi ama oluyor işte... :-)

Aktifus,

Öyle demiyor. :-) Kendisi şii akideli müslümandır. Fakat geleneksel görüşün dışına çıkıyor. Bence röportaj çok açık. :-)

Sokrates,

Şair demiyor ki Muhammede... Kuran'a zıt geliyor gibi ama incelendiğinde çelişki gibi görülen durumların içinden çıkıldığı görülecektir. Benim de aklıma takılmıştı bir-iki şey...

Link to post
Sitelerde Paylaş
sen ne yazdığının farkında mısın peki?

sence ben ordakinin şairlikle birebir örtüşmediğinin farkında değil miyim gibi mi gözüküyor?

bugüne kadar vahyin bu şekilde geldiğine dair bi yorum duymamıştım.

böyle bi vahiy algısı var mı?

vahyin mahiyetinin ne olduğu bilmek için vahyin bizzat bana mı gelmesi gerekiyor?

sen ne kadar biliyorsan ben de o kadar biliyorum.

aradaki nüansları da atlama.

sonuçta vahiy alma mekanızması geleneksel anlayıştan tamamen farklı.

bu adamın dediğine itiraz etmeyecek müslüman sayısı el parmaklarımızdan fazla değildir.

ve müslümanların büyük kısmı adamı anlamaya çalışmadan

peygamberimize şair deniyor diye itiraz edecek.

sen çeviri işine fazla dalmışsın sanırım,

biraz dinlen. :angry:

Sert çıkmışım biraz, özür dilerim.

"muhammed kendisine şair diyenlerle ilgili kuranda neler söylemişti?" demişsin. Buradan başka nasıl anlam çıkarabilirim ki?! Muhammede şair demiyor. Ayrıca İbn Rüşd de vahiy üzerine benzer fikirler ortaya atmıştı. Vahyin mahiyeti üzerinde konuşabilmek için referans noktası lazım, onu belirtmek istedim.

Bu tür düşünce tarızı çok farklı sonuçlara yol açıyor, hatta bir çok dini problemi çözüyor. Değineceğim bunlara...

Sevgiler

Link to post
Sitelerde Paylaş

69/40- Kuşkusuz Kur'ân, şerefli bir peygamberin (Allah'tan) getirdiği sözdür.

69/41- O bir şair sözü değildir, siz çok az inanıyorsunuz.

69/42- Bir kâhin sözü de değildir, ne de az düşünüyorsunuz!

69/43- O, âlemlerin Rabbi tarafından indirilmedir.

tarihinde Zecalufinon tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
peygamberler daha seviye olarak daha yüksekte olsalar da, onlar da tıpkı şairler ve mistikler gibi aynı tecrübeyi yaşıyorlar.

Evet Muhammed'e direkt şair demiyor,şairlere olan gibi mistiklere olan gibi birşey diyor vahyi..

Muhammed'inde şairlere atıfları var bu düşünce 1400 yıl önce de vardı demekki..

Kuran'ın yazımı şiirsel ama bir şair sözü değil diyor Kuran defalarca bu ilginçliği vurguladım..

tarihinde sokrates tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
Evet Muhammed'e direkt şair demiyor,şairlere olan gibi mistiklere olan gibi birşey diyor vahyi..

Muhammed'inde şairlere atıfları var bu düşünce 1400 yıl önce de vardı demekki..

Kuran'ın yazımı şiirsel ama bir şair sözü değil diyor Kuran defalarca bu ilginçliği vurguladım..

Süruş da Muhammedin yaşadığını şair ya da mistiklerin yaşadıklarının en üst derecesi olarak yorumluyor. Muhammed ömrü boyunca şiir de yazmamış bildiğime göre.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Süruş allahı reddetmiş, insanların içinde ki potansiyele değinmiş gördüğüm kadarıyla .. ve muhammedin toplumu iyileştirici etkisinden dolayı onu peygamber ilan etmiş .. adam zaten teist değil panteist ... .. ve yine gördüğüm kadarıyla mevlana gibi bi panteist değil, insanların dinin farklı bi boyutuna bakarak daha ılımlı yaklaşmalarını ve kabul etmeleri isteyerek taraftar toplama peşinde .. islam bu değil, kafalar karışmasın.

tarihinde sangre tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Sonra 23 yılını saymazsak tabi Rexino...

Sırf şiirsel olsun diye kelimeler nasıl evrilmiş..

Gog Magog, Yecüc Mecüc,

Saul Golyat,Talut Calut..

Kuran Arap dili kabullerini kabul etmeyen devrik cümleleriyle görünürde basbaya bir şiir..

tarihinde sokrates tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
Zecal,

"Kur'an şerefli bir peygamberin getirdiği sözdür" ile Süruş'un düşünceleri arasında ne gibi çelişki var?

İlk olarak, "Allah'tan getirdiği" belirtisini eklemelisin. Şairlerin ilham kaynağı Allah değildir. Şair yaşantısından ve duygularından elde ettiği bilgileri sentezleyerek edebi kurallar çerçevesinde kağıda döker. Bir şair ile Tanrı'nın elçisini karıştırmak çok büyük bir hatadır.

Şair, şiir yazarken kendi dışındaki bir kaynaktan bilgilendiriliyormuş gibi hisseder. Ve şiir de tıpki vahiy gibi yetenektir. Bir şair insanlar için yeni ufuklar açabilir, dünyaya farklı gözden bakmalarına yardımcı olabilir.

"Vahiy (Arapça: وحي), buyruk veya düşüncelerin Allah tarafından peygamberlere bildirilmesi eylemine veya bu bildirinin kendisine denir."

Dikkat edelim Rex, vahiy yetenek değildir.

Zec.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Abdülkerim Süruş hakkında bir araştırma yaptım, bakın ne demiş; [link]

"Geleneksel açıdan vahiyde hata yoktur. Ama günümüzde çoğu müfessir, Kur’an’ın sadece Allah’ın sıfatları, ölümden sonra hayat, ibadet kuralları gibi dini konularda hatasız olduğunu düşünüyorlar. Vahyin, bu dünyaya ve insan toplumuna ilişkin meselelerde hatalı olabileceğini kabul ediyorlar. Kur’an’ın tarihsel olaylar, diğer dinler ve yeryüzüne dair pratik mevzular üzerine söyledikleri doğru olmak zorunda değildir. Bu müfessirlerin çoğunlukla çıkardıkları sonuç şudur ki, Kur’an’daki bu tür hatalar Peygamberin nübüvvetine halel getirmez. Çünkü Peygamber, kendi dönemindeki halkın bilgi düzeyine “inmiştir” ve onlara “kendi döneminin dili”yle hitap etmiştir."

Güzel yaklaşım. Şimdi sormak lazım sayın sürüş'e, o dönemin şartları altında inmiş bir vahiy'i bu dönem ile birleştirmek ne kadar doğru? İleri görüş düşüncesi bu mudur yoksa sadece tarihsel bir değer olup vahiyler saklanmalı mıdır? O günden kalma kalıplaşmış kuralları bugün hâlâ geçerli kılan insanlar var. Sayın sürüş'ün önerdiği düşünce, bu kuralları uygulayan insanlara olumsuz etki sunuyor. Dogmaları deforme etmeye çalışan insanlar fazla ayakta kalamazlar. Bunun örneklerini defalarca gördük.

Zecal.

Link to post
Sitelerde Paylaş
resmen yan çiziyor.

bunu fazla yaşatmazlar zaten.

kuranın ilgi alanları sürekli daralıyor gerçekten de.

adam vahyin mahiyetini değiştirip şiire benzetmiş.

muhammed kendisine şair diyenlerle ilgili kuranda neler söylemişti?

adam o kısımlara daha gelmemiş anlaşılan. :lol:

sevgili murteddd

sana katılıyorum, bu resmen kıvırmadır, gerçeği itiraf etmedir, kuran muhammedin uydurmasıdır demenin islamcı hali... :lol:

Link to post
Sitelerde Paylaş

Öncelikle paylaşımın için teşekkür ederim..Zira bu adamın düşüncelerini daha önceden görmüştüm aama tam anlamıyla bir bilgiye sahip değildim..Kitaplarınıda Diyarbakırda bulmak biraz mesele oluyor..

Bu adam gibi modernistleri bulmak zor.Onu ve daha önceki modernistleri hep murted olarak görüyorlar..Abduh,Afgani,Afzalur Rahman,Şeriati ve daha bilmediklerim hepsine karşı kötü bir yaklaşım var ne yazık ki..

Düşüncelerine gelirsek bence bu ilham meselesi olağandır..Peygamber bu ilhamla Kur'anı oluşturmuş olabililr ..Tabi bu ilham onun peygamberliğine ve vahiye zarar vermiyor..Çünkü ilhamın kaynağıda bizzat vahiydir.

Eğer daha geniş bir röportajını çevirebilirsen çok iyi olur..

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...