Jump to content

Iyi ve kotu kavramlarinin goreselligi uzerine


Recommended Posts

Iyi ve kotu kavramlari tamamen goresel ve izafi olup, hiç bir bilimsel veya olçulur taraflari olmayan seylerdir. Zaman ve mekanlara gore iyi ve kotu kavramlari surekli degismektedirler. Hiç mutlak ve karsi ornegi olmayan tek bir tane dahi iyi veya kotu kabul edilen ornek yoktur.

***

Mesela antropofaji bile, kanibal bazi etnilerde tamamen dogal olarak uygulanmistir. Hatta bu amaçla bazi topluluklarda kabilesinin faydasina olacagina inanarak kendilerini feda eden bireyleri olan toplumlar bilinmektedir. Kuzey amerikada, hatta kendilerini uzun iskence için feda eden seyen endiyenlerde, fedakar gençler ne kadar uzun iskenceler dayanirlasa o kadar onurlanirlardi...

***

Hirsizlik bile evrensel olarak kotu sayilmamakta, zira bazi kabilelerde ozel varilk kavrami yoktur, ve her sey, kadinlar dahil, herkesindir...

***

Iyi ve kotu kavramlarinin hiç bir bilimsel temeli yoktur. Her toplum kendi tabu ve ahlaki inaçlarinin en mukemmel ve isabetli, en dogru olan davranislar oldugundan emindir.

***

Aslinda, iyi ve kotu olarak algilanan seyler, bireyler veya toplumlar için fayda veya zararlarina gore, fitri olarak kendisine dogru kayilan davranislardan ve tutumlarin statistik etkisinden kaynaklanmaktadir. Bu davranislar bilinç ustu yerlesir, ve sosio-priskolojik mekanizmalarla, bireyler bu davranislarin en isabetli davranislar olduguna kanaat getirmeleriyle, pekisirler...

***

Sartlar degisip, davranislar faydadan çok zarar, veya zarardan çok fayda getirirlerse, yine uzun bir evre geçire geçire, yine bilinç-ustu bu tutumlar degisir, ve kurallar degisir. Ve bu o kadar yavas bir sureçdir ki kimse farkina bile varmaz çok defa.

***

Dolayisiyla, bir zamanda bir yerde kotu olarak bilinen bir davranis, ayni sirada baska bir bolgede iyi olarak bilinir ve tavsiye edilir... Hatta ayni toplum içinde zaman zarfinda bir sey bazen iyi, bazen kotu bilinir. Bir seyin mutlak olarak iyi veya kotu olduguna inanmak, içtimai hayat ve sartlandirilmadan kaynaklaniyor. Davranislarda zanedildigi gibi surekli kotuden iyiye, eskiden modernlige duzey bir evre yoktur. Bilakis, iyi ve kotu kavramlari topolojik bir biçimde evrelesmekte, ve her çagin veya ortamin iyi ve kotusu, surekli kendi sartlarina gore en isabetli olarak one çikmaktadir. Bu tamamen goresel ve izafidir.

tarihinde Frelser tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
  • İleti 72
  • Created
  • Son yanıt

Top Posters In This Topic

Fransada 1975'de, Simone Veil inisiyatifiyle, Valery Giscard D'Estaing döneminde, Rusyadan 55 sene sonra kutaj yasallasti. Rusyadaysa 1920'den itibaren, kurtaj yasallasmisti ve yuzbinlerce kurtaj uygulanmisti... Halbuki, Fransada Marie- Louise Giraud, ikinci Cihan harbi esnasinda uyguladigi kurtajlar nedeniyle 30 Temmuz 1943'de Vichy rejimi tarafindan basi kesilerek idam edilmisti...

Bu örnek konumuzun guzel bir göstergesi dahadir. Nasil 31 sene önce basi vurularak öldurulenler varken kurtaj uygulamadan dolayi, 1975'de kurtaj yasallasti ?

Gizliden, bir çok genç kadin sihatsiz ve korkunç, kontrolsuz bir sekilde, merdiven alti kurtaj uygulatiyorlardi... Bu durum çok yayginlasinca, Simon Veil önderliginde, bu nasil olsa uygulaniyor olan kurtajlarin devlet kontrolu altinda daha saglikli bir sekilde yapilabilmesi için, Veil yasasi senatoda onaylandi, ve kurtaj yasallasti. Iste, zarar ve menfaat ayarlanmasinda, toplumsal zihinde, bu uygulama banallesince, bu yeni tutum yasalarla sekillendi. Suphesiz, yas piramidi ters dönmesi durumunda, kurtaj yeniden bilinç-ustu tabulasacak, ve yasaklanacaktir. Bu tutum, asla bir mutlak iyi veya kötu degilde, içtimai sartlar ve ortama göre degismektedir.

tarihinde Frelser tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
  • 1 month later...

Iyi ve kotu kavramlari tamamen goresel ve izafi olup, hiç bir bilimsel veya olçulur taraflari olmayan seylerdir. Zaman ve mekanlara gore iyi ve kotu kavramlari surekli degismektedirler. Hiç mutlak ve karsi ornegi olmayan tek bir tane dahi iyi veya kotu kabul edilen ornek yoktur.

Bir kız çocuğuna tecavüz edip onu diri diri yakmanın iyi bir davranış olduğu bir gerçekliğe evrilebilir miyiz mesela?

Bu arada konu çok güzel, neden tavanarasına açtın?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Sartlar degisip, davranislar faydadan çok zarar, veya zarardan çok fayda getirirlerse, yine uzun bir evre geçire geçire, yine bilinç-ustu bu tutumlar degisir, ve kurallar degisir. Ve bu o kadar yavas bir sureçdir ki kimse farkina bile varmaz çok defa.

bence konunun püf noktası bu cümlede verilmiştir...

faydalı olan iyidir zararlı olan kötüdür...

genlerimizin yaşamkalım serüvenine pozitif kakısı olan iyidir negatif kakısı olan kötüdür...

Link to post
Sitelerde Paylaş

Sartlar degisip, davranislar faydadan çok zarar, veya zarardan çok fayda getirirlerse, yine uzun bir evre geçire geçire, yine bilinç-ustu bu tutumlar degisir, ve kurallar degisir. Ve bu o kadar yavas bir sureçdir ki kimse farkina bile varmaz çok defa.

bence konunun püf noktası bu cümlede verilmiştir...

faydalı olan iyidir zararlı olan kötüdür...

genlerimizin yaşamkalım serüvenine pozitif kakısı olan iyidir negatif kakısı olan kötüdür...

iyide o cümleye göre mutlak iyi veya kötü olan hiçbirşey yok, onayladığın şey senin dinini yalanlıyor farkında değil misin?(:

Link to post
Sitelerde Paylaş
Iyi ve kotu kavramlarinin hiç bir bilimsel temeli yoktur.

Not so fast levia...

Bu o kadar kesin değil. Herşeyin bilimsel bir temeli -yada en azından açıklaması- vardır.

İyi ve kötü amiplerden insan oluncaya kadar geldiğimiz süre içerisinde ''yarar-zarar'' olarak ayrım yapmamızı ve bu şekilde survive etmemizi sağladı.

Bok kokusuna ''kötü'' demenin bilimsel bir temeli vardır mesela, bu sayede ilkel atalarımız o şeyden uzak durmuş ve hastalık kapmaktan korunmuşlardır. Acıktığın zaman yiyecek bişeylere karşı ''iyi'' demenin nedeni de açlıktan geberip gitmemen içindi.

Bunun gibi şeyler.

Tabiki, şimdi mazoşistleri örnek gösterip normal insanların ''kötü'' dediği bir çok şeye bunların ''iyi'' olarak bakmasını yine iyi kötü kavramının göreceliliğine yorabilirsin. Ama ''anormal'' olanı hangi konuya katarsan o kunuda herşeyi göreceli yapabilirsin zaten.

''normalde'' iyi ve kötünün bilimsel bir temeli vardır.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bilimin bir şeye neden iyi-kötü dediğimizin açıklamasını yapmasıyla, bir şeye iyi-kötü diyebilmesi farklı şeyler.

Arkadaşın da yok derken neyi kastettiği yazısından anlaşılıyor, senden farklı birşey söylememiş zaten.

Benim soruma cevap verebilseydi daha iyi anlayacaktık..

tarihinde BRUTAL tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Bir kız çocuğuna tecavüz edip onu diri diri yakmanın iyi bir davranış olduğu bir gerçekliğe evrilebilir miyiz mesela?

Bu arada konu çok güzel, neden tavanarasına açtın?

http://www.ateistforum.org/index.php?showtopic=56139&st=100#entry1094176

15 yaşında ki kız nişanlısı ile gezdi diye diri diri yakıldı

Bu davranış yapan kişi için doğru iyi ve ahlaklı davranıştı.

Hitlerin yahudi katliamı nazi rejimi için doğruydu.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bir kız çocuğuna tecavüz edip onu diri diri yakmanın iyi bir davranış olduğu bir gerçekliğe evrilebilir miyiz mesela?

Bu arada konu çok güzel, neden tavanarasına açtın?

Kuzey Amerikada ispanyol istilasindan önce yasayan endiyenler arasinda bir grupda, tanrilarin insanlara bol mahsul vermesi ve kizmamasi amaciyla gençler gönüllü olarak kendilerini adarlarmis. Atesle azar azar yakilirlar, demir kaziklarla iskence edilirmlis kendilerine. Gençler ne kadar uzun dayanirlarsa o kadar seref ve onur duyarlarmis. Bu iç dünyasindaki algilama ve toplumsal düzenle ilgili. Ama günümüzde dünya küçüldü, her millet digerlerine bagimli. Dolayisiyla konjonktür degisti ve dengeler de degisti.
Link to post
Sitelerde Paylaş

Bu bireysel ve toplumsal beklenti arasinda gidip geldiginden, sürekli ileri ve deri gitmektedir. Yukarda Fransada kürtaj yasasinin örnegini verdim. Parametrelerin sinirlari keskin degil ki ölüm yapilabilsin.

Link to post
Sitelerde Paylaş

İyi-kötü, doğru-yanlış, güzel-çirkin gibi kavramlar toplumların hayvan düzeyinden insan düzeyine evriminde toplumların sosyalleşmesi ( bir arada yaşaması) için yaptığı iş bölümü sonucunda ortaya çıkmıştır. Bütün bu kavramlar toplum olmayla anlam kazanır. İnsan dışındaki canlılar için hayat=beslenmek ve korunmak, hayatın amacı=üremektir. Bu da şu şekilde olur; kendi türü dışındaki bir canlıyı yakalayıp avlamak ( yani o canlıyı yok etmek), üreme ihtiyacı olunca da kendi türüyle rekabet edip erilin dişiyle çiftleşmesidir (eril dişiye baskın olmaktadır). İşte bu basit hayat insan için gitgide daha da karmaşıklaşmıştır sonunda anlamsızlığın içinde yaşıyoruz.

Link to post
Sitelerde Paylaş

pekiyi madema iyi ve kötü hep görecelidir...

nasıl olupta başka birisini yargılayabiliriz...

bize göre kötü bir şeyi yapan kişi kendisine göre iyi bir iş yapmaktadır...

bu durumda kimse kimseyi yargılayamaz...

çünkü yargılama kriterleri görecelidir...

Link to post
Sitelerde Paylaş

Toplumu çoğaltan( fiziksel çokluk değil) iyidir, toplumu azaltan(fiziksel azlık değil) kötüdür. Bir eylemin kötü mü iyi mi olduğunu anlamak istiyorsanız o öylemi tüm toplum bireyleri için örnekleyin eğer bu durumda toplum yok olmazsa o eylem iyidir. Mesela hırsızlık. Bir kişinin hırsızlık yapmasının iyi mi kötü mü olduğunu anlamak için bütün toplumun hırsız olmasının mümkün olup olmadığını düşünmek lazım. Bence bu(hırsızlık) mümkün değildir. Çünkü herkes hırsız olsa hırsızın hırsızlığını sürdürmesi mümkün olmaz tekrar hayvan düzeyine dönülür. Bu örneklendirmeyi bir çok eyleme uygulamak mümkündür.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Aynen, sen nasil digerini yadirgiyorsan, o da seni yadirgayacaktir. Ve toplumsal olarak, statisktiksel meyiller olusacak, tabular ve kodlar yerlesecek. bu kodlari araç degil de amaç yaptiginda, sürekli sartlarin degismesiyle uyumsuzluga ve hatta sikca anlamsiz tepkilere sahip çikacaksin. Bir ortamda bir zaman zarfinda faydali veya zararli olan, ayni toplumda baska zamanda, veya baska toplumda tamamen farkli olabilir. Hatta ayri topluluklar arasinda çikar ve beklenti çatismasi olusur, buna medeniyetler çatismasi deriz.

tarihinde Levia tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Toplumu çoğaltan( fiziksel çokluk değil) iyidir, toplumu azaltan(fiziksel azlık değil) kötüdür. Bir eylemin kötü mü iyi mi olduğunu anlamak istiyorsanız o öylemi tüm toplum bireyleri için örnekleyin eğer bu durumda toplum yok olmazsa o eylem iyidir. Mesela hırsızlık. Bir kişinin hırsızlık yapmasının iyi mi kötü mü olduğunu anlamak için bütün toplumun hırsız olmasının mümkün olup olmadığını düşünmek lazım. Bence bu(hırsızlık) mümkün değildir. Çünkü herkes hırsız olsa hırsızın hırsızlığını sürdürmesi mümkün olmaz tekrar hayvan düzeyine dönülür. Bu örneklendirmeyi bir çok eyleme uygulamak mümkündür.

Hirsizlik örnegi de evrensel degil. Yukarda bazi kabilelerde sahsi varlik olmadigini, hatta esler dahi paylasildigini zikretmistim... Mesele toplumsal mutluluk ve huzur. Huzuru bozan sürekli dislanir. Ve sahsi mutluluk ile toplu mutluluk, hatta gruplar arasinda mutluluk ve beklenti çikarlari çelismekle karsilikli tepki olusur, buna medeniyet çatismasi deriz.
Link to post
Sitelerde Paylaş

Toplumu çoğaltan( fiziksel çokluk değil) iyidir, toplumu azaltan(fiziksel azlık değil) kötüdür. Bir eylemin kötü mü iyi mi olduğunu anlamak istiyorsanız o öylemi tüm toplum bireyleri için örnekleyin eğer bu durumda toplum yok olmazsa o eylem iyidir. Mesela hırsızlık. Bir kişinin hırsızlık yapmasının iyi mi kötü mü olduğunu anlamak için bütün toplumun hırsız olmasının mümkün olup olmadığını düşünmek lazım. Bence bu(hırsızlık) mümkün değildir. Çünkü herkes hırsız olsa hırsızın hırsızlığını sürdürmesi mümkün olmaz tekrar hayvan düzeyine dönülür. Bu örneklendirmeyi bir çok eyleme uygulamak mümkündür.

yani bu durumda iyi ve kötünün bir ölçüsü olmuş oluyor...

bu ölçü bir davranışın tüm bireylerce uygulandığında toplumun yararına sonuç vermesi...

toplam yarar gibi bir şey...

Aynen, sen nasil digerini yadirgiyorsan, o da seni yadirgayacaktir. Ve toplumsal olarak, statisktiksel meyiller olusacak, tabular ve kodlar yerlesecek. bu kodlari araç degil de amaç yaptiginda, sürekli sartlarin degismesiyle uyumsuzluga ve hatta sikca anlamsiz tepkilere sahip çikacaksin. Bir ortamda bir zaman zarfinda faydali veya zararli olan, ayni toplumda baska zamanda, veya baska toplumda tamamen farkli olabilir. Hatta ayri topluluklar arasinda çikar ve beklenti çatismasi olusur, buna medeniyetler çatismasi deriz.

iyide herkes kendi yaptığını doğru iyi görürse bundan nasıl bir sonuç çıkar...

mesela bana göre senin davranışların ve düşüncelerin zararlı ve senin yok edilmen gerekiyor...

bu durumda sen benim bu düşüncemi yargılayamazsın...

bende seni yargılayamam ama yok etmeye çalışırsam buna saygı göstermelisin...

Link to post
Sitelerde Paylaş

Öyle degil. Yeni duruma bakarak, yeni dengeler, yine bilinç-alti yerlesecek. Bu kuraldan dinler dahi kaçamazlar. Dinen zorunlu görunen bir çok sey zamanla uygulanir oldugu gibi, bir çok emredilen sey de terkediliyor. Bu bazen uygulama olarak olusuyor ve kabul göruyor, bazen ise fetva ve içtihadla guncelleniyor. En bariz bir örnek islamda kölelik. Islam hukuku kitaplarinda, uzun uzun binlerce kölelestirme sartlari, alinmasi, verilmesi, ortaklik, cinselligi, anlasmali özgurlugu için maasa baglanmasi, zekattan payla sistematik özgurlestirme gibi tonlarca kurallar, basit iki temel ayetle tarihten silindigi gibi : zekatin köleleri azat etmek için kullanilmasini emreden ayet, ve Emirin esirleri kölelestirip kölelestirmemede serbest olmasi. Bu iki kural ile, kölelikle ilgili 1400 yillik tonlarca kural, fetva ve içtihad kökten bitirildi. Ayni biçimde, butun dini kurallar ya içtihad ve kafa çalistirarak, ya da uygulamayla zaman zarfinda degisecektir.

Link to post
Sitelerde Paylaş

yani bu durumda iyi ve kötünün bir ölçüsü olmuş oluyor...

bu ölçü bir davranışın tüm bireylerce uygulandığında toplumun yararına sonuç vermesi...

toplam yarar gibi bir şey...

iyide herkes kendi yaptığını doğru iyi görürse bundan nasıl bir sonuç çıkar...

mesela bana göre senin davranışların ve düşüncelerin zararlı ve senin yok edilmen gerekiyor...

bu durumda sen benim bu düşüncemi yargılayamazsın...

bende seni yargılayamam ama yok etmeye çalışırsam buna saygı göstermelisin...

Şöyle ifade edeyim tam olarak; hayatın temel amacı her insan için bilim ve sanat üretmek bence diğer her şey angaryadır hayatta bu angaryaların toplamıdır. Bu şuan ki dünya düzeninde ve yakın bir zaman için ütopyadır. Ortalama bir insanın kimisi daha yaratıcı işler yaparken kimisi çok az donanım gerektiren işler yaparak ömrünü sürdürmektedir. Bu fark zeka farkından değil hayatın kaotik yapısından kaynaklanmaktadır, bu kaosa tam hakimiyetin sağlanmasıyla çok daha üst bir insan bilinçliliğine varılacağını düşünüyorum. Teknolojinin çok gelişmesiyle bütün angarya işler elektronik sistemlerle yapılsa acaba insan nasıl bir canlıya evrilir. Hayvandık insan olduk üstün insan olacağız sanırım. Birde şunu ekleyeyim; ancak bilim ve sanat üretiminde bulunan bir kişi hayatın var oluş bilincini tam olarak kavramaya yaklaşır, Nihayetinde bu amaca hizmet eden her şey iyidir etmeyen kötüdür. Bu amaca etkisi olmayan şey ne iyidir ne kötüdür. Bu bilimsel ve sanatsal yaratımlar için de insanlar birbirine muhtaçtır. İnsan tek başına düşünmeli toplumca eyleme geçmeli egosunu yenmelidir o zaman iyiyide kötüyüde bilmesi gerekmez. tarihinde kitsonga tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.


Kitap

Yazar Ateistforum'un kurucularındandır. Kitabı edinme seçenekleri için: Kitabı edinme seçenekleri

Ateizmi Anlamak
Aydın Türk
Propaganda Yayınları; / Araştırma
ISBN: 978-0-9879366-7-7


×
×
  • Yeni Oluştur...