Panteizm, Panenteizm, Pandeizm, Panendeizm

[red 0]

Merhaba. Bu dört kavram hakkında bilgisi olan var mı? Hepsi birbirine yakın kavramlar olmakla birlikte, ayrıldıkları ince çizgiler var. Bazıları hakkında bilgi sahibiyim ancak "panenteizm" ve "pandeizm" gibi kimi kavramlar birbirine oldukça yakın. Bundan dolayı ayrım yapmak oldukça zor...

[Materyalist Bilinç 0]

Hepsinin ortak adı "salaklık".

[Xibalba 0]

Ben bir panteiztim. Kısaca açıklaması her şeyin tanrı olduğuna inanmaktır. Ve evrenin dışında onu yöneten "kral" konumunda bir tanrı yoktur.

Ayrıntısı benim için şöyle, ben evrenin bir mekanizma değil organizma olduğunu gözlemliyorum. Yani eğer evrenin bir yaratıcısı olsaydı bir mekanizma olurdu ve sürekli ilgi gerektirirdi. Durumun böyle olmadığı çok açık. Tek hücreli canlılardan hayvanlara, hayvanlardan ve bitkilerden ekosisteme, ekosistemden evrene, her şey kendi kendini sürdürebilen bir yapıya sahip, tıpkı organizma gibi. Her şey bir birine muhtaç ama evrenin "dışında" olan bir tanrıya değil. Bunu anladığım anda ilk önce islama olan bakışım değişti, ve sonra budisme merak duymaya başladım.

Buraya çok uzun yazılar yazmak istemiyorum, eğer panteizmin niye her şeyin tanrı olduğuna inanmak olduğunu anlamak istiyorsanız doğunun tanrıya bakışını bir araştırmanızı tavsiye ederim. Budizm, zen gibi felsefelerde benlik tanrıdır ve hayat da tanrı olduğumuzu unuttuğumuz bir tiyatro oyunu gibidir.

[ÜslupFarkı 0]

Ben bir panteiztim. Kısaca açıklaması her şeyin tanrı olduğuna inanmaktır. Ve evrenin dışında onu yöneten "kral" konumunda bir tanrı yoktur.

Ayrıntısı benim için şöyle, ben evrenin bir mekanizma değil organizma olduğunu gözlemliyorum. Yani eğer evrenin bir yaratıcısı olsaydı bir mekanizma olurdu ve sürekli ilgi gerektirirdi. Durumun böyle olmadığı çok açık. Tek hücreli canlılardan hayvanlara, hayvanlardan ve bitkilerden ekosisteme, ekosistemden evrene, her şey kendi kendini sürdürebilen bir yapıya sahip, tıpkı organizma gibi. Her şey bir birine muhtaç ama evrenin "dışında" olan bir tanrıya değil. Bunu anladığım anda ilk önce islama olan bakışım değişti, ve sonra budisme merak duymaya başladım.

Buraya çok uzun yazılar yazmak istemiyorum, eğer panteizmin niye her şeyin tanrı olduğuna inanmak olduğunu anlamak istiyorsanız doğunun tanrıya bakışını bir araştırmanızı tavsiye ederim. Budizm, zen gibi felsefelerde benlik tanrıdır ve hayat da tanrı olduğumuzu unuttuğumuz bir tiyatro oyunu gibidir.

Çok güzel ve mantık çerçevesi içinde düşünüyorsunuz. Taoizm de ilginizi çekebilir. Orada da tanrıdan değil ama bir "kaynak"tan söz edilir. Hepimiz bu kaynağın hâlâ birer parçasıyız ama "ego" denilen şey sayesinde/yüzünden birbirimizi farklı varlıklar olarak algılıyoruz. Yani aslında her şey tek ama ikiliği ortaya çıkaran insan zihni ve onun çalışma şekli.

[haci 0]

Ben bir panteiztim. Kısaca açıklaması her şeyin tanrı olduğuna inanmaktır. Ve evrenin dışında onu yöneten "kral" konumunda bir tanrı yoktur.

Ayrıntısı benim için şöyle, ben evrenin bir mekanizma değil organizma olduğunu gözlemliyorum. Yani eğer evrenin bir yaratıcısı olsaydı bir mekanizma olurdu ve sürekli ilgi gerektirirdi. Durumun böyle olmadığı çok açık. Tek hücreli canlılardan hayvanlara, hayvanlardan ve bitkilerden ekosisteme, ekosistemden evrene, her şey kendi kendini sürdürebilen bir yapıya sahip, tıpkı organizma gibi. Her şey bir birine muhtaç ama evrenin "dışında" olan bir tanrıya değil. Bunu anladığım anda ilk önce islama olan bakışım değişti, ve sonra budisme merak duymaya başladım.

Buraya çok uzun yazılar yazmak istemiyorum, eğer panteizmin niye her şeyin tanrı olduğuna inanmak olduğunu anlamak istiyorsanız doğunun tanrıya bakışını bir araştırmanızı tavsiye ederim. Budizm, zen gibi felsefelerde benlik tanrıdır ve hayat da tanrı olduğumuzu unuttuğumuz bir tiyatro oyunu gibidir.

Evren yalnız bir organizma gibi değil, aynı zamanda canlı, hatta akıllı bir organizma gibi davranan bir varlıktır.. İnsanda akla kavuşmuştur.

Yanıldığınız nokta evrenin ilginç bir ortaya çıkış ve varlığını idame ettirme mekanizmasının olması.. Öyle bir mekanizma mevcut..

Buna rağmen evren bir Tanrı tarafından yaratılmış değil. Evrenin en büyük esprisi Tanrısız, kendiliğinden yaratılması ve bir yaratılış mekanizmasına sahip olması.

Herşey Tanrı olunca biz insanlar da Tanrı olmuş oluyoruz. O zaman kendimize tapmamız gerekiyor ki bunu kabul etmek çok zor.

Panteizmin en zayıf tarafı budur. İnsanda tapınma gereksinimi olduğunu çağrıştırıyor panteizm.

Yine de bir yerde bu görüş ilginç bir yasallık kazanıyor. İnsan doğaya karşı olan hayranlığını kendisine de yöneltiyor ve kendisine hayranlık beslemeye başlıyor.

Panteizm temelde insanın doğaya olduğu kadar, kendisine de olan hayranlığının ürünüdür.

Panteizm insanın egosunun ürünüdür yani..

[antisecular 0]

PanANANteizm diye de bir şey var mı?

[Fezarion 0]

Panteizm bence de mantıklı ama ben işe kavramsal boyutta bakıyorum.Tanrı kavramı türkçede adeta çorba olmuş durumda ve herkesin bu kavramı kendine göre anlayışı var, göreceli bir kavram.O yüzden yanlış anlaşılmalara ve iletişim bozukluğuna çokça sebep olan bir kavram ateist, teist tartışmalaarı da hep bu yüzden tıkanıp kalıyor.

[Xibalba 0]

Evren yalnız bir organizma gibi değil, aynı zamanda canlı, hatta akıllı bir organizma gibi davranan bir varlıktır.. İnsanda akla kavuşmuştur.

Yanıldığınız nokta evrenin ilginç bir ortaya çıkış ve varlığını idame ettirme mekanizmasının olması.. Öyle bir mekanizma mevcut..

Buna rağmen evren bir Tanrı tarafından yaratılmış değil. Evrenin en büyük esprisi Tanrısız, kendiliğinden yaratılması ve bir yaratılış mekanizmasına sahip olması.

Herşey Tanrı olunca biz insanlar da Tanrı olmuş oluyoruz. O zaman kendimize tapmamız gerekiyor ki bunu kabul etmek çok zor.

Panteizmin en zayıf tarafı budur. İnsanda tapınma gereksinimi olduğunu çağrıştırıyor panteizm.

Yine de bir yerde bu görüş ilginç bir yasallık kazanıyor. İnsan doğaya karşı olan hayranlığını kendisine de yöneltiyor ve kendisine hayranlık beslemeye başlıyor.

Panteizm temelde insanın doğaya olduğu kadar, kendisine de olan hayranlığının ürünüdür.

Panteizm insanın egosunun ürünüdür yani..

Görüşlerinize katılıyorum. Ama şöyle bir düşüncem var, insan tanrıdır öylseyse tapılmalıdır demeden önce buradaki tanrının tanımını yapmak lazım;

Eğer insan Kuran'da bahsedilen tarz alemlerin efendisi gibi bir tanrıysa, ki değil, çok saçma olurdu ve kendimize tapmamız gerekirdi ve kendimizi diğer herşeyden üstün gören egoistler olurduk.

Ama eğer tanrı doğu anlayışlarında olduğu gibi "evrenin benliği" ise zaten insan tanrı olmuş oluyor, hatta hayvanlar bile, hatta her şey. Çünkü doğu anlayışına göre, ki gerçek de bu, her şey bir birine muhtaçtır ve bir şey olmadan diğeri olmaz. Mesela ışık yoksa gölge de yoktur, doğa yoksa insan da yoktur, öyleyse biz efendi falan değiliz.

Şunu da unutmamak lazım, panteizm sadece bir yaratıcıya inanış biçimidir, bir din değil. Tek başına çok kapsamlı bir tanımı yoktur zaten, başka inanışlarla birlikte gelir, budizm, zen ve tao gibi.

Eylül 3, 2014 tarihinde Xibalba tarafından düzenlendi

[haci 0]

Evrene hayranlık duymamak mümkün değil.

Ben bunda bir sorun görmüyorum.

Buna rağmen sorun bu aşamada başlıyor. Evrene duyulan hayranlık zamanla bizim kendimize duyduğumuz hayranlığa dönüşüyor.

Bilimle egomuzu tatmin ediyoruz.

Bütün bunlarda bir yere kadar haklıyız. O yer kendimizi ve evreni Tanrı ilan etmek..

İşte o aşamada bir çuval inciri mahvediyoruz.

Çünkü ulaştığımız düzeye yalnız kendi çabalarımızla gelmedik.

Evrimle geldik.

Evrimi biz tasarımlamadık. Herşey kendiliğinden gerçekleşti.

Dolayısıyla böyle bir düzenden kendimizi sorumlu addetmede haklı değiliz. Tanrı olmaya hakkımız yok.

[red 0]

Edindiğim bilgiler neticesinde (ayrıca etimolojik köklerinin yorumuyla) ilgili kavramların tanımı aşağı yukarı şöyle olmaktadır:

panteizm: tanrı = evren. bu durumda tanrı ve evrenden (ikisi aynı şey) oluşan doğa devinim içerisindedir.

panenteizm: evren tanrının bir parçasıdır, ancak aynı zamanda tanrı da değildir. evren tanrının içindedir. (spinoza felsefesi)

pandeizm: panteizm + deizm. bu görüşe göre evren, aşkın tanrının bir parçasıdır, ancak aynı zamanda tanrı değildir. ek olarak tanrı ile maddi varlık (evren) arasında bir etkileşim yoktur.

panendeizm: evren tanrının içindedir ve onun bir parçasıdır. aynı zamanda evrenden aşkın olarak ayrıdır. ancak tanrı ile evren arasında bir etkileşim yoktur (panenteizm'de etkileşim, birlikte oluş vardır).

teizm'de kişiselleştirilen bir tanrı olmakla birlikte, oluştan sonra tanrı - madde etkileşimi devam eder. model olarak (yaratan - yaratılan) deizm'e yakındır. ancak deizm'de tanrı evren'i yarattıktan sonra başka bir müdehale gerçekleştirmez.

bu arada non-teist olarak nitelenebilecek tüm bu felsefelerde "ibadet" yoktur, çünkü tanrı insansı sıfatlarla kişiselleştirilmez. cezalandırıcı ya da ödül verici değildir.

Eylül 3, 2014 tarihinde red tarafından düzenlendi

[NOLAN 0]

Bunların hepsi saçmalık..Bilimsel anlamda ben bir karınca ile aynı kategorideyim..Bir karıncanın Tanrı'sı olmaz..Karınca genlerindeki bilgiye göre hareket eder..Bizde öyleyiz..Tanrı denilen zırvayı bir ateist hiç bir şekilde kabul edemez..İçkinmiş,aşkınmış,palavra bunlar..

[Materyalist Bilinç 0]

İnanmak ne olursa olsun sonuç uydurmaya gider.

Şu anda uydurulan sonuçların bir zararının olmadığına bakıp inanca iltimas geçilmez.

Heptanrıcılık (müstakil, bütün, birleşik nasıl olursa olsun) bir sonuç ilanıdır.

Evren ve varlığa ilişkin ortaya CEVAP koyduğunu iddia eden bir zihinsel hastalıktır.

Bunun ayrıcalığı olmaz.

Ortada ileri sürülen bir cevap var, ortada bir sonuç iddiası var, ortada bir varlık tarifi var, ortada bir genelleme var

Ve bütün bunların dayandığı hiçbir mantıklı nokta yok.

Böyle bir şeyin ayrıcalığı olmaz.

Saçmalamayın boşuna.

[cigi 0]

Haci'nin yazdigi gibi panteizm de insan egosu kendisinin tanri oldugunu zanneder ve hayaller kurar. ( Gerci tanri kelimesinin gecerli bir anlami karsiligi da yoktur ya o da baska mesele)

Kendisinin tanri oldugunu zanneden insan solucanin, kurbaganin, sinegin, bok böceginin, lagim faresinin, hamam böceginin velhasil tüm diger canlilarin da kendisi ile birlikte ayni tanri kategorisinde olduklarini ya bilmez yada bilmezlikten gelir.

Yiyip, icip, tuvalete tasinmaktan baska olagan üstü bir sey yapamiyan tanrilar sürüsü...

Tanri'ya allah denilmez denilmemelidir fakat insanoglunun büyük cogunlugu 2014 senesinde hala lüzumsuz ve anlami olmayan "tanri" kelimesine yapismis israrla birakmamaktadir.

Olüp topraga karisacak ve bundan kacis olmayacagini idrak edemeyip hödleri modülerine karisarak yasayan tanrilara ve karisik meyveli soslu tanrininizmlerine ateistlerden selamlar sevgiler.

[Gezen 0]

Ben bir panteiztim. Kısaca açıklaması her şeyin tanrı olduğuna inanmaktır. Ve evrenin dışında onu yöneten "kral" konumunda bir tanrı yoktur.

Ayrıntısı benim için şöyle, ben evrenin bir mekanizma değil organizma olduğunu gözlemliyorum. Yani eğer evrenin bir yaratıcısı olsaydı bir mekanizma olurdu ve sürekli ilgi gerektirirdi. Durumun böyle olmadığı çok açık. Tek hücreli canlılardan hayvanlara, hayvanlardan ve bitkilerden ekosisteme, ekosistemden evrene, her şey kendi kendini sürdürebilen bir yapıya sahip, tıpkı organizma gibi. Her şey bir birine muhtaç ama evrenin "dışında" olan bir tanrıya değil. Bunu anladığım anda ilk önce islama olan bakışım değişti, ve sonra budisme merak duymaya başladım.

Buraya çok uzun yazılar yazmak istemiyorum, eğer panteizmin niye her şeyin tanrı olduğuna inanmak olduğunu anlamak istiyorsanız doğunun tanrıya bakışını bir araştırmanızı tavsiye ederim. Budizm, zen gibi felsefelerde benlik tanrıdır ve hayat da tanrı olduğumuzu unuttuğumuz bir tiyatro oyunu gibidir.

Her şeyin tanrı değilde, her şeyin bütünü bir tanrı desek, ve

insan tanrı değilde, tanrının bir parçası desek daha mantıklı olmazmı ?

Insan doğanın bir parçasıdır ve doğaya tanrı denmiş, yaratıcı denmiş,

bunda bir sakınca görmüyorum.

[Rhodium 0]

tabi bunlarin hepsi tek bir evrenden baska bir sey olmadiginda nedensellik ile cikarilabilecek sonuclardir. evren baska bir ust evrenin gorsel sovuda olabilir yada sonsuz evren hipotezi de yapilabilir bu hipotezlere gore Tanri varligin zamanini (kaderini) belirlemis hatta zamanini degistirebilir olmus da olabilir.

Bence insan tanrinin bir parcasi tasavvuf olayi da degersidir zira hem oyledir hemde degildir, parcasi olmasi onemsizdir sadece. Soyleki bir cifltlik gibi bir yerde cakil tasi ciftligin bir parcasidir ama ciftlik degildir gibi onemsiz yani.

[Xibalba 0]

Her şeyin tanrı değilde, her şeyin bütünü bir tanrı desek, ve

insan tanrı değilde, tanrının bir parçası desek daha mantıklı olmazmı ?

Insan doğanın bir parçasıdır ve doğaya tanrı denmiş, yaratıcı denmiş,

bunda bir sakınca görmüyorum.

Ben de görmüyorum. Kesinlikle haklısın ama şunu da unutmamak lazım, insana tanrı derken semavi dinlerdeki tanrı tanımından değil de doğu inancına göre tanrıdan bahsediyordum. İşin felsefesine değindim. Kendini ben olarak hisseden herkes evrenin merkezinde gibi hisseder ve tanrıdır çünkü doğu felsefesine göre tanrı "benlik" ve "kaynak"tır.

Şuna da değinmek istiyorum, evet biz doğanın bir parçasıyız ve eğer her şey tanrıysa biz de tanrının bir parçası olmuş oluyoruz, tanrı değil. Ama şu açıdan bir de bak, sen nesin? Seni tanımlayan şey nedir? Derinin içindekiler mi, yoksa davranışların mı? Eğer davranışlarınsa, kontrol etmediğin davranışlar kim, mesela kalbinin atışı, gözünü kırpman, nefes alışın, sindirim sisteminin çalışması, bilinç altın, bunlar da "sana" dahil mi? Eğer dahilse senin kontrol etmediğin ama senin hayatta kalmanı sağlayan ağaçlara ne demeli? Onlar fotosentez yapmasa sen sen olmazdın, sen olmasan da onlar olmazdı (genel olarak insanlıktan bahsediyorum). Bu şekilde adım adım giderek her şeyin bir birini tamamlayan ve bir birine bağlı olan bir sistem olduğunu görüyoruz. Yani sen her şeysin gibi bir sonuç çıkıyor çünkü "evren" denkleminden herhangi bir öğeyi çıkartırsak evren çalışmaz hale geliyor. Her öğe bir diğerini tanımlıyor. Panteizm benim için böyle bir kavram.

Eylül 3, 2014 tarihinde Xibalba tarafından düzenlendi

[Materyalist Bilinç 0]

Bununla ilgili dikkate alabileceğiniz bir yazım var.

http://www.ateistforum.org/index.php?showtopic=44636&hl=

[RedDragon 0]

Isleyisin parcasi merkeziyiz insan olarak biz var olmasaydik dunya olmazdi.

[Materyalist Bilinç 0]

Isleyisin parcasi merkeziyiz insan olarak biz var olmasaydik dunya olmazdi.

Dünya zaten vardı.

[albastı 0]

Materyalizm den kaynaklanmayan ateizm değersizdir. Bir çukurdan çıkarsınız bir başka çukura düşersiniz.