Jump to content

Özgür irade var mı?


Recommended Posts

Alinti

özgür irade, zihnin, hem davranışlarının nedenlerinin kaynaklandığı kendi alt unsurlarını, hem de davranışlarının yol açtığı sonuçların dış dünyada yayılan etkilerini algılayamamasından kaynaklanan bir yanılsamadır. zihin bir nedenler-sonuçlar örgüsünün sadece bir noktasındaki tek bir birimdir. nedenler ile sonuçlar sonsuz küçükten sonsuz büyüğe doğru ilerlemektedirler. zihin ise ne kadar gelişmiş yahut ne kadar basit olursa olsun, sınırlı maddi varlığının sağladığı sınırlı algılayışıyla sonsuzluğu algılayamaz. bu algılayamazlıktan dolayı içten gelen her veri "gaipten" gelir ve davranışların her sonucu "gaibe" gider. bir kişi bir olaya dışardan bakıp o olayın dahil olduğu neden sonuç silsilesini takip edebilmekte iken kendi varlığının dahil olduğu neden sonuç silsilesini takip edemez. dolayısıyla evrendeki mevcut her zihin kendi kendini algılayışta özgür iradelilik, ereksellik yanılsaması içidedir. aslında bir mekanizmanın iç işleyişinden başka bir şey olmayan zihin kendisini o mekanizmanın karar merkezi olarak algılar.

determinizm için verilen en klasik örneği, "taşı atınca yere düşer" örneğini inceleyelim. daha basite indirgemek için kütle çekimiyle etkileşen temel bir parçacık alalım ve "serbest her proton kütle çekimi doğrultusunda hareket eder" diyelim. proton bu hareketini "kendiliğinden" mi yapmaktadır? kendisiyle etkileşen kütle çekim alanı, yahut graviton gibi parçacıklar onu bir yöne doğru "ittirmekte" midirler? yoksa etkileşmek dediğimiz şey birbirini algılamak ve ne yapacağına karar vermek süreçleri midir? kanaatimce protonun kütle çekim alanı gördüğü yerde ileri doğru kan ter içinde koşturmakta olduğu olasılığına çok da gülüp geçmemek icab eder, zira bizim bir protona baktığımız kadar yukardan ve dışardan dünyaya ve bize bakan bir gözlemci olsa idi, güneş sisteminin oluşumu, canlıların gelişimi süreçlerinde nasıl davranmakta olduğu deterministik şekilde gayet açık gözüken insanların "özgür irade" sahibi oldukları savına her halde epeyce gülerdi.

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • İleti 252
  • Created
  • Son yanıt

Top Posters In This Topic

Hayır bir sonucu farklı bir çok nedensellik üretebilir. Belli bir sonucun ortaya çıkması için hep aynı nedensellikler kullanılacak diye bir koşul yok. Bir insan kaza ile de ölebilir hastalıkla da... Hayat oksijen tüketen biçimde de ortaya çıkabilir, başka element tüketen biçimde de...

Simdi senin bu iletiyi yazmanin belli nedenleri yok muydu?

O nedenler seni bana cevap yazmama sonucu da uretebilirler miydi?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Sizin küçük akıl ve mantığınızın almadığı, "Fuzzy Logic", yani bulanık mantık diye bir şey vardır.

Bunu o küçük mantığınız almadı gitti bir türlü. Gidin biraz kasın, bol bol balık, somon filan yiyin, B12 ve Omega-3 kaynağı... Kasın biraz, aşın biraz kendinizi de, bu meseleyi bir öğrenin.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Her olayın belli sebebi var ama sebepler hem sonsuz hem de hiç bir sebep diğeri ile aynı değil. Bir de bu açıdan düşün.

Sebeplerin sonsuz ve birbirinden farkli olmasinin ozgur iradeyle bir ilgisi yok..

Mesela senin bu iletiyi yazmanin nedenleri x, y, z olsun...

Bunlar birlesti ve sendeki bu eylem sonucunu olusturdu, farkli bir sonuc olusturamazdi..

Bunun icin farkli bir nedenin etkiye katilmasi gerek, determinizde buna da yer yok..

Cunku x, y, z nedenlerini olusturan nedenlerde belli ve degismez

Link to post
Sitelerde Paylaş

Özgür irade diye bir şey var mı?Yoksa özgür irade bir yanılsama mı ve biz insanlar da sadece düşündüğünü sanan birer organik robot muyuz? Lütfen bana bunu detaylıca aciklarmisiniz? Özgür irade yoksa neden yok.

Sana 5 tane kapı göstersem ve seni senden daha iyi biliyor olsam senin hangi kapıyı seçeceğini bilirim ve bunu bir kağıda yazabilirim. Sen de istediğin bir kapıyı seçersin. Sonra kağıdı sana gösteririm ve seçtiğin kapının benim kağıda yazdığım kapı olduğunu görürsün. Peki bu senin özgür iraden olmadığı anlamına mı gelir? Yoksa benim seni senden daha iyi bildiğim anlamına mı gelir?

"Elâ ya’lemu men halak"(Mülk 14)"Yaratan yarattığını bilmez mi?"

O kadar kudretli bir Allah ki senin doğduğundan itibaren ölene kadar yapacağın tüm seçimleri biliyor. Bu senin özgür iraden olmadığı anlamına gelmez. Çünkü senin yapman gerekenleri belirlemiyor, senin yapacaklarını biliyor. İkisi farklıdır. İstediğin herşeyi yapabilirsin. Peki yapar mısın? Gidip komşunun camına bir taş atabileceğini biliyorsun ama bunu yapmazsın çünkü mantıklı değildir. Bu senin özgür irade sahibi olmadığını da göstermez. Umarım yardımcı olabilmişimdir.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Şu an için özgür irade %80 olarak yok gibi görünüyor.

Her şeyi nedensel olarak düşündüğümüzde bir robot insana benzer şekilde tasarlanabilir.

Robota belli istekler oluşturulabilir.

Dışarıdan gelen sinyalleri kendi isteklerine göre ayıklayıp bir seçim yapabilir.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Trol, zırvalıyorsun. Hiç senin söylediğin gibi bir durum yok. Bunları nerenden uyduruyorsun? Sana açıkladım. İnsan kanserden ölecektir, bindiği uçak düşer ölür. Her ikisinin de nedenselliği vardır. Saçma sapan öne sürümlerle determinizme itiraz edemezsin.

Insan kanserden olecektir ne demek yahu

Sen tum nedenselligi kavrayamadigin icin kanser teshisi konmus adamin bu nedenle olecegini zannediyorsundur

Halbuki nedensellik, onun kanserden once ucak kazasinda olmesidir..

Boyle bir adam icin, kaazadan kurtulup kanserle olebilirdi diyebilmen ancak nedensiz olaylari kabuletmenle mumkundur..

Link to post
Sitelerde Paylaş

Araya kaç eleman girdi, daha sizde tık yok! Ne oldu? Tıkandınız değil mi! Yaaa, kuzucuklarım beniiiim, yavrucuklarım... :D

Pardon... Aynı anda ileti gelmiş. Hemen yanıtlayayım. Nasıl ne demek yahu! Basbayağı genetiği kansere yatkındır, kanserden ölecektir. Uçağa binmese kanserden ölecekti olabilir. Bunda anlamayacak ne var?

tarihinde democrossian tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Araya kaç eleman girdi, daha sizde tık yok! Ne oldu? Tıkandınız değil mi! Yaaa, kuzucuklarım beniiiim, yavrucuklarım... :D

Pardon... Aynı anda ileti gelmiş. Hemen yanıtlayayım. Nasıl ne demek yahu! Basbayağı genetiği kansere yatkındır, kanserden ölecektir. Uçağa binmese kanserden ölecekti olabilir. Bunda anlamayacak ne var?

Ucaga binmese ne demek yahu

Ucaga binmesinin nedenleri yok mu adamin

Hem deterministsin, hem de indeterminist adam gibi kicindan olasilik salliyorsun

Ucaga binmesine sebep olan nedensellik degismedigi muddetce, ucaga binmek zorundadir bu adam

Ayni sebepler hem ucaga binmesi hem de binmemesi sonucunu doguramaz

Link to post
Sitelerde Paylaş

Sana 5 tane kapı göstersem ve seni senden daha iyi biliyor olsam senin hangi kapıyı seçeceğini bilirim ve bunu bir kağıda yazabilirim. Sen de istediğin bir kapıyı seçersin. Sonra kağıdı sana gösteririm ve seçtiğin kapının benim kağıda yazdığım kapı olduğunu görürsün. Peki bu senin özgür iraden olmadığı anlamına mı gelir? Yoksa benim seni senden daha iyi bildiğim anlamına mı gelir?

"Elâ yalemu men halak"(Mülk 14)"Yaratan yarattığını bilmez mi?"

O kadar kudretli bir Allah ki senin doğduğundan itibaren ölene kadar yapacağın tüm seçimleri biliyor. Bu senin özgür iraden olmadığı anlamına gelmez. Çünkü senin yapman gerekenleri belirlemiyor, senin yapacaklarını biliyor. İkisi farklıdır. İstediğin herşeyi yapabilirsin. Peki yapar mısın? Gidip komşunun camına bir taş atabileceğini biliyorsun ama bunu yapmazsın çünkü mantıklı değildir. Bu senin özgür irade sahibi olmadığını da göstermez. Umarım yardımcı olabilmişimdir.

Her şeyi bilen yaratıcı neden insanları yaşatarak eziyet çektirsin ve cehenneme gideceğini bildiği bir insanı yaratarak ona kötülük yapsın?

Hemde çok merhametli olsun?

Komşunun camına taşı atmamanın nedeni yine senin özgür iraden dışında.

Seni o taşı atmaya yönelten bir haz duygusu ve sonuçlarının anlamsız olduğu hissini tahmin eden bir zihnin var. Bu ikisinden hangisi ağır basarsa onu yaparsın.

Park sensörü gibi düşün, araba arkadaki arabaya yaklaştıkça ötmeye başlar.

Yaklaştıkça uyarı artar, hisler belirginleşir.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bence konu kabak gibi meydanda. Bu salak trol determinizmi tanrının kaderi yazması gibi ele almaya çalışıyor. Bu benimle uğraşmaya kalkmasaydı ben de bununla insanla konuşur gibi konuşurdum. Bu kişneyerek yılışarak salak salak trollük yapınca başına geleceği kendi belirledi. Kişneyen trol seni... Sen kiminle dans ettiğini bilirsin de şansını bir daha denemeye kalkıştın salak seni...

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.


Kitap

Yazar Ateistforum'un kurucularındandır. Kitabı edinme seçenekleri için: Kitabı edinme seçenekleri

Ateizmi Anlamak
Aydın Türk
Propaganda Yayınları; / Araştırma
ISBN: 978-0-9879366-7-7


×
×
  • Yeni Oluştur...