Jump to content

Determinizm tek mutlak bir gelecek mi tasvir eder?


Recommended Posts

  • İleti 269
  • Created
  • Son yanıt

Top Posters In This Topic

Eger hersey kendisini olusturan nedenlerin bir sonucuysa, attigimda zar 6 gelmisse bu olmak zorundaydi..

Attigin zar 5 de gelebilirdi diyemezsiniz, determinizme gore olasilik yoktur.

Havaya atilan zarin 6 gelecek olmasi bu yaklasima gore sans degildir. eger tum fiziksel faktorleri, atilan elin acisi, yerden yuksekligi, ruzgar ve hava akimi, zarin alasim orani, zarin dusecegi zemini vs. bilir ve fiziksel yasalara gore matematiksel model kurarsak zarin ne gelecegini yuzde yuz bilebiliriz.

Bunun aksini soyleyebilmek ancak indeterminizm ile mumkundur

Link to post
Sitelerde Paylaş

Zar altı geldiyse evet beş gelmeyecekti, dört, üç, iki, bir de gelmeyecekti. Altı gelecekti evet. Çünkü altı gelmesinin nedenleri vardır. Ama geçen sene salağın biri bir zar atacak, altı gelecek diye bir belirlilik yoktu. Dinamik nedensellik, geldi geldi geldi ve zarın atılmasına yakın altı geleceğini belirledi

Link to post
Sitelerde Paylaş

Olacaklar belirli ama ne olacağını tam olarak bilen yok...ne olacağı belli olsa da bunu bilenin olmayışı. Özgür iradeyi sağlayan bu bilinemezlik. Belirli ama bilen hiç bir güç bulunmadığı için özgürüz.

Olacak olanlar belirli ama tam bilen yok...Komik geldi bu bana.. :)

Link to post
Sitelerde Paylaş

Belirli ama bilen yok....Öyle ise belirli oluşunu nasıl biliyor? Belki de belirsiz..

Deterministlerin imani bu iste, sebepsiz hicbirsey yok dedikleri icin onlar hesaplayamasalar bile belli olduklarini soyleyebiliyorlar..

Asil belli oldugunu kabullenip ozgurlukten bahsetmeleri daha komik oluyor

Link to post
Sitelerde Paylaş

Deterministlerin imani bu iste, sebepsiz hicbirsey yok dedikleri icin onlar hesaplayamasalar bile belli olduklarini soyleyebiliyorlar..

Asil belli oldugunu kabullenip ozgurlukten bahsetmeleri daha komik oluyor

Gelip kıçına bir plaj şemsiyesi soksam, boydan boya, ölür müsün, sağ mı kalırsın?

Eğer, her şey nasip kısmet, belki ölürüm, belki, ne olacak altı üstü şemsiye, ben neler aldım oramdan, belki sağ kalırım diyorsan, determinist değilsin.

Ama ölürüz elbette geri zekalı diyorsan, o zaman işte bu determinizmdir.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Gelip kıçına bir plaj şemsiyesi soksam, boydan boya, ölür müsün, sağ mı kalırsın?

Eğer, her şey nasip kısmet, belki ölürüm, belki, ne olacak altı üstü şemsiye, ben neler aldım oramdan, belki sağ kalırım diyorsan, determinist değilsin.

Ama ölürüz elbette geri zekalı diyorsan, o zaman işte bu determinizmdir.

Alintiladigin iletiyle ne alakasi var bu cevabin puhahaha

Plaj semsiyesini icine alip ölen birinin bu davranisi determinizme gore mutlak bir sonuctur, varolusundan beri kendisini olusturan nedenler oruntusu onu bu davranisa zorunlu olarak getirmistir.

Sen simdi bu determinizmi mi savunuyorsun?

Yoksa evrende nedensiz varolabilen olaylar var mi ve kisinini bu eylemi yapmamasina neden olabilirler mi?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Alintiladigin iletiyle ne alakasi var bu cevabin puhahaha

Plaj semsiyesini icine alip ölen birinin bu davranisi determinizme gore mutlak bir sonuctur, varolusundan beri kendisini olusturan nedenler oruntusu onu bu davranisa zorunlu olarak getirmistir.

Sen simdi bu determinizmi mi savunuyorsun?

Yoksa evrende nedensiz varolabilen olaylar var mi ve kisinini bu eylemi yapmamasina neden olabilirler mi?

Benim savunmam falan değil bu.

Evrende nedensiz varolan olaylar olabilir elbette. Ama bu determinizmi etkilemez. Tersten, doğrusu götünden bakıyorsun olaya, o yüzden..

Plaj şemsiyesi kıçından girince, öleceğini kabul ediyorsan, determinist olmuşsundur zaten.

Senin gibi zavallı beyincikten ibare tolanların anlamadığı şey, belli sebeplerin hep belli sonuçlar doğuruyor olmasıdır. Eğer, sebebi belli olmayan bir şey bulursan, o zaman sonucun kendisi zaten sebebin kendisi olur. Gene determinizm etkilenmez bu husustan. Zira, sebepsiz gerçekleşen olayın oluşturduğu sonuç sistemi hep aynı şekilde etkilyorsa, o bir sebep değil, sistemdeki sebeplerden etkilenen bir bileşendir.

Tabi sen bunu anlamadın, gene gelip zırvalayacaksın, ahada şöyle böyle diye. Soru hala yerinde duruyor. Determinizm yoksa, demekki kıçına plaj şemsiyesin girince ne olacağı belli değil. Hatta o anda "amanda kıçına en büyük şeyi sokan adam" olarak, "asrın en büyük alıcısı ödülü olarak, plaj şemsiyesi boyu altın külçesi" de kazanabilirsin, belli mi olur? Seni şöyle bir plaj şemsiyesini malum tarafına sokmaya davet ediyorum. Eğer determinizm hikaye ise, o zaman bok yolundan gebereceğinde hikayedir, ister misin şansını denemeyi?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Nedensiz varolan olaylarin olmasi nasil determinizmi etkilemez? Nedensiz varolan bir etki, mevcut nedensellik oruntusunu degistirir, bu gelecegin birden farkli sekilde olabilecegi anlamina gelir..

Misal surada yaptigimiz yazisma baska turlu olamazdi diyebilir misin? Burada yanlis bir harfi girmeme neden olabilecek bir nedensizlik faktoru determinizmi etkilemis olmuyor mu?

Daha cok cok dusuk olasilik ornegi verelim. Atom alti parcaciklar yokolup evrenin herhangi bir yerinde varolmuyorlar mi

Plaj semsiyesini olusturan atomlar sen kicina soktukca yokolup baska bir yere gitse nasil olur?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Nedensiz varolan olaylarin olmasi nasil determinizmi etkilemez? Nedensiz varolan bir etki, mevcut nedensellik oruntusunu degistirir, bu gelecegin birden farkli sekilde olabilecegi anlamina gelir..

Misal surada yaptigimiz yazisma baska turlu olamazdi diyebilir misin? Burada yanlis bir harfi girmeme neden olabilecek bir nedensizlik faktoru determinizmi etkilemis olmuyor mu?

Daha cok cok dusuk olasilik ornegi verelim. Atom alti parcaciklar yokolup evrenin herhangi bir yerinde varolmuyorlar mi

Plaj semsiyesini olusturan atomlar sen kicina soktukca yokolup baska bir yere gitse nasil olur?

aslinda konu sizin sandığınız derecede basit değil.

Günümüz bilimi evrende indeterminist olrak gerçekleşen false vacuumlarin oldugunu söylüyor.

Bu indeterminist olarak gerçekleşen olgularin bizi etkilemesi için fizik kanunlarından en az birine uyması gerekir ki bizi etkilesin. Bu sıçramalarin evrenimize gerçek madde olarak girmesi için once yenmesi gereken olgu yer çekimidir. Çünkü bu sahte parçacıklarin gerçek evrene adim alabilmeleri için kendi kutle çekiminden kurtulmalari şarttır. Bu olay daha çok kara deliklerin olay ufkunda gerçekleşen bir olgudur.

Ama ortaya çıkan bu parçacıklardan biri kutle çekiminden dolayi kara delige düşer digeri ise uzaya firlatilip gerçek parcacik olrak evrenimize adim atar.

Ortaya çıkan parçacık fizik kurallarına uyduğu için determinizmi etkilemez. Bizi hala biyolojik robot yapar

Link to post
Sitelerde Paylaş

geleceğimizi belirsizleştiren şey seçim yapabiliyor oluşumuz...

determinist evrende seçimlerimiz ile sonlarımızı belirleriz...

seçimlerimizin ne olacağını önceden ne biz ne tanrı ne de başka hiç kimse bilemez...

Seçebilme özelliğimiz evrendeki nedenselliği çökertmez ama o nedenselliğE yön verir...

İnsan bilinci dışında seçim yapabilen başka bir şey var mı bilmiyorum...

Belki varsa tanrı da vardır...

onun seçimleri de geleceği değiştirir...

İnsan nasıl olupda nedenselliği yönlendirebilecek seçimler yapabilecek duruma gelebiLmiş...

Tamamen determinist çalışan atomlar moleküller öyle farklı bir konfigürasyonla birleŞtiklerinde artık indeterminist bir nokta haline gelebilmiş...

Bir araya gelen tozların üst üste yığılarak belli bir noktadan sonra ışık vermeye başlaması yani bir yıldız oluşturması gibi...

ve yine tamamen determinist çalışan atomlar bir araya yığıldıkça artık belli bir sınırdan sonra karadelik gibi indeterminist özellikler gösterebilen bir noktaya dönüşmesi gibi...

tarihinde kirec tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Nedensiz varolan olaylarin olmasi nasil determinizmi etkilemez? Nedensiz varolan bir etki, mevcut nedensellik oruntusunu degistirir, bu gelecegin birden farkli sekilde olabilecegi anlamina gelir..

Misal surada yaptigimiz yazisma baska turlu olamazdi diyebilir misin? Burada yanlis bir harfi girmeme neden olabilecek bir nedensizlik faktoru determinizmi etkilemis olmuyor mu?

Daha cok cok dusuk olasilik ornegi verelim. Atom alti parcaciklar yokolup evrenin herhangi bir yerinde varolmuyorlar mi

Plaj semsiyesini olusturan atomlar sen kicina soktukca yokolup baska bir yere gitse nasil olur?

Çünkü, bazı şeyler determine edilemez. Bu onların olmadığını değil, onların nasıl olduğunun belirlenemediği demektir.

Bir atomun ne zaman bozunacağını belirleyemezsin. Ama atomun bozunması mutlaktır, bozunacaktır.

Buradaki sorun, bizim sebep - sonuç ilişkisindeki algı sorunumuzdur. Biz, sebeplerin, sonuçları var etmesiyle sonsuz bir döngü içinde sürüp giden bir şey olarak zamanı algılarız. Ama zaman yok, o bir algı ve bu da ortalığı karıştırır.

Zaman, mekan ve hareket, yani eylemin kesişiminde yer alır. Atom altı ölçekte, bir noktada mekan ortadan yok olur. Yani, kütleyi var eden doku o kadar küçük ölçekte artık yoktur. Tamam, en doğru ifade bu değil. Ama en kolay ifadesi bu. Ve mekanın olmadığı o ölçekte, zamanda olamaz. Zaman olamayan bir yerde de sebebi takip eden sonucun var olması elbette olası olmaz.

Fakat bu, o ölçekte meydana gelen olayların, mekan boyutunda atomun bozunması olarak ortaya çıkmasını etkilemez. Sadece, bunun bir sebebi yoktur, hepsi bu.

Sebebi olmayan şeyin sebebini bulup determine edemezsin. Ama sonuç senin zaman örgünde bir sebep olarak varlığına devam eder.

Karadeliğe düşen parçacık halinde de, false vacuum halinde de kabaca anlatmaya çalıştığımız olgu geçerlidir. Zamanın yokluğuna sebep olan mekan bozulması, o noktada cereyan eden olayı belirlemeni imkansız kılar.

Ama bu o olayın determine edilmiş bir sonuç olduğu gerçeğini değiştirmez. Zira, determinizm, zaman ile başlar. Zamanın olmadığı bir yerde, onu aramak abesle iştigaldir. Ama bu seni mutlu etmesin, çünkü, senin kainatın zamanın da var olduğu ve ayrılamaz bir bütün olduğu kocaman bir mekan. Ve bu mekanda determinizmden kaçışın yok. Yani, basitçe, o plaj şemsiyesi sana girince, açılmıyor işte, uğraşma hiç boşuna....

Link to post
Sitelerde Paylaş

Senin kainatinda zaman var, determinizmden kacis yok ne demek?

Atom alti olcekteki gerceklik kainatin disinda mi, onu nasil etkilemiyor?

Yaw hele şuna ne zaman cevap vereceksiniz?

Evren tek mutlak gelecek mi barindiriyor?

Evrenin baslangicinda şuana kadar olan tum olaylar ancak bu sekilde mi gerceklesebilirdi?

Gelecekteki tum olaylar da ayni sekilde zorunlu bir nedensellikle belirli midir?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Eger hersey kendisini olusturan nedenlerin bir sonucuysa, attigimda zar 6 gelmisse bu olmak zorundaydi..

Attigin zar 5 de gelebilirdi diyemezsiniz, determinizme gore olasilik yoktur.

Havaya atilan zarin 6 gelecek olmasi bu yaklasima gore sans degildir. eger tum fiziksel faktorleri, atilan elin acisi, yerden yuksekligi, ruzgar ve hava akimi, zarin alasim orani, zarin dusecegi zemini vs. bilir ve fiziksel yasalara gore matematiksel model kurarsak zarin ne gelecegini yuzde yuz bilebiliriz.

Bunun aksini soyleyebilmek ancak indeterminizm ile mumkundur

Bu durumda, bigbang'i zarın atılması olarak düşünecek olursak, sonucunda güneş sistemlerinin ve yaşayan bir gezegenin oluşacağı önceden planlanmış olması gerekiyor.

Bence sorun yok, olabilir... zaten o yüzden bu evrenin oluşumunda bir planlama ihtimalinden bahsediyoruz. mantık ve bilim böyle bir olasılığın bulunduğuna işaret ediyor.

Ancak zihnini dinden kurtaramayan kişiler, bu endişeyle tek taraflı düşünmek zorunda kalır.

Oysa evrenin oluşumuyla dini ilişkilendirmenin, insan aklına ve bilime bir hakaret olarak kabul edilmesi gerekir.

"-Tanrının varlığı bilinemez- dediğiniz için, tepki gösteriyoruz." bahanesinin hikaye olduğu, çoktan ortaya çıkmış durumda...

Çünkü ben "evrende bilinç olabilir" derken, bunun tanrı olmadığını belirttiğim halde, konuyu çarpıtıp sataşanlar olabiliyor.

bunun adı, en hafif ifadeyle, bağnazlıktır... başka bir açıklaması yok.

tarihinde Mindsurfer tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.


Kitap

Yazar Ateistforum'un kurucularındandır. Kitabı edinme seçenekleri için: Kitabı edinme seçenekleri

Ateizmi Anlamak
Aydın Türk
Propaganda Yayınları; / Araştırma
ISBN: 978-0-9879366-7-7


×
×
  • Yeni Oluştur...