Jump to content

Determinizm tek mutlak bir gelecek mi tasvir eder?


Recommended Posts

Bu kadar üstadın içinde konuşmak biraz zor ama bu nedensellik yumağının ilk başlangıcı nedir ? Her şey bir neden den oluyorsa,nedensiz bir şekilde nedensizlik olur mu ? Ben bu indertminizm anlıyamadım şahsen.. Hem kim diyo quantum dalgalanma nedensizdir diye ? Ben böyle bilimsel bir açıklama duymadım..

Bunu defalarca yazdım. Yukarılarda zırlarken sık sık görülebilecek olan kazmanın biri bir türlü anlamadı.

Bir şeyin sebebi demek, o şey olmadan önce, o şeyin olmasını sağlayan eylem ve nesneler demek, kabaca. Burada altı çizili olan şey "önce". Bu terim, bizi zaman olgusuna götürüyor ki, olayın anahtar noktası burada.

Bizim algımıza dair olan zaman, yok. Basitçe, zaman yok. Bu sadece devri zamanında dünyanın düz olduğunu iddia ettiğimiz, öyle algıladığımız gibi bir şey.

Fakat, zaman bir ilüzyon mu? Belki, mümkün.

Ya da zaman var ama, bizim algıladığımız gibi düz bir dev tepsi değil, bir küre. Yani zaman var, ama bizim anladığımız gibi değil.

Bu ikisi de olası aslında. Fakat, bizim algımızda olan zaman, öyle bir zaman yok.

Bu durumda, işte o önce kavramı zaten ya yok, ya da bizim anladığımızdan çok farklı bir şey. Pek sevmediğim şey olan formüllere filan girmek gerekiyor şimdi. Ama basitçe izah edelim. Eğer, görecililiği quantum mekaniğine uygulamak yani birleştirmek isterseniz Hilbert uzayı formülasyonu kullanmanız gerekir. Basitçe yapabilirsiniz bunu elbette. Ama o zaman acayip bir şekilde zamanı ifade eden "t" her zaman sıfır çıkar. Bu açıkca zaman yok demektir aslında. Fakat çoğu muhafazakar fizikçi bunu relativite ile quantum mekaniğinin bir araya getirilemeyeceği olarak yorumlar.

Her iki durumda da, uzay ölçeğinde baktığımızda, yani kainata baktığımızda, bildiğimiz determinizmin olası olmadığını görürüz. Neden, çünkü kainat boyutlarında, "önce", "sonra", gibi kavramlar her yerde geçerli değildir. Bu durumda sebep ve sonuç kavramları da geçersiz olacaktır ve bu da uzay ölçeğinde bildiğimiz determinizmin geçersiz olduğunu gösterir. Fakat bu zaman olgusunun uzay ölçeğindeki gerçek durumuna uyarlanmış bir determinizmin kainata uygulanamayacağı anlamına gelmez. Tipik determinasyon denklemlerini aynı şekilde hilbert uzayında işleyebilirsiniz mesela.

Zamanın bir boyut olduğuna dair görüşler kuvvetli duruyor şu anda. Peki ya zaman tek boyutlu değilse? Mesela iki boyutlu ise? İşte bunun gibi sorular cevaplarını bekliyor artık. Tıpkı dünya yuvarlaksa neden düşmüyoruz o zaman gibi sorularla uğraşıyoruz tabi burada, o da başka mesele...

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • İleti 269
  • Created
  • Son yanıt

Top Posters In This Topic

Anibal saka misin lan sen

Bizim algiladigimiz gibi zaman yok...

Bizim algiladigimiz gibi once yok sonra yok neden yok sonuc yok...

Bizim algiladigimiz gibi determinizm yok..

Eee gerizekali biz hangi boyuttaki varligin tanimlarindan bahsediyoruz ki?

Sayıklıyorsun sadece sen boyuna...

Bizim algıladığımız uzayda, bizim algıladığımız determinizm sapına kada geçerli. Bunu kaç defa söyledik.

Sen kainat dendiğinde, sadece senin algıladığın boyutlardaki kainatı anlıyorsun. Ama kainat dediğin bundan daha fazlası, bunu anlamış değilsin. Big bang zamanı ile kainatın sonu zamanının aynı an içinde olabileceği bir kainattan bahsediyoruz burada, bir türlü anlamış değilsin.

Kaç kere söyledik zana, taş devri kazması.... Kainat ölçeğindeki şeyler, senin algıladığın boyutlara geçer, bunlar sapına kadar determinizme uyar diye. Anlaman olası değilki, taş devri kazmasından ibaretsin zira sadece..

Link to post
Sitelerde Paylaş

Senin algiladigin boyutu soran kim ki? Her boku yanlis anladigin gibi burada da dustugun cukurda debelenip duruyorsun..

Determinizmin tanimi bellidir, bu tanima gore kainat indeterministtir diyemedin gitti..

Yok farkli boyutlarda determinizm farkli anlama gelebilirmiste, yok buna gore kainat determinizme uyarmis diyerek sictigon boku sivayacagini mi zannediyorsun ahahah

Link to post
Sitelerde Paylaş

Senin algiladigin boyutu soran kim ki? Her boku yanlis anladigin gibi burada da dustugun cukurda debelenip duruyorsun..

Determinizmin tanimi bellidir, bu tanima gore kainat indeterministtir diyemedin gitti..

Yok farkli boyutlarda determinizm farkli anlama gelebilirmiste, yok buna gore kainat determinizme uyarmis diyerek sictigon boku sivayacagini mi zannediyorsun ahahah

Determinizm o tanımına göre kainat sapına kadar deterministtir, hala bunu anlamış değilsin.

Sen tanıma sebep, sonuç, önce sonra vs koyuyorsan, o tanım kainatın 3+1 boyutlu kısmını kapsar, bu da deterministtir zaten.

Eeee, ya herşeyiyle tüm kainat? Evet, o da sapına kadar determinist bir kainattır. Ama sen orada sebep, sonuç, önce, sonra falan diyemezsin, orada farklı şekilde bir determinizm mevcuttur. Sen eğer o boyutlarda sebep ne filan diyorsan, bu senin o taş kafanın hala orada sebep olmadığını anlamamış olması sadece.

Eh, diyoruz ya, taş devri kazmasısın, bir türlü bu kadar basit şeyi anlayamadın.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Oyle bir dunya yok olum

Determinizmi insan algisinin sinirlarina alip dogrulayabilirsen, allahi bile dogrularsin dangalak

Gercek insan algisindan bagimsizdir

Determinizm de tum evren icin sebep sonucun mutlak oldugunu savunan bir felsefedir

Indeterminizm njye cikti saniyorsun sen o zaman gerzek

O da kuantum dunyasiyla ilgilenip determinizme karismiyor mu yani

Nedensiz hicbirsey yok diyenle, nedensiz seyler de olabilir diyenin ikisi birden dogru olabilir mi ajahhaja

Link to post
Sitelerde Paylaş

Oyle bir dunya yok olum

Determinizmi insan algisinin sinirlarina alip dogrulayabilirsen, allahi bile dogrularsin dangalak

Gercek insan algisindan bagimsizdir

Determinizm de tum evren icin sebep sonucun mutlak oldugunu savunan bir felsefedir

Indeterminizm njye cikti saniyorsun sen o zaman gerzek

O da kuantum dunyasiyla ilgilenip determinizme karismiyor mu yani

Nedensiz hicbirsey yok diyenle, nedensiz seyler de olabilir diyenin ikisi birden dogru olabilir mi ajahhaja

Hala geri zekalı diyecemde, taş balta da zeka ne gezer?

Bak şapşaltaş efendi. İndeterminizm, belirlenemez, bilinemez demektir, o taş kafan bunu bir anlamalı önce. Determinist olmayan şeyin gidip indeterminist olması demek başka şeydir, bilinen determizmden farklı bir şekilde determine edilebilir demek daha başka bir şey, hala bunu anlamış değilsin.

Determinizm, bak buna dikkat et geri zekalı, dogma ile dogmatizm, komun ile komunizm kadar fark var determinist olmakla, determinizm arasında, önce bunu anla moron. Determinizm belli bir tanımı olan bir determinist sistem tanımlar. bu tanımın dışında kalan ama aynen sapına kadar determine edilebilir bir şeyin de olması mümkündür ve vardır da zaten.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Oyle bir dunya yok olum

Determinizmi insan algisinin sinirlarina alip dogrulayabilirsen, allahi bile dogrularsin dangalak

Gercek insan algisindan bagimsizdir

Determinizm de tum evren icin sebep sonucun mutlak oldugunu savunan bir felsefedir

Indeterminizm njye cikti saniyorsun sen o zaman gerzek

O da kuantum dunyasiyla ilgilenip determinizme karismiyor mu yani

Nedensiz hicbirsey yok diyenle, nedensiz seyler de olabilir diyenin ikisi birden dogru olabilir mi ajahhaja

yanlış bakış acısı.

Minkowski uzay zamanı ve poincare grubunu okumanızı tavsiye ederim .

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Poincaré_grubu

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Minkowski_uzayı

Link to post
Sitelerde Paylaş

Peki benim anlamadığım evrende inderminist bir hareket bir olay meydana geliyor mu yada gözlemlenmiş midir ? Yalnız şimdi kimse false vacum dan bahsetmesin bu olayın nedensellik dışı yani nedeni olmadan oluştuğunu söylemek speklesyondan ileri gideceğini sanmıyorum.

Hadi diyelim inderminist hareketler oluyor bu tüm evrendeki denerminist hareketleri nasıl etkilemez yahu burayı aklım bir türlü almıyor !

Nedensellik dışı hareketle tüm nedenselliği tümden çöpe gönderir kanımca.İnderminizm varsa denerminizm den bahsetmek nasıl mümkün olabilir..

Link to post
Sitelerde Paylaş

Peki benim anlamadığım evrende inderminist bir hareket bir olay meydana geliyor mu yada gözlemlenmiş midir ? Yalnız şimdi kimse false vacum dan bahsetmesin bu olayın nedensellik dışı yani nedeni olmadan oluştuğunu söylemek speklesyondan ileri gideceğini sanmıyorum.

Hadi diyelim inderminist hareketler oluyor bu tüm evrendeki denerminist hareketleri nasıl etkilemez yahu burayı aklım bir türlü almıyor !

Nedensellik dışı hareketle tüm nedenselliği tümden çöpe gönderir kanımca.İnderminizm varsa denerminizm den bahsetmek nasıl mümkün olabilir..

sizin anlamlandiramadiginiz nokta tamda burası iste.

İn deterministik olguyu açıklamak için ;

Birbirine paralel ,sonsuz doğru kesişir mi ?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Peki benim anlamadığım evrende inderminist bir hareket bir olay meydana geliyor mu yada gözlemlenmiş midir ? Yalnız şimdi kimse false vacum dan bahsetmesin bu olayın nedensellik dışı yani nedeni olmadan oluştuğunu söylemek speklesyondan ileri gideceğini sanmıyorum.

Hadi diyelim inderminist hareketler oluyor bu tüm evrendeki denerminist hareketleri nasıl etkilemez yahu burayı aklım bir türlü almıyor !

Nedensellik dışı hareketle tüm nedenselliği tümden çöpe gönderir kanımca.İnderminizm varsa denerminizm den bahsetmek nasıl mümkün olabilir..

Adelia, indeterminist hareketler filan yok. Başka türlü bir determinizm var, bunu anlamak zor, ama öyle.

Çeşitli modeller var. Zaman yoksa... O zaman başka şekilde gene deterministik oluyor evren. Zaman 2 boyutlu ise, öyle bir deterministik oluyor ki, o kuantum belirsizliği falan kalmıyor hiç ortada.

Bunun gibi.. Evren ölçeğinde bakarsanız, zaman başta olmak üzere çeşitli sebeplerden bilinen determinizm tanımı geçersizdir.

Bazı taşkafaların anlamamakta direndiği şey, bu "geçersizdir" olayı. Bu, o prensibin o sahada uygulanamayacağı anlamına gelir. O sahaya benzer başka bir prensibin uygulanamayacağını söylemez.

Link to post
Sitelerde Paylaş

7b9qyr.jpg

Gördüğümüz olay düzen,kusursuzluktur. Ortama hareket ve hareketin sonucu olan nedenler silsilesini nasıl eklersiniz?

Bu başka bir soruda...

Bu iki boyutlu. 3 boyutlu olabilirdi ve ekrana baktığınız açıdan, ekranın içi ve dışına doğru bunların tümü gayet düzensiz olarak gidip geliyor olabilirdi. Bizim 2 boyutlu görüşümüz, bunları hala gayet düzenli olarak görüyor olurdu.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bu başka bir soruda...

Bu iki boyutlu. 3 boyutlu olabilirdi ve ekrana baktığınız açıdan, ekranın içi ve dışına doğru bunların tümü gayet düzensiz olarak gidip geliyor olabilirdi. Bizim 2 boyutlu görüşümüz, bunları hala gayet düzenli olarak görüyor olurdu.

aynen öyle .olabilirdi biz iki boyutlu ,noktalar üç boyutlu olsaydı ;noktalar bizim için iki boyutlu olurdu . Üçüncü boyutta olan değişimler bizi etkilemez bizimle etkileşime giremezdi .Kısacası üçüncü boyutta olan hicbir şey bizi etkilemezdi

Asil soru gene resimdeki düzene hareketi nasıl eklersiniz .

tarihinde ateistdusunce tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

gördüğünuz gibi olay tamammen düzen olduğuna gore; nedenler ,nedensellik nasıl ortaya çıkmıştır ? Düzenin bozulma sebebi nedir ?

İyi de ben şimdi düzeni bozmadım ki, sonsuz paralel doğru kesişme sin..Düzenin bozulma sebebi nedir ? vallahi bilmiyorum..Ama düzen bozuluyorsa ve bunu bilmiyorsak yine determinizmi etkilemez ki ?

Link to post
Sitelerde Paylaş

etkiler .düzeni bozmazsanız hic bir hareket gözlemleyemezsiniz.

eksik bilgi .

False vacuumda oluşan in determinist sıçramalar determinist fenomenler haline gelir .bu determinizmmi sadece, sıçradığı noktada ve yerde in determinist tapar, geri kalan bütün olgular tekrar determine olmuş olur .

Daha basit bir anlatimla ,

Kara deliğin olay ufkunda olan sicramada ortaya çıkan madde ve anti maddeden ,anti madde kara deliğe düşer madde ise uzaya fırlatılır .sıçrama rastgele olduğu için nerde ve nezaman gercekleseceginin belirsiz olusu onu in determinist yapar

Maddenin evrenimizde ortaya çıkması için önce kütle çekimini aşması gerekir bunuda ancak kara deliklerde yapar

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.


Kitap

Yazar Ateistforum'un kurucularındandır. Kitabı edinme seçenekleri için: Kitabı edinme seçenekleri

Ateizmi Anlamak
Aydın Türk
Propaganda Yayınları; / Araştırma
ISBN: 978-0-9879366-7-7


×
×
  • Yeni Oluştur...