Evrim, Kanun Ve Teori

[Natüralist Ateist 0]

 Normalde böyle bir konu açmayı düşünmüyordum ama buradaki çoğu Müslümanın Evrim Teorisi'nin "sadece bir teori" olduğuna ve "birçok bilim insanının buna inanmadığına" dair iddiaları üzerine açmak istedim. Burada teorinin ve kanunun ne olduğuna dair yanlış anlaşılmalar giderilecek, evrimin nasıl teori olduğu gösterilecektir. Başlayalım.

 

 Teori nedir? Teori, Wikipedia'daki tanımıyla, bir olgunun, sürekli olarak doğrulanmış gözlem ve deneyler baz alınarak yapılan bir açıklamasıdır. Teori, herhangi bir olayı, vakayı, görüngüyü açıklamak için kullanılan düşünce sistemidir. 

 

 Peki kanun nedir? Bir bilimsel kanun, gözlem ve deneylerle iyi desteklenip kanıtlanmış matematiksel prensiptir.

 

 Kanun "Bu nedir?" sorusunu cevaplarken teori "Bu şöyle çalışır." der. Yani ikisi birbirine dönüşmez. Mesela "Hastalık Yapıcı Mikrop Teorisi" hastalıkların sebebinin mikroplar olduğunu gösteren teorinin adıdır. Bir açıklamadır fakat matematiksel prensip değildir. Kütleçekimi Yasası yerçekimini formüle ederken Kütleçekimi Teorisi "neden"ini sorgular.

 

 Genel olarak bakılırsa bir kuram aynı zamanda kanun olabilir, bir kanun aynı zamanda teori olabilir. Aslında bu aynı şeyin farklı kısımlarıdır. Mesela Evrim'de bir popülasyonun allel frekansının seçilime bağlı olarak değişiminin formüllerinden biri şudur:

 

Δp = (p/ῶ) x [(p x ωAA) + (q x ωAB) - ῶ]

 

 Evrimin böyle tarz formülleri yasa iken mekanizmaları da teoridir.

 

 Son olarak: Evrim'in bilimde yeri nedir? Evrim bilimde çok sağlam bir yer edinmiş bir kuramdır. Birçok üniversitede okutulur. 4 tanesini sayalım:

 

1- Toronto Üniversitesi:

 

http://www.eeb.utoronto.ca

 

2- Chicago Üniversitesi:

 

https://pondside.uchicago.edu/ee/

 

3- Madrid Üniversitesi:

 

http://www.ucm.es/bcveng/vetebrate-biology-and-conservation

 

4- Harvard Üniversitesi:

 

https://oeb.harvard.edu

 

 

 Peki neden sadece Evrim'e "teori" denmektedir? Bu soru hatalıdır. Birçok şeye "teori" denir. Mesela Olasılık Teorisi, Oyun Teorisi, Atom Teorisi, Hücre Teorisi ve Germ Teorisi bunlara örnek verilebilir.

 

 Yaratılışçıların bu konuda ne diyeceklerini merak ediyorum.

Mayıs 1, 2018 tarihinde TheRationalAtheist tarafından düzenlendi

[democrossian 0]

Yerçekimi bir yasadır. Kütleler arasında kütlelerinin çarpımıyla doğru, kütle merkezleri arasındaki uzaklığın karesiyle ters orantılı ve kütle merkezlerinden geçen doğrultuda bir kuvvet olduğu yasadır.

 

Kütlelerin birbirlerini neden çektiklerini açıklamak ise teoriye düşer. Benzer şekilde:

 

Tüm canlıların akraba olduğu ve birbirlerinden türedikleri yasadır. Bir türün başka bir türe nasıl dönüştüğü ise evrim teorisiyle açıklanır. Yani evrim yasadır. Evrimin nasıl gerçekleştiği teoridir.

 

Teoriler bilimsel kanıtlar ve bulgularla bir olayın içyüzünü açıklar. Uzay roketiniz yarı yolda patladı mı, hemen bu olayın neden meydana geldiği hakkında teoriler oluşturursunuz. Roketin patladığı somut gerçekliktir, gözünüzün önünde patladı. Ama patlamasına neden olan olayı tekrar başa sarıp gözünüzle göremezsiniz. Ancak bilimsel bulgularla geliştirdiğiniz teoriler yoluyla görmüş kadar emin olabilirsiniz. Ona göre önleminizi de alırsınız ve bir dahaki denemede patlamaz, uzaya çıkar. Artık patlamayacağına emin olunca astronotları bindirip yollarsınız.

[bilgivehis 0]

Konu güzel de yaratılışçılara cevaben yazılmasının pek anlamı olmayacaktır.

Çünkü yasa veya teori, onların kanıt anlayışında yaratılmış olmanın ötesinde bir şey ifade etmiyor.

Yaradanı göster diyorsun kem-küm-lap-lop, öyle ise kanıtlanmış yasayı kabul et diyorsun, bu defa da işlerine gelmiyor.

Zira yaratılışçılık bir dinden öte para, sömürü ve kan üzerine kurulmuş, yüz milyonlarca hizmetlisi olan büyük bir şirkettir.

İşte evrim yasası bu büyük şirketi alaşağı edecek güçtedir, bu yüzden kanıtları kendilerine çevrilmiş silah olarak görmektedirler...

 

[Tengiz 0]

Dünyanın her yerinde teori ve varsayım sözcükleri karıştırılıyor. İlginç bir şekilde, Carl Sagan'ın bile yanlış hatırlamıyorsam bunları karıştırmıştı ve "evrim artık bir teori değildir" demişti. Yanılıyor olabilirim.

 

Bir teorim var deyince "zannım şu" anlaşılıyor lakin bilimsel tabiri farklı tabi teorinin. İnsanlara bunu öğretmek lazım.

[güven 0]

İnsanın teorisi ön görüsü gözlemnen kanıtlanmış  bilmselliyi var ha bilimde bugüne kadar kulandığımız bilgi yanlışa  deneyler gözlemler sayesinde yenisine geçilir bilim kendini beyenmiş egosit deyil hep doğruyu bulmaya çalışır.Ama Allah  sözde aytleri kesin katiyen doğrdur diye yazılmış müslümanlarda mecburen bu ilkel bilimden uzak ayetleri  savunmak zorunda kalıyorlar. bazen bilimele aynı parlelde gitiyini söylemek zorunda kalıyorlar. kuran tefsirlerine bakıyorum eskisi yenisi diye ayet yorumluyorlar yav eskisi yensimi var bu aytlerin  kuran.org. 40 deli var hiçbirininki birbirine benzemiyor islam adına söylüyorum yav allahın aytlerini niye çarpıtıyorsunuz  bu kuranı 1400 yıldır kimse doğru anlayamadı mespler tarikatlar vs. bu ne kardeşim.örnek vereyim bir Allah kutplardan haberi olmazmı  yiycekleri içcekleri o yicekleri kanunları o kültürün dışına çıkamıyor ve diyor ben ayı bir nur yaptım şimdi Allahın bu söylemi teormi kanunmu  bence cahiler yazmış. evernden haberi olmayan 8 köle melekle kendini taşıtıran saçama bir olmayan Allahı konuşturuorlar insanın bir bilimi var Allahın bir bilimide yok hep baştan savma salamış  bir Allah olabilirmi.