Jump to content

TÜRK ATI


Recommended Posts

16 Mart, Batı atçılık ve koşuculuk tarihinin önemli bir günü ve Byerley Türk’ün ölümünün 316’ıncı yıldönümüdür.

Bylerley Türk, doru bir Türk savaş atıdır.

Çok genç yaşında, İkinci Viyana kuşatmasına katılmış, daha sonra Buda kuşatmasında seyisi ile birlikte esir alınarak İngiltere’ye götürülmüş ve orada Byerley isimli bir İngiliz albaya satılmıştır.

O tarihten itibaren Byerley Türk adı ile bilinir.

25 yıllık kısa ömrüne, kahraman bir gazi ve son derece görkemli bir at olarak, biz insanların çoğundan daha değerli başarılar sığdırmış, seceresi Batı dünyasının bütün yarış atlarında devam etmiş, mitolojik karakteri ve ünü günümüze kadar ulaşmıştır.

Herşeyden önce saf ve gerçek bir Türk atı olarak şan ve şerefimizi, biz Viyana ve Buda yenilgilerinden sonra geri çekilirken, o yüceltmiş, günümüze dek taşıdığı Türk adının onur, gurur ve saygınlığını devam ettirmiştir.

Bu muhteşem Türk savaş atının başarılarına şapkamı çıkarıyor, ölüm gününde onu, tutamadığım göz yaşlarımı silmeye çalışarak, huşu içinde anımsıyorum. Ruhu şad olsun.

Byerley Türk, Godolphin Barb ve Darley Arabian ile birlikte, önemli ve başarılı bütün Batı yarış atlarının atasıdır.

Hristiyan’lar tarafından esir alınan ve önce savaşa ve yarışlara sokulduktan sonra damızlık olarak kullanılan Türk savaş atlarının ilki ve en önemlisidir.

Son derece görkemli, iri, yalnız kendisine iyi bakan ve hoşnut eden sahibine sadık, vahşi, bağımsız ve kendi başına buyruk Asya kökenli gerçek bir Türk atıdır. Arap atı değildir.

Beyerley Türk, Balkanlarda bir yerde, 1678 yılının fırtınalı bir Haziran gecesi sabaha karşı, gök gürültüleri ve yıldırımlar arasında, kendisi gibi doru, Zarif adlı bir Karaman kısrağına doğmuştur. İsmi Ateş olan demirkır babası da kendisi gibi ele avuca sığmaz bir aygır ve gazi savaş atıdır.

Rengi annesine, huyu ise babasına çekmiştir. Fırtınalı bir gecede hamileliğinin son anlarını yaşamakta olan Zarif ahırdan kaçarak gecenin zifiri karanlığında kaybolmuş ve ertesi sabah, nehir kenarında doğurduğu tayı ile birlikte, çiftliğe geri dönmüştür.

Byerley Türk’ün anne ve babsının isimlerinden oluşturulan Türkçe bir adı da vardır. Babasının Ateş adının ilk harfi olan A, annesinin Zarif adının ilk harfleri olan Zar ile birleştirilmiş ve kendisine, ateş çocuğu anlamına gelen Azarax ismi verilmiştir.

Yaşamının yaklaşık ilk 10 yılını savaştan savaşa tehlike ve macera içinde geçiren Azarax, bu süreyi hep, kendisine doğduğu günden beri büyük bir şefkat, özen ve itinayla bakan seyisi ile geçirmiş, onunla birlikte esir alınmış ve yine onunla birlikte İngiltere’ye götürülmüştür. Byerley Türk’e aynı seyis İngiltere’de bir yıl kadar daha bakmış, sonra bir gün kayıplara karışmıştır.

Byeley Türk her ne kadar savaşlarda kaybettiği yakın arkadaşları olan diğer savaş atlarının arkasından birkaç gün kişneyerek matem tutmuş ve sonra onları unutmuş ise de, seyisini unutması haftalar almıştır.

Bu arada yemek içmekten kesilmiş ve giderek zayıflamaya başlamıştır.

Albay Byerley, bir kaç ay önce umulmadık bir şekilde bir yarış kazanan, hayranlık duyduğu bu muhteşem Türk savaş ve yarış atının sağlığını uzaktan endişe ile izlemiş ve bir gün kendisine yaşadığı ikâmethanede pişirilen bir pastayı ikram ederek gönlünü kazanmak istemiştir.

Byerley Türk,önüne konulan arpa ve yulafı reddederken, bu beklenmedik ikrama hayır diyememiş ve kaybolan seyisinin ardından matem tutmaktan vaz geçerek, albayın arkadaşlık teklifini kabul etmiştir.

Byerley Türk’ün inanılmaz yaşamı, Türkiye’ye gelip bir at satın alan ve Türkiye’de altı ay at koşturarak araştırma yapan Jeremy James tarafından ölümsüzleştirilmiştir. Kitabın adı:

 

THE BYERLEY TURK

The Incredible Story of the World’s First Thorougbred

 

Stockpole Books tarafından 2005 yılında  yayımlanan bu önemli kitabı, okuması biraz zor da olsa, İngilizce bilen her Türk’e hararetle tavsiye ediyorum.

Kitap bir atın yaşam öyküsünden çok daha fazla bir yapıttır. Aynı zamanda Viyana kuşatmasında ve onu izleyen Türk bozgununda ve daha sonra gelen Buda yenilgisinde yaşanan korkunç acıları dramatik ve gerçekçi bir şekilde bir Türk’ün bakış açısından dile getiren tarhisel bir belgedir de......

Batıda Türk’ün adı bir at tarafından yüceltilirken, Osmanlı imparatorluğunun çöküşünün başlangıcına şahit olunması, çelişkiler dolu tarihimizi süsleyen ve ona renk katan ilginç ironilerden biridir.

Kitabı her ele alışımda duygusallığıma yenik düştüm ve ağladım. Bunu itiraf ediyorum ama, inanın ki utanmıyorum. Yaşamımda kendimi hiç bu kadar duygusal hissetmemiştim. Byerley Türk’ün ölümünü anlatan cümleler her seferinde beni, 316 yıl önce vuku bulan bir trajedinin sonunu sanki hiç beklemiyormuşum gibi, hıçkırıklara boğdu. Bu ilginç deneyimimi sizlerle de paylaşmak istedim.

HACI

http://www.horsetalk.co.nz/reviews/book-rm...erleyturk.shtml

 

UZANIP SANA DOKUNMAK......

Fiziksel de olabilir bu temas ama, ben elbette başka tür dokunmalardan bahsediyorum. Diğerlerinin ruhuna dokunmak. Aklına dokunmak. Kalbine, maneviyatına, benliğine, kişiliğine, duyarlıklarına dokunmak... Zaman ve mekândan münezzeh olarak dokunmak. Çağ atlayarak dokunmak. Sevdirerek dokunmak. Düşündürerek dokunmak. Özlem duyularak dokunmak. Bazan güldürerek, bazan ağlatarak dokunmak. Nostalji duyguları uyandırarak dokunmak. Pişmanlık duydurarak dokunmak. Övünerek dokunmak..... Gurur duydurarak dokunmak.....

Sana hürmetle dokunuyorum..

Kalın ve kaba parmaklarım

Önümde duran küçük fizik varlığınla temas ediyor

Tüylerimin ürperdiğini hissediyorum..

Zarif ve görkemli aslının

Küçük bir kopyasısın ve

Bir elime sığabiliyorsun...

En ufak bir beyaz noktası olmayan

Siyaha çalan koyu kahve rengi teninle

Küçücük bir at heykelisin..

Zarif ve mütenasip vücutlu olmana rağmen

Güçlü ve görkemlisin...

Sen muhteşem bir Türk atısın.

Kimin kime dokunduğu ise ayrı bir olay..

Doğrusunu istersen

Ben sana değil

Sen bana dokunuyorsun..

Yüzlerce yıl ötedeki

Gizemli bir dünyadan

Bir ruh gibi geliyor

Ve beni etkiliyorsun..

Bana verdiğin hazzı ve hüznü

Neş’eyi ve kederi

Çoşku ve düş kırıklığını

Umut ve umutsuzluğu

Anlatmam olanaksız..

Beni aynı zamanda hem ağlatıyor

Hem de kahkahalar boğuyorsun..

Seninle iftihar ediyorum...

Fizik varlığın doğaya döneli aradan 316 yıl geçti. Ama sen hala bize dokunuyor, ruhsallığımıza hitabediyorsun. Senin de kendi zamanında neler hissettiklerini bilmek isterdik. Bu elbette olanaksız. Her at aynı şeyleri mi hisseder? Türk savaş atları savaşta ve barışta hep aynı mı hissederlerdi?

Türk ismini yücelten yalnız insanlar mıdır? Türk’lerle binlerce yıl omuz omuza savaşan atlar Türk olamaz mı? Kahraman olan yalnız Türk’ler midir? Türk atları da kahraman olamaz mı?

Ruhun şad olsun Byerley Türk..

HACI

 

 

Link to post
Sitelerde Paylaş
5 saat önce, Ali Genco yazdı:

Abiciğim güzel yazmışsın şiir de çok iyi fakat ben de bir zamanlar Arap atı Kafkaslı'ya hayrandım, ölümü sonrası çok üzüldüm. Arap atı olması Türk atı olması neyi değiştirir abi?

https://m.youtube.com/watch?v=_fwQ4uxKONw

 

Arap asıllısın galiba.. Bu beni rahatsız etmiyor ama seni rahatsız ediyor gibi bir yorum yapmışsın.

Batı yarış atlarının kökeninin Türk atı olması biz Türk kökenliler için bir onur ve gurur meselesi.

Ben Türk olmayanı eleştirmiyorum.

Türk olanla gurur duyuyorum.

Umarım aradaki farkı görebiliyorsundur...

Ölen Arap atı için ben de matem tutarım.

Link to post
Sitelerde Paylaş
3 saat önce, haci yazdı:

Arap asıllısın galiba.. Bu beni rahatsız etmiyor ama seni rahatsız ediyor gibi bir yorum yapmışsın.

Batı yarış atlarının kökeninin Türk atı olması biz Türk kökenliler için bir onur ve gurur meselesi.

Ben Türk olmayanı eleştirmiyorum.

Türk olanla gurur duyuyorum.

Umarım aradaki farkı görebiliyorsundur...

Ölen Arap atı için ben de matem tutarım.

Rahatsız olduğum bir durum yok ayrıca ben de Türküm. Bazı kaynaklarda Arap atı olarak geçiyor ve şayet öyle olsaydı kahramanlıklarını yok mu sayacaktık anlamında bir soruydu. Kafkaslı hakkında yaptığın yorumdan zaten fark etmeyeceğini belirtmişsin. Bu arada okumak isteyen için kitabın Türkçesi de var.

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...