Jump to content

Kütleçekim dalgalarının tespiti


Recommended Posts

Ligo gözleminde iki karadeliğin birleştiği zaman büyük kütle kaybının yaşandığı ve bu birleşmede oluşan kütle çekim dalgalarının tespit edildiği ifade ediliyor. 

Bildiğiniz üzere karadelikler uzay zamanı sonsuz eğimle büktükleri için olay ufkunun dışına değil kütlenin ışığın dahi kaçabilmesi imkansız. Sadece olay ufku sınırında hawking ışıması nedeniyle kütle kaybedebilir. Anladığım kadarıyla burada mekanizma hawking ışıması da değil. 

Bu durumda nasıl oluyor da iki karadelik birleşirken neredeyse güneşin 3 katı büyüklüğünde bir kütle kaybı oluşabiliyor? 

Link to post
Sitelerde Paylaş
14 dakika önce, alpcakir yazdı:

Ligo gözleminde iki karadeliğin birleştiği zaman büyük kütle kaybının yaşandığı ve bu birleşmede oluşan kütle çekim dalgalarının tespit edildiği ifade ediliyor. 

Bildiğiniz üzere karadelikler uzay zamanı sonsuz eğimle büktükleri için olay ufkunun dışına değil kütlenin ışığın dahi kaçabilmesi imkansız. Sadece olay ufku sınırında hawking ışıması nedeniyle kütle kaybedebilir. Anladığım kadarıyla burada mekanizma hawking ışıması da değil. 

Bu durumda nasıl oluyor da iki karadelik birleşirken neredeyse güneşin 3 katı büyüklüğünde bir kütle kaybı oluşabiliyor? 

Ölçme hatası vardır.
Schwarzschild yarıçapı birleşme öncesi ve sonrası hatalı ölçülmüştür.

Daha doğrusu tolerans değeri altında kaldığı için kesin ölçüm yapılamaz.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Schwarzschild_yarıçapı

Link to post
Sitelerde Paylaş

Gerçi orada kütleçekim dalgaları nedeniyle enerji kaybettiği ifade ediliyor ve kütleçekim dalgaları pek doğal olarak zaten olay ufkundan kaçabiliyor. Ancak bu durumda birleşmeler harici de karadelikler veya özellikle tüm büyük kütleler kütleçekim dalgaları yayarak zaten kütle kaybetmeliler. Yani karadeliklerin, yıldızların, nöron yıldızlarının vs. durmadan kütle kaybediyor olmaları lazım. İlginç geldi bana. 

Bu karadelik birleşmesi gözleminde 29 ve 36 güneş kütleli iki karadelik birleşerek 62 güneş kütleli bir karadelik oluşturuyor 3 güneş kütlesi enerji kütleçekim dalgaları şeklinde uzaya yayılıyor. 

Karadelikler hawking ışıması dışında kütle kaybetmezler söylemi yanlış o zaman. 

tarihinde alpcakir tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

Enerji bilgidir. Bilgi enerjidir. Bir uzay cisminin varlığından ve davranışlarından haberdar oluyorsak, o uzay cismi etrafa enerji yayıyordur.

Örneğin ayı hem görüyoruz hem de varlığından gel-git olayı ile haberdarız.

Karadelikleri göremiyoruz ama, yakınlarındaki yıldızların davranışlarından ve çok hızlı hareketlerinden orada bir gök cisminin olması gerektiği çıkarımını yapıyoruz. Hawking radyasyonu da bize bilgi olarak ulaşıyor. Bu gözlemlere dayanarak her uzay cisminin etrafa enerji yaydığı, yani enerji kaybettiği, sonucunu çıkarabiliriz.

 

Link to post
Sitelerde Paylaş
On 16.01.2020 at 17:21, alpcakir yazdı:

Ligo gözleminde iki karadeliğin birleştiği zaman büyük kütle kaybının yaşandığı ve bu birleşmede oluşan kütle çekim dalgalarının tespit edildiği ifade ediliyor. 

Bildiğiniz üzere karadelikler uzay zamanı sonsuz eğimle büktükleri için olay ufkunun dışına değil kütlenin ışığın dahi kaçabilmesi imkansız. Sadece olay ufku sınırında hawking ışıması nedeniyle kütle kaybedebilir. Anladığım kadarıyla burada mekanizma hawking ışıması da değil. 

Bu durumda nasıl oluyor da iki karadelik birleşirken neredeyse güneşin 3 katı büyüklüğünde bir kütle kaybı oluşabiliyor? 

 

Sevgili alpcakir.

İki kara delik birleşmeden önce birbiri etrafında dönüyorlar. Kütle ve enerji kaybı nedeniyle aradaki uzaklık gittikçe azalıyor. Aralarındaki uzaklık azaldıkça yörünge hızları arttıkça artıyor. Bir biri etrafında devir sayısı nihayetinde, saniyede on binlerle ifade ediliyor.

 

Kütle kaybı için nedenler:

1- Kara deliğin çevresinde, henüz kara deliğe düşmemiş olan ve kara deliğin çevresinde hala dönmekte olan gök cisimleri olabilir. Kara delikler birbiri etrafında muazzam hızle dönerken, bu gök cisimlerinin bazıları yörüngeden fırlayıp kara deliği terk etmiş olabilirler.

 

2- Kütle çekim dalgaları. Teorik olarak kütlesi olan ve ivmelenen her cisim kütle çekim dalgası yayıyor. Bu durumda; yörüngesi olan her gök cismi kütle çekim dalgası ile enerji kaybediyordur. Bu kural tabi Dünyamız için de geçerlidir. Dünyamızın kütle çekim dalgaları ile kaybettiği enerjinin gücü bir kaç yüz watt ise karadeliklerin birbiri etrafında dönerken harcadığı enerjinin gücü sanırım 10^10 watt ile ancak ifade edilebilir. Bu enerji, olay ufkunun içinden gelerek kara delikten kaçan bir enerji türü değildir. Bu enerji olay ufkunun dışında, kütle çekim alanında var olan enerjidir. Enerji de kütle özelliği gösterdiğinden ( E = m*c^2 ), enerji kaybı aynı zamanda kütle kaybı oluyor.

 

Sevgiler

Link to post
Sitelerde Paylaş
23 saat önce, DreiMalAli yazdı:

 

Sevgili alpcakir.

İki kara delik birleşmeden önce birbiri etrafında dönüyorlar. Kütle ve enerji kaybı nedeniyle aradaki uzaklık gittikçe azalıyor. Aralarındaki uzaklık azaldıkça yörünge hızları arttıkça artıyor. Bir biri etrafında devir sayısı nihayetinde, saniyede on binlerle ifade ediliyor.

 

Kütle kaybı için nedenler:

1- Kara deliğin çevresinde, henüz kara deliğe düşmemiş olan ve kara deliğin çevresinde hala dönmekte olan gök cisimleri olabilir. Kara delikler birbiri etrafında muazzam hızle dönerken, bu gök cisimlerinin bazıları yörüngeden fırlayıp kara deliği terk etmiş olabilirler.

 

2- Kütle çekim dalgaları. Teorik olarak kütlesi olan ve ivmelenen her cisim kütle çekim dalgası yayıyor. Bu durumda; yörüngesi olan her gök cismi kütle çekim dalgası ile enerji kaybediyordur. Bu kural tabi Dünyamız için de geçerlidir. Dünyamızın kütle çekim dalgaları ile kaybettiği enerjinin gücü bir kaç yüz watt ise karadeliklerin birbiri etrafında dönerken harcadığı enerjinin gücü sanırım 10^10 watt ile ancak ifade edilebilir. Bu enerji, olay ufkunun içinden gelerek kara delikten kaçan bir enerji türü değildir. Bu enerji olay ufkunun dışında, kütle çekim alanında var olan enerjidir. Enerji de kütle özelliği gösterdiğinden ( E = m*c^2 ), enerji kaybı aynı zamanda kütle kaybı oluyor.

 

Sevgiler

 

Sevgili DMA

Enerji kaybından bahsederek ilginç bir konuya değinmişsin. Bildiğin üzere enerjinin tutumu yasasına göre enerji ne yok olur ne de yoktan var olur. Sadece bir türden başka bir türe geçer ve bu süreç sırasında kullanılabilirliği azalır ki ona da entropi denir.

E=M*C^2 denklemi enerji kaybının aynı zamanda kütle kaybı olduğunu değil, kütle ve enerjinin birbirlerine dönüştüklerini ve aynı şey olduklarını ifade eder.  Fizikte enerji kaybından bahsedilmez.

Link to post
Sitelerde Paylaş
Bir saat önce, haci yazdı:

 

Sevgili DMA

Enerji kaybından bahsederek ilginç bir konuya değinmişsin. Bildiğin üzere enerjinin tutumu yasasına göre enerji ne yok olur ne de yoktan var olur. Sadece bir türden başka bir türe geçer ve bu süreç sırasında kullanılabilirliği azalır ki ona da entropi denir.

E=M*C^2 denklemi enerji kaybının aynı zamanda kütle kaybı olduğunu değil, kütle ve enerjinin birbirlerine dönüştüklerini ve aynı şey olduklarını ifade eder.  Fizikte enerji kaybından bahsedilmez.

 

Sevgili haci,

Haklısın! Kurduğum cümle yanlış anlaşılabiliyor. Toplam enerji elbette kaybolmaz, her zaman sabit kalır.

Umarım söylemek istediğim yine de doğru anlaşılmıştır.

 

Sevgiler

Link to post
Sitelerde Paylaş

Bilgiler için teşekkürler DreiMalAli. 

 

İvmelenen kütleler enerjisini hızından mı (kinetik enerji kaybı nedeniyle mi) kaybediyor yoksa başka bir mekanizma mı var? Sadece rölatif kütle kaybı mı var yani? 

 

 

 

tarihinde alpcakir tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
13 saat önce, alpcakir yazdı:

Bilgiler için teşekkürler DreiMalAli. 

 

İvmelenen kütleler enerjisini hızından mı (kinetik enerji kaybı nedeniyle mi) kaybediyor yoksa başka bir mekanizma mı var? Sadece rölatif kütle kaybı mı var yani? 

 

 

 

 

İvmelenen kütlenin enerjisi azalmaz, artar.

Link to post
Sitelerde Paylaş
On 20.01.2020 at 17:21, haci said:

 

İvmelenen kütlenin enerjisi azalmaz, artar.

Hızı yavaşlayan bir kütlenin de negatif ivmesi vardır. Kinetik enerjisini bir yere aktarıyordur bu durumda yani enerji kaybediyordur. Gerçi sorudan anlamışlardır arkadaşlar. Benim merak ettiğim sadece hız kaybı nedeniyle mi rölatif kütleden kaybettikleri idi. Eğer öyleyse zaten birbirleri etrafında dönüş hızları arttıkça kazandıkları rölatif kütleyi kaybedeceklerdi. Burada bu olay yaşanmadan önce kazandıkları rölatif kütleyi kaybettikleri adına bir şey yazmıyor. Dolayısı ile asıl merak ettiğim konuya gelmek gerekirse örneğin dünya güneş etrafında belirli bir hızda ve ivmeyle dönüyor. İvmelenen kütleler de kütle çekim dalgaları yayıyor. Dünya bu durumda kütle kaybediyor. Sadece kinetik enerjisinden mi kaybediyor yoksa örneğin bir elektronundan protonundan mı kütle kaybediyor. Ligo gözleminde 3 güneş enerjisinden bahsediliyor. Bu kaybı karşılayacak kinetik enerji kaybı mı var ki kinetik enerji ile kazandığını kaybettiğini varsayıyordum ben totalden kayıp beklemiyordum.  Yani birbirlerine yaklaşmadan önce x ve y kütleli karadelikler birbirlerine yaklaşıp kütleçekim nedeniyle hızlanarak kinetik enerjilerini artırarak x+z ve y+q rölatif kütlelerini kazandılar. birleştikleri zaman z ve q enerjilerini kaybettiler. Ancak kendi kütlelerinden kaybedemezler gibi. Gözlem beklediğimden farklı olunca anlamaya çalışıyorum.

tarihinde alpcakir tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş
On 20.01.2020 at 15:21, haci yazdı:

 

İvmelenen kütlenin enerjisi azalmaz, artar.

 

Sevgili haci.

İvme deyince aklımıza hep hız artması gelse de, ivmelemek sadece hız artımı değildir. Bir cismin yön değiştirmesi de bir ivmelemedir. Çünkü cismi yön değiştirmeye zorlayan bir kuvvetin verlığını gerektirir. Bu anlamda; mesela bir gök cisminin yörüngesi tam çember ise, yörünge hızının mutlak değeri sabit kalır ama gök cisminin hızının yönü değiştiği için o ivmelenmiş olur.

 

Sevgiler

Link to post
Sitelerde Paylaş
On 21.01.2020 at 21:40, alpcakir yazdı:

Hızı yavaşlayan bir kütlenin de negatif ivmesi vardır. Kinetik enerjisini bir yere aktarıyordur bu durumda yani enerji kaybediyordur. Gerçi sorudan anlamışlardır arkadaşlar. Benim merak ettiğim sadece hız kaybı nedeniyle mi rölatif kütleden kaybettikleri idi. Eğer öyleyse zaten birbirleri etrafında dönüş hızları arttıkça kazandıkları rölatif kütleyi kaybedeceklerdi. Burada bu olay yaşanmadan önce kazandıkları rölatif kütleyi kaybettikleri adına bir şey yazmıyor. Dolayısı ile asıl merak ettiğim konuya gelmek gerekirse örneğin dünya güneş etrafında belirli bir hızda ve ivmeyle dönüyor. İvmelenen kütleler de kütle çekim dalgaları yayıyor. Dünya bu durumda kütle kaybediyor. Sadece kinetik enerjisinden mi kaybediyor yoksa örneğin bir elektronundan protonundan mı kütle kaybediyor. Ligo gözleminde 3 güneş enerjisinden bahsediliyor. Bu kaybı karşılayacak kinetik enerji kaybı mı var ki kinetik enerji ile kazandığını kaybettiğini varsayıyordum ben totalden kayıp beklemiyordum.  Yani birbirlerine yaklaşmadan önce x ve y kütleli karadelikler birbirlerine yaklaşıp kütleçekim nedeniyle hızlanarak kinetik enerjilerini artırarak x+z ve y+q rölatif kütlelerini kazandılar. birleştikleri zaman z ve q enerjilerini kaybettiler. Ancak kendi kütlelerinden kaybedemezler gibi. Gözlem beklediğimden farklı olunca anlamaya çalışıyorum.

 

Sevgili alpcakir.

 

Konum olmadığı için ayrıntıları hakkında fazla bir şey söyleyemem. Sadece tahminlerimi belirtebilirim. Saf enerji, pür enerji gibi teorik tanımlamaları bir kenara bırakırısam, enerji her zaman bir "taşıyıcıya" muhtaçtır. Bu taşıyıcı bir kütle olabilir, elektron, proton foton veya nötron olabilir. Bunların hepsi kütle özelliği gösteren şeylerdir. Kütle çekimi için (henüz teorik olsa da) gravitonlardan bahsediliyor. Korkunç hızlarla birbiri etrafında dönen kara deliklerin kütle çekim dalgası olarak graviton kaybetmeleri bir kütle kaybıdır.

 

Sevgiler

Link to post
Sitelerde Paylaş
On 23.01.2020 at 00:27, haci yazdı:

Bu biraz zor bir konu...

Bir soru ile açıklayabiliriz.

 

Atom bombasında enerji kaybeden madde nedir? Atomun hangi öğesi enerjiye dönüşüyor?

 

Atomun parçacıkları arasındaki bağın kopması olabilir mi?

 

Sevgiler

Link to post
Sitelerde Paylaş
18 dakika önce, DreiMalAli yazdı:

 

Atomun parçacıkları arasındaki bağın kopması olabilir mi?

 

Sevgiler

 

Doğru bir tahmin sevgili DMA....

Strong (güçlü) nükleer kuvvete bağlı bir enerjinin açığa çıkması.

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...