Jump to content

Ezra(Uzeyr) Tanrının oğlu mu? Dinler arası değerlendirme


Recommended Posts

Putperest bir şairin Uzeyr'e tapılması hakkındaki sözü o dönemin Yahudilerinin dini yaşayışı hakkında bir veri sağlar diyebilmek için bunun Yahudi dini ilahi şiirlerinde karşılık bulması gerekir, dini şiirler dini yaşayışa işaret eder, 7.yüzyıl hicaz Yahudilerine atfedilecek Arapça veya İbranice böyle bir piyyut bulan olursa atmasını beklerim. Enam 101'in tefsirlerine baktığımda orada da özelde Uzeyr'e ayetteki "kendilerine bizden güzellik geçmiş olanlar" lafzıyla atıfta bulunulmuştur yani umumi bir lafız tahsis edilmeye çalışılmış. Bu ayeti incelerken Abdullah bin Zibara'nın sözüne denk geldim:

أما والله لو وجدته لخصمته ، فسلوا محمدا: أكلّ من عبد من دون الله في جهنم مع من عبده؟ فنحن نعبد الملائكة ، واليهود تعبد عُزَيرا ، والنصارى تعبد المسيح عيسى ابن مريم ، فعجب الوليد بن المغيرة ومن كان في المجلس من قول عبد الله بن الزّبَعْرى ، ورأوا أنه قد احتج وخاصم ، فذكر ذلك لرسول الله صلى الله عليه وسلم من قول ابن الزّبَعْرى، فقال: رسول الله صلى الله عليه وسلم: " نعم كل من أحب أن يعبد من دون الله فهو مع من عبد ، إنما يعبدون الشياطين ومن أمرهم بعبادته " ، فأنـزل الله عليه ( إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ )

Her durumda Müslümanlara göre kuran bölgesel ve tarihsel açıdan bizzat kendisinin kaynak olduğu dikkate alınırsa ve Allah'ın kelamı olduğu varsayılırsa onlar böyle bir gerçekliğin olduğunu kabul edeceklerdir ancak dini şiirlerde edebi olarak da Uzeyr'in bizzat Yahudilerce bu kadar öncelendiği bir kanıta yani bunun bir şekilde Yahudilikteki karşılığına ihtiyaç vardır ki bu iddia bir iftira olmaktan ileri gidebilsin, kuranın evrenselliği dikkate alınıp bu tüm yahudilere genellendiğinde zaten oluru yok.

İncelediğim kaynak:http://quran.ksu.edu.sa/tafseer/tabary/sura21-aya101.html

Link to post
Sitelerde Paylaş

Yukarıda incelediğim kaynağı Arapçasından okumalarım üzerine yorumum :

Kaynaktan Enbiya 101’e göre benim anladığım genel lafız İsa ve Annesi, Üzeyir ve Meleklerden tapılanlar kendilerine güzellik verilmiş olanlardır ve onlar Allah’a itaat eden ibadet eden kimselerdir, dolayısıyla onlar aslında kendisine tapılmasını istememiş olduklarından onlar tapınıldığı için suçlu değillerdir kaynakta sadece İsa’yı zikredenler de var karışık. Peygamber ise Allahtan başka şeye tapanların taptıklarıyla beraber(belki cehennemde) olduklarını ve bunun da şeytanın işlerinden olduğunu söylüyor. Ruhban ve Hahamlara tapanlar için de onların Allah’a itaatten ayrıldıklarını söylüyor. Öncelikle senet zincirlerinin sıhhatlerini kontrol etmedim ama anlaşılan o ki heretik bir Yahudi kolundan bahsediyorlar ki bunu Ortodoks Yahudi mezhebi kayda almamış. İşin ilginci Allah nasıl oluyor da gerçek Yahudilikmiş gibi Yahudiliğe karşı çıkıyor.

Tevbe 30. Ayetten hafızasından Tevrat yazdığı için Üzeyir hitabet sanatı ile küçültmeyle alaya alınmış olması da mümkün. Müslümanlar Üzeyir konusunda onun değerli bir şahsiyet olup olmadığı konusunda bölünmüş vaziyetteler onun aşağılık biri olması Müslümanlara atfedilebilir. Enam 101. Ayette müfessirler tefsir yapacaklar diye ayeti bağlamından koparmış olabilirler siyak sibağa uygun düşünülürse bu genel lafıza tahsis edilecek hususi yani spesifik anlam cennete gidecek müminlerdir mantıken meleklere cennet vaad edilmediğine göre ve iştah(enbiya 102’de) lafzı meleklere verilemeyeceğine göre ve kıyametten önce melekler ne melekleri ne isayı ne üzeyiri karşılamayacağına göre tefsir kronolojik olarak mantığa oturmuyor, sadece İsa kastedilmiş denmesi bile tefsirde abes kaçıyor, bunu yazıyorum çünkü Müslümanların özellikle selefilerin bu tip şeyleri sorgulayabileceğine inanmıyorum. Bu ayetin Tevbe 30 ile tek alakası Enam 101.ayete atfedilen İbni Zibaranın rivayetidir.

Müslümanların tek çıkış yolu kuranın tarihsel ve bölgesel bir kitap olduğunu kabul edip kuran ile İslam propagandası yapıldığını onaylamaktır, Allah Yahudiliği heretik Yahudilerden öğrenmiş gibi gözüküyor ki onları şirkle suçlamış. Peygamber recm cezasını, aşure orucunu da Yahudilerden öğrenmemiş midir? Neden bu oruç 1 gün tutulması gerekirken sırf Yahudilere benzememek için 2 gün tutulur? Bu oruçlar hangi sebeple İslama girmiştir neden böyle bir oruç varken Mekkede tutulmadı? Sad bin Muaz hangi kitaba dayanarak Yahudiler aleyhine hüküm vermiştir (tesniye 20.bab 10-15 ayetler) ve bu kuran’a maide 33. Ayet olarak girmiştir?

Link to post
Sitelerde Paylaş

Sonradan okuyunca fark ettim Enam 101 yazıp durmuşum, yanlış olmuş Enbiya 101'i kastediyorum, Enam 101 de tevhid temalı bir ayet tevhidi Allah'ın eşi benzeri yani bir müsavisinin olmamasıyla örneklendiriyor onun gerçek/somut anlamda bir oğlunun olmamasıyla ilgili.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Süleyman isminin orijinali İbranicede Şolomon olduğu halde Arapçaya küçültme formunda ismi tasgir olarak geçmiştir Arapçada Selman'dan Süleyman olmuştur. İbranicede şalom Arapçada selam kökünden gelir anlamı barış ve huzurdur. Bu isim İbraniceden Arapçaya geçerken İbranicedeki şin Arapçadaki sin olmuştur geri kalan kökler aynı kalmıştır. Şolomon'a Kuranda ismi tasgir olarak Süleyman denmesi muhakkak ki onun Allah tarafından sevgili biri sayılmasından kaynaklıdır. Dilsel olarak Ezra’nın Üzeyir olmasıyla Şolomon’un Süleyman olması benzerlik gösteriyor, kökler aynı olsa da bilhassa ismi tasgir olarak Arapçaya geçmişler.

Bu iki isim ismi tasgir babının doğası gereği sevimlilik veya hakir görmek için küçültülmüştür hangi anlamda kullanıldığı ancak Kuranın bağlamından anlaşılabilir. Bu isimlerin Araplarda meşhur kullanımının bu yönde olması neden ismi tasgir babının kelimeye verdiği anlamı askıya alsın? Belki de Muhammed sadece alıntı yapmak için Üzeyir dedi dersek Müslümanlar Tevrat’ın tahrifini kime/kimlere dayandıracaklar. Tüm dünyadaki Yahudilerin bütün işi kutsal kitaplarını tahrif etmek miydi?

Kuranın Yahudileri Kral Süleyman’ı sevmiyor gibi bu sadece ayetten anladığım rivayetlerin güvenirliklerinden endişeli olduğum için koymadım isteyenler Celaleyn tefsirinin Bakara 102. Ayetine bakabilir. Tarihte bu Yahudiler hangi nedenle Süleyman’ı peygamberliğe yakıştırmıyorlarsa da bu nasıl bütün Yahudiliğe atfedilir? Ortodoks Yahudiler Kral Süleyman’ı 48 peygamberden 1’i olarak sayarlar. Kuranın genelleyici üslubu açısından bu konu da Ezra konusuyla benzer. Medine kozmopolit bir yerdi birden fazla Yahudi kabilesi orada yaşıyordu Allah nasıl böyle konuşuyor anlamak güç, dünyadaki tüm Yahudiler o coğrafyada yaşamadı.

İslam Yahudilere Süleyman’ın günahkâr olmadığı yönünde itiraz etse de Süleyman’ın diğer ismi olan “Kohelet” Ketuvim Kohelete göre günahlarından dönmüştür(kohelet yani Vaiz 1.bölüm 1.ayetten başlayarak bakınız hatta tüm bölümleri okunmaya değer). Dikkat çektiğim şey İslam’a göre Süleyman hiç günah işlememiş masum bir imam gibi tanıtılıyor yani ismet sıfatı olan bir peygamber olarak. Her iki dine göre de ana mezhepler dikkate alınırsa sonuçta Süleyman değerli biri ama onun hayat hikâyesinde zıtlaşıyorlar. O dönemde Yahudiler Üzeyire tapıyor muydu bilmem ama Hristiyanlar İsa’yı ilah olarak görüyorlar. Bugün Müslümanlar neden Yahudilere gönül rahatlığıyla müşrik diyemiyor oluşunu düşünebilrler.

tarihinde Kaz tarafından düzenlendi
Link to post
Sitelerde Paylaş

עֶזְרָא‎ Okuduğum bir makalede Ezranın Azar şeklinde Arapçaya geçmesi gerektiği yazıyor bunu diyen Samval ibni yahya el mağribi, kendisi sonradan Müslüman olan bir Yahudi’ymiş.

עֶזְרָא

3 noktalı olan seggol e olarak kısa okunur. Ayn harfinin altında ע‎
Dikey 2 noktalı olan Shva nah cezm gibi okunur. Ze harfinin altında ז‎
Kısa T gibi olan Kamatz uzatarak a okunur. Ra harfinin altında ר‎

Hemen sonrasında da elif א geliyor Arapça olarak düşünürsek fetha harekeli Ra harfinden sonra elif veya elifi maksure geliyor gibi düşünülebilir. Böylece Ezra oluyor. Ze harfinde shva nah varken biz nasıl bu kelimeyi Azar okuyacağız anlamadım. Ezra zaten o dönemde ismi tasgir formuna girmiş Üzeyir olmuş ben sadece doğru hatırlıyorsam Endülüslü İbni Hazmın Ezrayı Azra olarak yazdığını okudum. Samval ibni yahya el mağribi Ezranın hafızasından Tevrat uydurduğunu da söylüyor.

Makalede işe yarayacak bir başka bilgi Aaronides olan rahip ailesinden Ezra’nın Davud hanedanının itibarını düşürmek istediği ve hanedanın nüfuzunu azaltmak istediği yazıyor. Kurana göre Arabistandaki Yahudilerin Davud’un soyundan gelen Süleyman’ı sevmemeleri bu ilişki içinde yorumlanabilir. Makalede Dustan hizbinin Ezra’ya Tanrının oğlu olarak saydığı ve taptığı yazıyor. Bu Dustan hizbi Samaryada yaşamış diyor ama sinagogları nerede nasıl Ezra’ya tapmışlar somut bir şey yok, olması gereken ayeti içerik olarak haklı çıkarmak olmamalı tam olarak anlamak için bu hizbin sebebi nüzul ile ilişkisi nedir Peygamberle nasıl konuştular. Hayberde öldürülen Sallam bin Mişken ve beraberindeki Yahudiler veya Finhas bin Azura Dustan hizbi miydi? Açması gerek. Bölgesel olarak Arabistanla ve o yüzyıl ile bağdaşmalı.

https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarr/issue/58733/800557

Link to post
Sitelerde Paylaş

"Okuduğum bir makalede Ezranın Azar şeklinde Arapçaya geçmesi gerektiği yazıyor" şurada hata yapmışım Arapça Azar olsaydı Üzeyir olurdu yazıyor dolayısıyla Ezra ile Üzeyir bağlantısız demiş. Böyle diyebilir ama katılmıyorum. Kul anlamına gelen Abd Ubeyd olabiliyorsa Ezra da Uzeyr olabilir. Bir önceki postumun son paragrafı hariç boşa yazmışım.

Link to post
Sitelerde Paylaş

İbni hazm Fasl 1. cilt 663'e bakarsanız ezranın Azra yazıldığını görürsünüz, Arapça düşünürsek Ezranın sonundaki elifi maksure derken elifi maksurenin kelimenin kökü olmadığını belirtmek isterim Mustafadaki elifi maksure gibi olur. İbni Hazm Ezra yazarken hemze ile bitirmiş Ezrail Varrak yazmış kaynağın arapça metnine bakabilirsiniz. Aaron ailesi derken de Harunun soyu demek istenir Musanın kardeşi olan Harun Ezranın büyük atasıdır aynı şekilde Serayanın da atasıdır kafa karışıklığı olmasın diye yazıyorum.
Ezra bin şerhiya
Ezra el verrak
Ezra the scribe
Üzeyir
aynı kişiler.

Ezra Üzeyir değilse Şolomon da Süleyman değil demenin mahsuru olmaz çünkü Metatronun bilmem kaç sıfatından Ezra Azaryahudur demek anlaması kolay olan değil Allah isteseydi Metatron derdi onun sıfatlarından birini Azaryahu'yu değil ki onu bile Azaryahu şeklinde tam söylememiş, Allah Allamei Cihan bir varlık sonuçta bu yüzden özellikle Uzeyr dediği için bir küçültme nüansı aradım. Yazdıklarımı çoğunlukla kontrol ediyorum kritik bir hata yaptıysam düzeltmişim ama kaynakları bıraktığım için bir sorumluluk hissetmiyorum.

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...