Jump to content

dicto simpliciter (mantık hatası)


Recommended Posts

dicto simpliciter: geniş açıklamalar yapıp her özel durum için doğru olacağını bekleme safsatası. diğer adıyla, genelleme. örnek: ''ortalama kadınlar erkekler kadar güçlü değildir ve silah taşımaya daha az yatkındırlar. bu yüzden kadınlar kendi ağırlıklarını askeri alanlarda çekemezler'' problem ise genelleme yapılan açıklamanın doğru olabileceğidir (ortalama bir kadın gerçekte bir erkekten zayıftır), ama bu açıklama grubun her üyesi için geçerli olmak zorunda değildir (ortalamadan üstünde daha güçlü olan bazı kadınlar vardır).

felsefede böyle bir mantık kuralı var ama, örnek vermek gerekirse

-islam zararlıdır

-tecavüz zararlıdır

-başkasına acı çektirmek zararlıdır

bu tarz genellemeler için eksik noktalar şu şekilde olabilir

- islamın faydalı olduğu noktalar da olmuştur( illa ki vardır bi iki tane, vurmayın :) )

- tecavüzün zararlı olmadığı anlar da vardır, meshebine göre değişir yani fantezi dünyasının sınırı yok gibi

- acı çektirmekten hoşlanan mazoşitsler olabilir.

şimdi benim anlamadığım nokta şu

genelleme yapabilmek için mantık kurallarına tamamen uymak şart mıdır? sosyolojik tespit yapmak akla şirk koşmak gibi bir şey mi anasını satiyim :)

en azından belli bir yüzdeyle işimizi görelim.

bu konuda beni aydınlatabilecek biri varsa buyursun yazsın.

Link to post
Sitelerde Paylaş

bu da dahil olmak üzere bütün genellemeler hatalıdır demiş evelibirisi...

bilimsel verilere ne diyeceğiz o zaman?

onlarında zamanla değişebilecek bilgiler içerdiğini öne sürersen septisizme geçeriz. sonra da septisizmi nasıl temellendirdiğini sorarım. konu bambaşka bir yere gider.

formatın dışına çıkmayalım lütfen :D

Link to post
Sitelerde Paylaş

Aşırı genelleme yapmak psikolojide “düşünce hatası” olarak değerlendirilir. Örn: Erkeklere güvenilmez. Sıradan genelleme yaparken de mantık kurallarına tamamen uyarsanız bütün genellemeler hatalı olur. Örn: Erkekler kadınlardan hoşlanır.

Sosyologlar istatistik yaparlar. Ortaya bir sonuç çıkar ve topluluğun davranış biçimini tespit ederler. İstisnalar da kaideyi bozmaz. Örn: Mazoşistin biri sadistin birine aşık olur.

Genelleme yapan bir topluluk (örn:ateistler) için de böyledir bu. Ateistler, dinin, tecavüzün ve başkasına acı çektirmenin zararlı olduğunu söylerler. Bir genelleme yaparlar. Bunu yaparlarken mantık kurallarına tamamen uymazlar. İstisnai durumların oluşabileceğini bilirler.

Link to post
Sitelerde Paylaş

Aşırı genelleme yapmak psikolojide “düşünce hatası” olarak değerlendirilir. Örn: Erkeklere güvenilmez. Sıradan genelleme yaparken de mantık kurallarına tamamen uyarsanız bütün genellemeler hatalı olur. Örn: Erkekler kadınlardan hoşlanır.

Sosyologlar istatistik yaparlar. Ortaya bir sonuç çıkar ve topluluğun davranış biçimini tespit ederler. İstisnalar da kaideyi bozmaz. Örn: Mazoşistin biri sadistin birine aşık olur.

Genelleme yapan bir topluluk (örn:ateistler) için de böyledir bu. Ateistler, dinin, tecavüzün ve başkasına acı çektirmenin zararlı olduğunu söylerler. Bir genelleme yaparlar. Bunu yaparlarken mantık kurallarına tamamen uymazlar. İstisnai durumların oluşabileceğini bilirler.

istisnai durumların olabileceği demek genelleme yapmak için büyük bir engel değil yani? bunu da dile getirirsek problem kalmıyor herhalde

Link to post
Sitelerde Paylaş

birisi seni onaylamazsa düşüncenin doğru olabileceğini nerden bilebilirsin?

bilebilirmisin bilemezmisin?

bildiğinden nasıl emin olabilirsin?

sorunun konu ile bağlantısını daha açık bir şekilde yazarsan sevinirim

birisi derken neyden bahsediyorsunuz?

bilginin mümkün olup olmaması değil konumuz.

Link to post
Sitelerde Paylaş

istisnai durumların olabileceği demek genelleme yapmak için büyük bir engel değil yani? bunu da dile getirirsek problem kalmıyor herhalde

Tipik bir insan durumu bu yahu. Neden abartıyorsun ki? Genelleme yapıyorsun.

İstisnai durumlar genelleme yapmak için büyük bir engel değildir. Biz bunu atalarımızdan öğrendik. Sen gökten zembille indiysen bilemem :)

Link to post
Sitelerde Paylaş
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...